Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
In de kinderopvangsector is toezicht van groot belang om zowel de veiligheid als de kwaliteit van de zorg voor jonge kinderen te waarborgen. In Amsterdam wordt dit toezicht geregeld via risicoprofielen, die sinds 2012 centraal staan in de inspectiepraktijk. Deze profielen helpen bij het bepalen hoe intensief een kinderopvanglocatie geïnspecteerd dient te worden. De Inspectie Kinderopvang van GGD Amsterdam werkt hierbij nauw samen met gemeenten en toezichthouders om kinderen te beschermen en ouders te informeren.
In dit artikel wordt ingegaan op de werking van risicoprofielen in de kinderopvang in Amsterdam, het vernieuwde model sinds 1 januari 2025, de speerpunten voor 2025 en de rol van toezicht in het kader van kwaliteit en veiligheid.
Wat zijn risicoprofielen?
Risicoprofielen zijn een essentieel onderdeel van het toezicht op kinderopvang. Ze worden opgesteld aan de hand van eerder inspectie- en handhavingsverleden en geven een beeld van de mate waarin een kinderopvanglocatie kwaliteitsrisico’s vertoont. Gebaseerd op deze profielen wordt bepaald hoe vaak en hoe intensief een inspectie wordt uitgevoerd.
Een locatie die een groene status heeft, wordt minstens een keer per jaar geïnspecteerd. Bij een rood profiel is het toezicht intensiever en regelmatiger. Deze kleurcode is een visuele weergave van de risicostatus van een organisatie. Tot voor kort waren deze profielen niet openbaar, maar in maart 2016 nam de Tweede Kamer een motie aan waarin gesteld werd dat risicoprofielen openbaar moeten worden. Dit ter ondersteuning van een transparantere sector en om ouders betere informatie te bieden bij het kiezen van een kinderopvang.
Open State Foundation en het Ministerie voor het Kind hebben samen de data van Amsterdamse kinderopvanglocaties beschikbaar gesteld via een open source platform, zodat ouders en betrokkenen inzicht krijgen in de kwaliteit van de kinderopvang.
Nieuw model risicoprofiel sinds 2025
Vanaf 1 januari 2025 is er een vernieuwd model voor het bepalen van risicoprofielen ingevoerd. Dit model maakt het toezicht gerichter en efficiënter. Het principe luidt: meer waar nodig, minder waar mogelijk. Dit betekent dat organisaties die een lager risicoprofiel hebben, minder intensief worden geïnspecteerd, terwijl organisaties met een hoger risicoprofiel intensiever in de aandacht blijven.
Het doel van deze vernieuwing is om toezicht te optimaliseren, zodat middelen op de juiste plek worden ingezet. Dit helpt bij het behoud van kwaliteit en veiligheid in de kinderopvangsector. Het model is landelijk geharmoniseerd en past binnen het kader van Het Nieuwe Toezicht, dat transparantie en kwaliteitsborging centraal stelt.
Speerpunten van het toezicht in 2025
Elk jaar stelt GGD Amsterdam nieuwe speerpunten vast voor het toezicht op kinderopvang. Voor 2025 zijn de volgende vier thema’s gekozen:
1. Ontwikkeling van het kind en kwaliteit
Kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. De inspectie let in 2025 extra op hoe organisaties de ontwikkeling van kinderen volgen en stimuleren. Het is belangrijk dat informatie over de kinderen goed wordt doorgegeven aan scholen en buitenschoolse opvang, zodat er geen informatieverlies optreedt. Ook wordt gekeken naar het beleid rond buiten spelen. Kinderen bewegen en spelen tegenwoordig minder buiten, terwijl dit essentieel is voor hun motorische, sociale en persoonlijke ontwikkeling.
2. Veiligheid en gezondheid
De inspectie besteedt in 2025 extra aandacht aan de meld-, overleg- en aangifteplichten in de kinderopvang. Uit onderzoek blijkt dat medewerkers en management niet altijd goed op de hoogte zijn van deze plichten. Dit is belangrijk om risico’s op infectieziekten en andere gezondheidsproblemen te beheersen. Goede hygiëne is hierbij van essentieel belang, en de inspectie controleert of organisaties de hygiënerichtlijnen van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid volgen. Ook wordt beoordeeld of medewerkers op de hoogte zijn van het gezondheidsbeleid.
