Privacywet en kinderopvang: Regels, verantwoordelijkheden en praktijkrichtlijnen
juli 20, 2025
Ouderschapsverlof is een wettelijk recht dat werknemers in Nederland kunnen opnemen om tijd te maken voor hun kind, binnen het eerste levensjaar of tot het achtste levensjaar. Voor ouders die werken, is dit verlof een belangrijke ondersteuning bij de opvoeding en verzorging van hun kind. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de regels, mogelijkheden en toepassingen van ouderschapsverlof, met een focus op de relatie met de kinderopvang. Het artikel is gebaseerd op de meest recente en betrouwbare informatie uit openbare bronnen.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een verlof dat werknemers kunnen opnemen om tijd te maken voor hun kind. Dit verlof is bedoeld om ouders te ondersteunen in de opvoeding en verzorging van hun kind. Het verlof kan zowel betaald als onbetaald zijn, afhankelijk van de gekozen regeling en de regels van de werkgever of collectieve arbeidsovereenkomst (cao).
Aanspraak op ouderschapsverlof
Er zijn een aantal voorwaarden om ouderschapsverlof op te kunnen nemen:
- Het kind moet jonger zijn dan acht jaar.
- Het kind moet op hetzelfde adres wonen als de ouder.
- De ouder moet verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van het kind.
- Het verlof kan ook worden opgenomen voor adoptiekinderen, stiefkinderen en pleegkinderen.
Het recht op ouderschapsverlof geldt voor kinderen die zijn geboren op of na 1 januari 1989. Voor twee- of meerlingen bestaat slechts voor één kind aanspraak op ouderschapsverlof, tenzij anders is geregeld in de cao.
Duur en uren
Ouderschapsverlof kan worden opgenomen over een periode van maximaal 26 keer het aantal uren per week dat de werknemer normaal gesproken werkt. Dit betekent dat iedere werknemer, afhankelijk van zijn of haar werkweek, maximaal 26 verlofweken kan opnemen. Het verlof kan worden verdeeld over meerdere jaren, mits het binnen acht jaar na de geboorte of adoptie is opgenomen.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds augustus 2022 is er een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof. Beide ouders kunnen voor negen weken ouderschapsverlof ontvangen, waarvan 70% wordt betaald door het UWV. Deze negen weken gelden binnen het eerste levensjaar van het kind en komen bovenop andere verloven, zoals het zwangerschaps- en bevallingsverlof voor de moeder en het geboorteverlof voor de partner.
Aanvragen en uitkering
Het betaald ouderschapsverlof kan worden aangevraagd bij het UWV. Voorwaarden zijn onder andere:
- Het kind moet jonger zijn dan acht jaar.
- Het verlof moet binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen een jaar na adoptie of pleegouderschap worden opgenomen.
- De werknemer moet minstens één keer het aantal uren ouderschapsverlof opnemen die overeenkomt met het aantal betaalde uren.
De uitkering wordt berekend op basis van 70% van het dagloon, met een maximum van €264,57 per dag. Het verlof moet schriftelijk worden aangevraagd bij de werkgever, minstens twee maanden van tevoren. In de aanvraag dient te worden aangegeven hoeveel uren en op welke dagen het verlof wordt opgenomen.
Onbetaald ouderschapsverlof
Na afloop van het betaald ouderschapsverlof kan het onbetaalde verlof worden opgenomen. Dit betreft 17 keer het aantal werkuren per week, dat kan worden verdeeld over een periode van acht jaar. Het onbetaalde ouderschapsverlof kan worden opgenomen zolang het kind jonger is dan acht jaar.
Indeling van ouderschapsverlof
Ouders kunnen kiezen hoe ze hun ouderschapsverlof willen indelen. Er zijn verschillende opties:
- Volledig ouderschapsverlof: Alle uren ouderschapsverlof worden opgenomen achter elkaar. Dit betekent dat de werknemer gedurende de hele verlofperiode niet werkt.
- Gedeeltelijk ouderschapsverlof: Het ouderschapsverlof wordt verdeeld over meerdere weken. Bijvoorbeeld, bij een contract van 40 uur per week, kan er 20 uur ouderschapsverlof opgenomen worden en 20 uur gewerkt worden.
- Flexibel ouderschapsverlof: Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen in blokken of verdeeld over meerdere jaren, mits het binnen acht jaar is opgenomen.
De keuze voor de indeling van het ouderschapsverlof hangt af van de wensen van de werknemer en de mogelijkheden van de werkgever. In het geval van dienstbelang kan de werkgever een afwijkende regeling aanbieden, mits het aantal uren ouderschapsverlof niet vermindert.
