Persoonlijk ontwikkelingsplan voor de kinderopvang: Structuur, Doelen en Actiepunten
juli 20, 2025
In de huidige context van de kinderopvang in Nederland is er een groeiende vraag naar pedagogisch medewerkers die gespecialiseerd zijn in vroeg- en voorschoolse educatie (VVE). Dit betekent dat professionals die willen werken in een VVE-groep, aanvullende scholing moeten volgen. Online cursussen zijn daarom een belangrijk onderdeel geworden van de opleiding en verdere professionalisering in de sector. In dit artikel worden verschillende aspecten van online VVE cursussen voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang besproken, inclusief inhoud, vereisten, duur en praktische toepassing.
De kern van VVE-cursussen is het ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen. Deze aanpak richt zich op het ondersteunen van de natuurlijke ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 2 tot 6 jaar. Het accent ligt op de ontwikkeling van taal-, sociaal-emotionele, motorische en cognitieve vaardigheden. In de cursussen leren pedagogisch medewerkers hoe ze effectief een leer- en speelomgeving kunnen creëren die het ontwikkelen van deze vaardigheden bevordert.
Een belangrijk onderdeel van de cursussen is het leren observeren van kinderen. Pedagogisch medewerkers moeten in staat zijn om de ontwikkelingsgang van kinderen te volgen en daar op basis van passend te reageren. Tijdens de cursussen wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van interactievaardigheden, zoals het opbouwen van vertrouwelijke relaties met kinderen en hun ouders. Daarnaast leren medewerkers hoe ze effectief met de omgeving van het kind samenwerken, bijvoorbeeld met ouders, andere zorgverleners of scholen.
Taalontwikkeling is een centraal thema in VVE-cursussen. Pedagogisch medewerkers leren hoe ze woordenschat en beginnende geletterdheid kunnen stimuleren bij kinderen. Inclusie is hierbij een belangrijk aspect. De cursussen behandelen hoe professionals kunnen omgaan met meertaligheid en hoe ze een taalrijke omgeving kunnen creëren voor kinderen met verschillende achtergronden. Hierbij wordt ook ingegaan op specifieke activiteiten en materialen die kunnen worden ingezet, zoals educatieve spellen en digitale tools.
Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de motorische ontwikkeling van kinderen. Pedagogisch medewerkers leren hoe ze de grove en fijne motoriek kunnen stimuleren via speel- en leeractiviteiten. Ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen is een belangrijk onderwerp. In de cursussen leren medewerkers hoe ze kinderen kunnen ondersteunen bij het leren omgaan met emoties, zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Bovendien wordt er ingegaan op hoe kinderen leren samen te spelen en samen te werken.
Online VVE-cursussen zijn ontworpen om zowel theorie als praktijk te behandelen. De cursussen bestaan meestal uit e-learning modules en bijeenkomsten. Tijdens de e-learning modules werken pedagogisch medewerkers zelfstandig met het leerstof. Daarnaast zijn er vaak online bijeenkomsten waarbij de leerstof wordt besproken en waarin medewerkers vragen kunnen stellen. Deze bijeenkomsten worden geleid door een docent, die ook de praktijkopdrachten beoordeelt.
De duur van online VVE-cursussen varieert afhankelijk van de opleider en de inhoud. De e-learning component van een cursus kan ongeveer 32 uur beslaan, terwijl de totale duur van de cursus bijvoorbeeld 12 weken kan zijn. Daarnaast is er vaak een verplichte stageperiode van minimaal 55 uur. Bovendien is het verplicht om na afronding van de cursus 5 uur coaching op de werkplek te volgen, onder begeleiding van een VVE-pedagogisch coach.
Praktijkopdrachten zijn een integraal onderdeel van VVE-cursussen. Pedagogisch medewerkers moeten tijdens de cursus opdrachten uitvoeren op hun werkplek of stageplek. Deze opdrachten moeten laten zien dat de leerstof wordt toegepast in de praktijk. De opdrachten worden beoordeeld door een docent. Daarnaast ontvangt de medewerker coaching tijdens het werken in een VVE-groep, om ervaring op te doen en te verbeteren.
Om een VVE-cursus te kunnen volgen, zijn er bepaalde vereisten. In de meeste gevallen is een diploma Pedagogisch Medewerker (MBO niveau 3) of een vergelijkbaar diploma verplicht. Daarnaast is het nodig om werkzaam te zijn in een kinderopvang, peuterspeelzaal of voorschool waar gewerkt wordt met kinderen van 2 tot 4 jaar. Hier kunnen de praktijkopdrachten worden uitgevoerd en is er toegang tot werkplekcoaching.
Een belangrijke eis voor het volgen van een VVE-cursus is het beschikken over het Nederlands 3F niveau op de onderdelen lezen, luisteren, spreken en gesprekken. Als een medewerker dit niveau niet heeft, kan de cursus worden gevolgd in combinatie met een cursus Nederlands 3F.
Nadat een VVE-cursus is afgerond, is de medewerker basisbekwaam voor het werken in de VVE. Dit betekent dat hij of zij toegestaan is om op een VVE-groep te werken, mits de medewerker daarnaast 5 uur coaching op de werkplek heeft gehad. De cursus voldoet aan de eisen van de wet IKK en de CAO Kinderopvang. Daarnaast is het een MBO-keuzedeel, wat betekent dat het een onderdeel is van de verdere opleiding van pedagogisch medewerkers.
Een specifieke toepassing van VVE is VVE Thuis. Deze aanpak richt zich op het ondersteunen van ouders in de vroeg- en voorschoolse educatie van hun kind. De cursussen behandelen hoe ouders kunnen worden begeleid bij het stimuleren van de taalontwikkeling van hun kind. Hierbij worden digitale tools en activiteiten gebruikt, zoals BereslimmeBoeken, educatieve spellen en praatplaten. Onderzoek toont aan dat deze aanpak positieve effecten heeft op de taalontwikkeling van kinderen. Echter, in enkele gevallen bleek de effectiviteit af te hangen van de uitvoering in de praktijk. Daarom is het belangrijk dat VVE Thuis goed wordt geïmplementeerd, met sterke nadruk op taalontwikkeling en interactie tussen ouder en kind.
Online VVE-cursussen zijn een belangrijk onderdeel van de opleiding en verdere professionalisering van pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Deze cursussen richten zich op ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen, met het accent op taal-, sociaal-emotionele, motorische en cognitieve ontwikkeling. De cursussen combineren theorie en praktijk, met aandacht voor observatie, interactie en samenwerking. Pedagogisch medewerkers leren hoe ze een leer- en speelomgeving kunnen creëren die de ontwikkeling van kinderen ondersteunt. De cursussen zijn ontworpen om zowel e-learning modules als bijeenkomsten te bevatten, met de mogelijkheid om praktijkopdrachten uit te voeren en coaching te ontvangen. De cursussen voldoen aan de eisen van de wet IKK en de CAO Kinderopvang, en vormen een MBO-keuzedeel. Door het volgen van een VVE-cursus worden pedagogisch medewerkers voorbereid op het werken in een VVE-groep, waarbij ze kinderen van 2 tot 6 jaar ondersteunen in hun ontwikkeling.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet