GGD-richtlijnen voor kinderopvang: kwaliteit, toezicht en preventie van besmettelijke ziekten
juli 20, 2025
Pestgedrag is een wereldwijd bekend en serieus probleem dat zich ook voordoet binnen kinderopvangcentra. Het is van groot belang dat kinderen zich veilig voelen om zich volledig te kunnen ontwikkelen. Daarom is het ontwikkelen en implementeren van een duidelijk pestprotocol een essentieel onderdeel van de kinderopvang. In dit artikel wordt ingegaan op de principes van pestgedrag, de manieren waarop dit gedrag zich kan manifesteren, en hoe kinderopvanginstellingen zoals Dikke Maatjes dit gedrag aanpakken. Bovendien worden de rol van medewerkers en ouders benadrukt, evenals de voordelen van preventieve maatregelen en educatieve initiatieven.
Wat is pestgedrag?
Pestgedrag is niet te verwarren met gewone ruzies of conflicten tussen kinderen. Bij pestgedrag is er sprake van een machtspositie van de persoon die pest, waardoor het slachtoffer zich bedreigd, belachelijk of emotioneel onderdrukt voelt. Het gedrag is meestal herhalend en kan zowel direct als indirect plaatsvinden.
Direct pestgedrag omvat bijvoorbeeld het geven van een belachelijke bijnaam, het afnemen van bezittingen, het beledigen of het toebrengen van fysieke schade. Indirect pestgedrag kan zich manifesteren in vorm van sociale isolatie, waarbij een kind systematisch wordt buitengesloten uit groepen of activiteiten.
Hoewel de piek van pestgedrag zich meestal tussen de leeftijd van 10 en 14 jaar voordoet, kan dit gedrag ook bij jongere kinderen optreden. Het is daarom belangrijk dat kinderopvanginstellingen bewust worden gemaakt van de signalen van pestgedrag en passende maatregelen treffen.
Het pestprotocol van Kinderopvang Dikke Maatjes
Kinderopvang Dikke Maatjes heeft een duidelijk pestprotocol in het leven geroepen om de veiligheid van de kinderen te waarborgen en te zorgen voor een positieve groepsdynamiek. Het protocol is opgesteld met als doel het voorkomen, herkennen en aanpakken van pestgedrag. Hieronder worden de kernprincipes van het protocol toegelicht.
Veiligheid en groeimogelijkheden
Het uitgangspunt van het pestprotocol van Kinderopvang Dikke Maatjes is om de veiligheid van alle kinderen te waarborgen, zodat zij zich in een optimale omgeving kunnen ontwikkelen. De instelling streeft naar een omgeving waarin kinderen zich kunnen vertrouwen en emotioneel gesteund worden.
Transparantie en regels
Om pestgedrag effectief te kunnen aanpakken, worden regels en afspraken zichtbaar gemaakt. Dit betekent dat zowel kinderen als volwassenen weten wat wel en niet acceptabel is. Deze regels zijn centraal in de communicatie en worden regelmatig herhaald, bijvoorbeeld na elke vakantieperiode. Zo blijft het onderwerp pesten aanwezig in het dagelijks leven van de kinderopvang.
Actieve betrokkenheid
Pestgedrag wordt gezien als een probleem dat aandacht verdient van alle betrokken partijen: de kinderen (zowel de pesters, het gepeste kind en de zwijgende groep), medewerkers, leiding en ouders. Het protocol benadrukt dat het pesten moet worden gestopt om voor iedereen een veilig klimaat te creëren.
Rol van de pedagogisch medewerker
Pedagogisch medewerkers hebben een voorbeeldfunctie en zijn verantwoordelijk voor het herkennen en signaleren van pestgedrag. Ze moeten op de hoogte zijn van de regels en afspraken rond pestgedrag en deze consequent toepassen. Wanneer pestgedrag zich voordoet, is het noodzakelijk dat medewerkers dit snel signaleren en passende maatregelen nemen.
Stappenplan voor het aanpakken van pestgedrag
Het pestprotocol van Kinderopvang Dikke Maatjes houdt een duidelijk stappenplan in voor het aanpakken van pestgedrag. Het protocol is ontworpen om het probleem op een gestructureerde manier aan te pakken en de kans op herhaling te verminderen. Hieronder volgt een overzicht van de stappen.
Stap 1: Oplossingsgerichte benadering
Als eerste wordt aangemoedigd dat kinderen samen naar een oplossing zoeken. In het begin is het doel om kinderen te ondersteunen bij het zelf verwerken van conflict.
