Een plan van aanpak in de kinderopvang: voorbeelden, stappen en toepassing in de praktijk
juli 20, 2025
De kinderopvangsector in Nederland is een essentieel onderdeel van de maatschappij, die zorgt voor de zorg en opvoeding van jonge kinderen. Deze sector bestaat uit een diversiteit aan organisaties, variërend van kleine, lokale opvangen tot grotere, regionale of landelijke netwerken. In de afgelopen jaren is er een duidelijke trend zichtbaar naar samenwerking en professionalisering, met als doel kwaliteit en toegankelijkheid te verbeteren. In dit artikel wordt ingegaan op de huidige organisatievormen in de kinderopvangsector, de rol van brancheorganisaties en samenwerkende netwerken, en de maatschappelijke visie die onderliggend is aan deze ontwikkelingen.
Samenwerkende kinderopvangorganisaties
Een van de meest prominente vormen van samenwerking in de kinderopvangsector is de Samenwerkende Kinderopvang. Deze organisatie telt momenteel 16 kinderopvangorganisaties die samenwerken om op een efficiënte en kwaliteitsvolle manier kinderopvang te bieden. Elk van deze organisaties heeft haar eigen regionale focus, maar allen delen ze hetzelfde credo: “groeien met lef”, met een sterke nadruk op kwaliteit, innovatie en regionale betrokkenheid.
Lijst van samenwerkende organisaties
De volgende kinderopvangorganisaties vormen samen de Samenwerkende Kinderopvang:
- Zo Kinderopvang: Actief in de regio Haaglanden en West-Brabant/Zeeland.
- Eigen&Wijzer: Werkzaam in Amsterdam, regio Gooi, Veluwe, Friesland; gericht op KDV, BSO en vorming van IKC’s.
- SamSam
- RivaKids: Actief in de Betuwe.
- Kinderopvang Babbels: Actief in de kop van Noord-Holland.
- Kids and Carrots: Kleinschalige biologische kinderopvang in Den Haag voor 0-4 jarigen.
- De Kleine Wereld: Actief in Amsterdam, Amstelveen en Gouda.
- Kinderopvang Baloe: Actief in de regio Wormerland.
- Fris!
- Fantaziehuis
- Big Ben Kids: Internationale opvang in Scheveningen, Wassenaar en Amstelveen.
- PUUR: Kleinschalige opvang in Chaam, Alphen en Galder.
- Les Petits: Actief in Bloemendaal, Aerdenhout en Heemstede.
- BenBelle: Actief in Amersfoort.
- Topkids: Actief in Utrecht, De Bilt, Maartensdijk, Soest, Soesterberg en Zeist.
Deze organisaties werken samen om professionele opvang te bieden, waarbij het regionale karakter en de identiteit van elke organisatie behouden blijven. Samenwerkende Kinderopvang richt zich niet alleen op ouders en kinderen, maar ook op werkzoekenden en ondernemers die deel willen nemen aan de toekomst van de kinderopvangsector.
De rol van brancheorganisaties
De Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) is de grootste vertegenwoordiger van de kinderopvangsector in Nederland. BK vertegenwoordigt de hele diversiteit van de kinderopvangsector, inclusief dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang, voor zowel non-profit als profitorganisaties. Het heeft meer dan 1.000 leden, wat betekent dat het de stem van ongeveer 80% van alle kinderopvangaanbieders vertegenwoordigt die aangesloten zijn bij een brancheorganisatie.
BK draagt verantwoordelijkheid voor het belang van de branche, en doet dit via een netwerk van adviesraden. Deze raden geven zowel gevraagd als ongevraagd advies op thema’s zoals arbeidszaken, kwaliteit en veiligheid, financiën en economie, en gastouderopvang. Het doel is om de visie van de leden binnen de branche te versterken en te zorgen voor een professionele, kwaliteitsvolle kinderopvang.
BK is ook betrokken bij het ontwikkelen van beleid, zoals het financieringsstelsel van de kinderopvang. In de afgelopen tijd is er bijvoorbeeld een oproep gedaan aan kinderopvangpartijen in de Tweede Kamer om het nieuwe financieringsstelsel voort te zetten. Ook is de CAO Kinderopvang 2025-2026 algemeen verbindend verklaard, wat betekent dat er een uniforme regeling is voor arbeidsvoorwaarden in de sector.