Ouderschapsverlof en kinderopvang
Ouderschapsverlof en kinderopvang zijn nauw met elkaar verbonden. Veel ouders die ouderschapsverlof opnemen, moeten tegelijkertijd een keuze maken over de kinderopvang. In sommige gevallen is het mogelijk om ouderschapsverlof om te zetten in een geldbedrag dat wordt besteed aan kinderopvang.
Ouderschapsverlof omzetten in kinderopvang
In gemeenten zoals Zaanstad is er een regeling waarbij ouders het ouderschapsverlof kunnen omzetten in een geldbedrag dat wordt besteed aan kinderopvang. Dit betreft 25% van 6 maanden ouderschapsverlof, wat overeenkomt met 1/8 van het jaarsalaris. Het geldbedrag wordt berekend op basis van het uurloon op 1 januari van het betreffende kalenderjaar, exclusief toelagen en IKB.
Deze regeling biedt ouders de mogelijkheid om flexibel te kiezen tussen ouderschapsverlof en kinderopvang. Het is echter belangrijk om te weten dat het gebruik van deze regeling leidt tot het verlies van het recht op ouderschapsverlof. Ouders kunnen deze keuze slechts één keer per jaar maken.
Invloed op kinderopvang
Het ouderschapsverlof heeft een directe invloed op de keuze van kinderopvang. Ouders die ouderschapsverlof opnemen, hebben minder tijd beschikbaar voor de verzorging van hun kind, wat betekent dat er vaak aanspraak gemaakt wordt op kinderopvang. De keuze voor kinderopvang hangt af van verschillende factoren, zoals het budget, de beschikbaarheid en de voorkeuren van de ouders.
Ouders die ouderschapsverlof opnemen, kunnen gebruik maken van het betaald ouderschapsverlof om de kosten van kinderopvang gedeeltelijk te compenseren. Dit kan een belangrijke ondersteuning zijn, vooral voor gezinnen die meerdere kinderen hebben of waarbij beide ouders werken.
Aanvragen en afspraken met de werkgever
Het aanvragen van ouderschapsverlof is een formele procedure die in overleg met de werkgever moet plaatsvinden. De werknemer moet schriftelijk aangeven wanneer het verlof ingaat, hoeveel uren het opgenomen wordt en hoe lang de verlofperiode duurt. De aanvraag moet minstens twee maanden van tevoren worden gedaan.
Belang van overleg
Het is belangrijk dat ouders en werkgever in overleg treden over de indeling van het ouderschapsverlof. Dit helpt om eventuele problemen te voorkomen en zorgt voor een goede planning. In het geval van dienstbelang kan de werkgever een afwijkende regeling aanbieden, mits het aantal uren ouderschapsverlof niet vermindert.
Terugkeren op verlofafspraken
Het is mogelijk om de verlofafspraken aan te passen, maar dit is alleen toegestaan in bijzondere en onvoorziene omstandigheden. Als het ouderschapsverlof halverwege wordt afgebroken, kan het resterende deel niet later alsnog worden opgenomen. Ouders moeten dus zorgvuldig overwegen hoe ze hun ouderschapsverlof willen indelen voordat ze het aanvragen.
Ouderschapsverlof en adoptie of pleegouderschap
Ouderschapsverlof is ook beschikbaar voor adoptiekinderen, stiefkinderen en pleegkinderen. Voorwaarde is dat het kind op hetzelfde adres woont en dat de ouder verantwoordelijk is voor de verzorging en opvoeding van het kind. Het ouderschapsverlof voor adoptie of pleegouderschap kan binnen een jaar na opname in het gezin worden opgenomen, zolang het kind jonger is dan acht jaar.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk ondersteunend instrument voor ouders die werken en hun kind willen verzorgen. Het verlof kan worden opgenomen tot het achtste levensjaar van het kind en is beschikbaar voor zowel betaald als onbetaald verlof. Het aanvragen van ouderschapsverlof vereist overleg met de werkgever en kan worden gecombineerd met kinderopvang. De mogelijkheid om ouderschapsverlof om te zetten in geld voor kinderopvang biedt ouders extra flexibiliteit in hun keuzes.
Het recht op ouderschapsverlof is een wettelijke garantie voor ouders in Nederland, waardoor zij de opvoeding van hun kind op een betere manier kunnen combineren met hun werk. Door goed gebruik te maken van de beschikbare regelingen, kunnen ouders een evenwicht bereiken tussen werk en gezin.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