Stap 2: Invoering van een medewerker
Als een kind niet in staat is om het conflict zelf op te lossen, bijvoorbeeld omdat het zich als "verliezer" of "zondebok" voelt, kan het kind het probleem brengen bij een pedagogisch medewerker. Deze medewerker fungeert als neutrale partij die het kind ondersteunt.
Stap 3: Verhelderingsgesprek
De pedagogisch medewerker brengt vervolgens beide partijen bij elkaar voor een verhelderingsgesprek. Het doel is om het probleem te bespreken, om te leren over de situatie en om passende oplossingen te formuleren.
Stap 4: Concreet optreden bij herhaling
Bij herhaling van pestgedrag worden er concrete maatregelen genomen. De pedagogisch medewerker neemt duidelijk stelling tegen het pestgedrag en houdt een bestraffend gesprek met de pester. Daarnaast wordt elke melding geregistreerd, waarbij de toedracht van het pestgedrag wordt beschreven.
Stap 5: Invoering van ouders
Bij de derde melding wordt de ouders of verzorgers op de hoogte gebracht. In dit gesprek wordt nadrukkelijk om hun medewerking gevraagd om het pestgedrag te stoppen. In extreme gevallen behoudt Kinderopvang Dikke Maatjes het recht om het kind tijdelijk of permanent uit de opvang te verwijderen.
Begeleiding van het gepest kind
Het protocol benadrukt ook de noodzaak om het gepest kind adequaat te begeleiden. Hierbij zijn enkele richtlijnen:
- Medeleven tonen en luisteren: Het is belangrijk dat het kind zich gehoord en begrepen voelt.
- Nagaan hoe het kind reageert: Medewerkers moeten zich richten op het gedrag van het kind voor, tijdens en na het pestgedrag.
- Inzet van begeleiding: Daarnaast kan het kind ondersteuning krijgen via gesprekken of andere maatregelen, afhankelijk van de ernst van de situatie.
Rol van ouders en externe partijen
Ouders en verzorgers spelen een cruciale rol in de aanpak van pestgedrag. Het protocol benadrukt dat ouders betrokken moeten worden bij het proces, zowel in de herkenning van pestgedrag als in de aanpak ervan. Bovendien kan in extreme gevallen een externe klachtenregeling worden ingeschakeld, zoals de SSK (Stichting Suriname Klachtenregeling), indien er onenigheid is over de aanpak.
Preventie en educatieve maatregelen
Naast het aanpakken van pestgedrag is het ook belangrijk om preventieve maatregelen te nemen. Kinderopvanginstellingen kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van educatieve programma’s, zoals de lespakketten van Kenniscentrum Omgaan met Pesten. Deze pakketten bevatten werkbladen, tips en tools om kinderen bewust te maken van pestgedrag en om positieve groepsdynamiek te bevorderen.
Invulling van het verschil
Een andere benadering is het gebruik van zogenaamde "verschilmakers". Dit zijn personen of teams die actief bijdragen aan het creëren van een veilige en respectvolle omgeving. Ze zetten anderen aan tot positief gedrag en voorkomen pestgedrag door het aanbieden van educatieve en interactieve activiteiten. Deze aanpak kan zowel incompany als via webinars plaatsvinden.
Inzet van een trainer
Kinderopvanginstellingen kunnen ook kiezen voor de inzet van een "Sta Sterk trainer". Deze trainers zijn opgeleid om pestgedrag te voorkomen, te herkennen en aan te pakken. Ze werken op locaties van kinderopvangcentra en geven trainingen aan medewerkers en kinderen. Voor wie zelf als trainer wil werken, zijn er opleidingen beschikbaar.
Conclusie
Pestgedrag is een serieus probleem dat zich ook binnen kinderopvanginstellingen kan voordoen. Het is van groot belang dat kinderen zich veilig en gesteund voelen, zodat ze zich volledig kunnen ontwikkelen. Door middel van een duidelijk pestprotocol, zoals dat van Kinderopvang Dikke Maatjes, kan pestgedrag effectief worden voorkomen, herkend en aangepakt. Bovendien is het belangrijk dat pedagogisch medewerkers, ouders en externe partijen actief betrokken zijn bij de aanpak. Preventieve maatregelen en educatieve initiatieven spelen hierin een essentiële rol. Door middel van samenwerking en bewustwording kan een veilige en positieve omgeving voor kinderen worden gecreëerd.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