Groei en marktaandeel van kinderopvangorganisaties
De kinderopvangsector is niet alleen qua samenwerking gegroeid, maar ook qua aantal kinderopvangplaatsen. De Top 100 van de grootste kinderopvangorganisaties, zoals gepubliceerd in december 2024, toont een duidelijke marktprestatie van enkele grote spelers.
De grootste organisatie is Partou, met een marktaandeel van 7,42% op het totale aantal kinderopvangplaatsen. Dit betekent dat Partou ongeveer 7,4% van alle kinderen in Nederland voorziet van opvang. De tweede plek is ingenomen door Humankind met een marktaandeel van 2,78%. Op de derde plek staat Kind & CO Ludens met een marktaandeel van 2,75%.
Deze organisaties zijn niet alleen groot qua aantal kinderopvangplaatsen, maar ook qua diversiteit in aanbod. Zo is het marktaandeel van deze organisaties zowel verdeeld over KDV (Kinderdagverblijf) als BSO (Buitenschoolse Opvang). Bijvoorbeeld, Kind & CO Ludens heeft een hoger marktaandeel in de BSO dan in de KDV, wat aantoont dat de organisatie zich sterker richt op buitenschoolse opvang.
De marktaandeelverdeling laat ook zien dat de markt relatief gespreid is, met een aantal grote spelers en veel kleinere organisaties. De meeste veranderingen in het aantal kinderopvangplaatsen zijn klein, wat aangeeft dat er weinig grote in- of uitstroom van organisaties is.
Maatschappelijke kinderopvang
Een belangrijk thema in de kinderopvangsector is maatschappelijke kinderopvang, waarbij kwaliteit en toegankelijkheid centraal staan. De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) pleit voor een kinderopvang die toegankelijk is voor alle kinderen, ongeacht de financiële situatie van de ouders. Kinderopvang zou een basisvoorziening moeten zijn, die toegankelijk is zonder financiële drempels.
Maatschappelijke kinderopvangorganisaties investeren hun winst in kwaliteit, zoals goed personeel, innovatie, materialen, en veiligere en betere voorzieningen. Hierbij is het doel om niet op winst, maar op kwaliteit te spelen. BMK stelt zich tegenover private equity en andere vormen van kapitaal die de maatschappelijke waarden van kinderopvang kunnen ondermijnen.
Een voorbeeld van een maatschappelijke kinderopvangorganisatie is Kindercentra Puck&Co, actief in regio Gelderland. Deze organisatie biedt kinderen een veilige en inspirerende omgeving, waarin ze zich spelenderwijs kunnen ontwikkelen. Kindercentra Puck&Co is een maatschappelijke organisatie die zich richt op kwaliteit, betrokkenheid en toekomstgerichtheid. Ze zien zichzelf als een organisatie die klein genoeg is om elkaar goed te kennen, maar groot genoeg om het verschil te maken in de opvangsector.
De toekomst van de kinderopvangsector
De kinderopvangsector in Nederland staat op het punt van verder professionalisering en verdieping van samenwerking. De huidige trends duiden op een sterke focus op kwaliteit, toegankelijkheid en duurzaamheid. Organisaties werken samen om standaarden te verhogen, de arbeidsvoorwaarden te verbeteren, en de toegankelijkheid van opvang te vergroten voor alle kinderen.
Een belangrijk aandachtspunt is ook de kwaliteitscode voor kinderopvang, waarin de brancheorganisaties samenwerken om de emotionele kwaliteit van de opvang te verbeteren. Onderzoek heeft uitgewezen dat de emotionele kwaliteit van kinderopvang hoog is, maar dat er druk is op de buitenschoolse opvang, met name door de hoge druk op het personeel.
In de toekomst zijn er ook plannen voor meer ruimte voor kinderopvang, zoals aangekondigd op de meet up van 30 oktober 2025. Deze ontmoeting is bedoeld om te discussiëren over hoe de sector verder kan groeien, en welke rol samenwerking en innovatie daarin kunnen spelen.
Conclusie
De kinderopvangsector in Nederland is gekenmerkt door diversiteit, samenwerking en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Organisaties zoals Samenwerkende Kinderopvang, Brancheorganisatie Kinderopvang en Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang spelen een centrale rol in het vergroten van kwaliteit en toegankelijkheid voor kinderen. De sector groeit niet alleen qua aantal kinderopvangplaatsen, maar ook qua professionalisering en samenwerking. Door het belang van kwaliteit boven winst te stellen, en door samen te werken, wordt er gewerkt aan een toekomst waarin elke kind een warme, veilige en inspirerende plek krijgt, waar hij of zij zich kan ontwikkelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