3. Stabiliteit van de beroepskracht
Voor jonge kinderen is een stabiele verhouding met vertrouwde beroepskrachten van groot belang. Dit draagt bij aan hun emotionele veiligheid en ontwikkeling. Door personeelstekorten kan deze stabiliteit onder druk komen. Daarom kijkt de inspectie in 2025 extra naar het vaste gezichtencriterium en hoe organisaties hiermee omgaan.
4. Professionaliteit van medewerkers
Sinds juli 2024 mogen kinderopvangorganisaties beroepskrachten in opleiding inzetten als vast gezicht, maar dit mag alleen onder bepaalde voorwaarden. In 2025 beoordeelt de inspectie of organisaties deze regels遵守. Hierbij wordt gekeken of beroepskrachten in opleiding alleen worden ingezet wanneer de voorwaarden zijn vervuld en of ze voldoende begeleiding en supervisie krijgen.
Inspectieprocessen en inspectierapporten
De Inspectie Kinderopvang van GGD Amsterdam houdt toezicht op kinderopvang in Amsterdam en acht aangrenzende gemeenten. Dit omvat onder andere kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang. Tijdens een inspectie wordt gekeken of de organisatie voldoet aan de kwaliteitseisen uit de Wet kinderopvang.
Er zijn verschillende typen inspecties: - Onderzoek voor en na registratie: bij de start of na afronding van een nieuwe locatie of organisatie. - Jaarlijks onderzoek: bij alle kinderopvanglocaties. - Incidenteel onderzoek: na meldingen van ouders, medewerkers of signalen uit de media. - Nader onderzoek: wanneer bij een eerdere inspectie niet alles in orde was.
Inspecties worden altijd onaangekondigd uitgevoerd. De uitkomsten van de inspectie worden vastgelegd in een inspectierapport. Dit rapport geeft een oordeel over de kwaliteit op een bepaald moment en kan eventueel een handhavingsadvies aan de gemeente bevatten.
Meldingen en transparantie
Iedereen, inclusief ouders, medewerkers en andere betrokkenen, kan een melding doen bij de Inspectie Kinderopvang als de kwaliteit van de kinderopvang niet voldoet aan de eisen. Melden kan ook anoniem. Deze meldingen zijn een belangrijke bron van informatie voor het toezicht en kunnen leiden tot incidentele inspecties.
Daarnaast zijn inspectierapporten en locaties van kinderopvang beschikbaar via het Landelijk Register Kinderopvang. Hierdoor hebben ouders en betrokkenen toegang tot informatie over de kwaliteit van de kinderopvang en kunnen ze beter geïnformeerd kiezen.
De rol van de gemeente en toezichthouders
Toezichthouders, zoals GGD Amsterdam, spelen een centrale rol in het bepalen van risicoprofielen. Ze gebruiken eerder inspectiegegevens en handhavingsgeschiedenis om een beeld te krijgen van de risicostatus van een organisatie. De uitkomsten van deze profielen bepalen hoe intensief een inspectie wordt uitgevoerd.
De gemeente heeft een belangrijke rol in het stimuleren van openbaar maken van gegevens en het bevorderen van transparantie. Het openbaar maken van risicoprofielen draagt bij aan duidelijkheid over de werkwijze van toezichthouders en de manier waarop zij conclusies trekken over risico’s en kwaliteit. Hiermee kan ook worden bijgedragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de kinderopvang.
Conclusie
Risicoprofielen zijn een essentieel instrument in het toezicht op kinderopvang in Amsterdam. Ze helpen bij het bepalen van de mate waarin een organisatie intensief geïnspecteerd moet worden. Het vernieuwde model sinds 1 januari 2025 maakt het toezicht efficiënter en gerichter.
In 2025 zijn vier speerpunten gedefinieerd: de ontwikkeling van het kind, veiligheid en gezondheid, stabiliteit van de beroepskracht en professionaliteit. Deze thema’s reflecteren de belangrijkste uitdagingen en prioriteiten in de kinderopvangsector.
Transparantie en openbaar maken van gegevens zijn belangrijke stappen om ouders beter te informeren en de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. De Inspectie Kinderopvang van GGD Amsterdam speelt een centrale rol in het waarborgen van veiligheid, kwaliteit en professionaliteit in de kinderopvang.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
