De vier pedagogische basisdoelen in de kinderopvang: fundamenten voor kinderontwikkeling
juli 20, 2025
Ongelukken in kinderopvangcentra komen helaas vaker voor dan men zou willen geloven. Het afgelopen jaar is het aantal meldingen over onveilige situaties en incidenten aanzienlijk toegenomen. In het licht van tragische gebeurtenissen zoals het overlijden van een 3-jarig meisje in een kinderopvang in Empel bij Den Bosch, en het dodelijke ongeval bij de buitenschoolse opvang in Oss, is het van groot belang om inzicht te krijgen in de oorzaken, de reacties van opvangcentra en de maatregelen die genomen kunnen worden om zulke incidenten in de toekomst te voorkomen.
In deze artikel wordt ingegaan op de aard van de ongelukken, de rol van de opvangorganisaties bij het beheersen van dergelijke gebeurtenissen, en de manier waarop zowel ouders als medewerkers ondersteund worden in de nasleep. Daarnaast wordt ingegaan op maatregelen en maatschappelijke discussies die na zulke incidenten aan de orde komen.
Het afgelopen jaar: toegenomen aandacht voor onveiligheid
Het Klachtenloket Kinderopvang heeft vastgesteld dat het aantal meldingen over onveilige situaties in kinderopvangcentra in 2024 aanzienlijk is toegenomen. Tussen januari en april van dit jaar zijn er 78 meldingen binnengekomen over incidenten die kinderen in gevaar brachten. Dit aantal is hoger dan in eerdere kwartalen: in het laatste kwartaal van 2023 werden 54 meldingen geregistreerd, in de zomer 41 en in het voorjaar van 2022 slechts 24.
Deze stijging zorgt voor zorgen bij belangenorganisaties en experts. Incidenten variëren van kinderen die vallen of weglopen, tot tragische gebeurtenissen zoals het overlijden van een kind. Zo is er een meisje in Empel overleden aan een noodlottig ongeval, vermoedelijk door te stikken aan een lint dat om haar nek hing. In Oss raakten vier kinderen om het leven door een ongeluk bij een buitenschoolse opvang. Deze incidenten tonen aan dat er niet alleen sprake is van lichte blessures, maar ook van zware gevolgen die voor kinderen en hun omgeving onvoorstelbaar traumatisch zijn.
Ongelukken en de rol van de opvangorganisatie
Wanneer een ongeluk plaatsvindt in een kinderopvangcentrum, is het van groot belang dat de medewerkers correct en snel reageren. Volgens de richtlijnen moet een medewerker die over kinder-EHBO en BHV beschikt, beoordelen of er hulp nodig is. Als dat het geval is, wordt direct contact opgenomen met de ouders. Daarnaast moet het incident worden gemeld en opgenomen in de risico-inventarisatie van de organisatie.
Een dergelijke aanpak is essentieel, niet alleen om het kind te helpen, maar ook om ouders en medewerkers gerust te stellen. In het geval van het meisje in Empel, was er direct contact met de ouders en werd er behulp geboden door professionele partijen zoals Slachtofferhulp. Deze organisatie begeleidt tien ouders en medewerkers na het ongeval, met de mogelijkheid om het aantal te verhogen. Het doel is om kinderen het beste te ondersteunen door hun vertrouwde figuren – ouders of leidsters – te ondersteunen.
Specifieke gevaren: onveilig vervoer en ongecontroleerde situaties
Een van de discussies die ontstaan na dergelijke incidenten, is die rondom de veiligheid van vervoermiddelen. De Stint, een hybride voertuig dat vaak gebruikt wordt bij buitenschoolse opvang, is een voorbeeld van een middel dat zowel nuttig als gevaarlijk kan zijn. In Oss raakten vier kinderen om het leven bij een ongeval met een Stint, wat heeft geleid tot vraagtekens bij ouders en opvangorganisaties over de veiligheid van het voertuig. Sommige opvangcentra hebben besloten om de Stints te stoppen gebruiken.
Er zijn meerdere kanten aan het gebruik van dergelijke voertuigen. Aan de ene kant is er de logistieke voordeel – ze zijn geschikt voor het vervoeren van kinderen en kunnen relatief snel rijden. Aan de andere kant zijn er risico’s, zoals het risico op remproblemen, afleiding door kinderen in de bak, en het rijden in druk verkeer. Een voormalig medewerkster van een kinderopvang in Amersfoort wijst erop dat het voertuig niet zonder risico’s is, en dat het aanpassen van gedrag en omstandigheden belangrijk is om ongevallen te voorkomen.
De nasleep van een ongeluk: rouwbegeleiding en organisatorische maatregelen
Wanneer een ongeluk gebeurt, is het van groot belang dat zowel ouders als medewerkers behulp krijgen. In het geval van het meisje in Empel, heeft de directie van de opvang besloten om de deuren te sluiten voor een dag om medewerkers en ouders de tijd te geven om te verwerken wat er gebeurd is. Daarnaast is er direct contact opgenomen met professionele hulporganisaties.
Slachtofferhulp speelt in dergelijke gevallen een essentiële rol. Volgens Roy Heerkens van Slachtofferhulp is het belangrijk om ouders te ondersteunen, omdat kinderen zich het veiligst voelen bij vertrouwde figuren. Dit betekent dat de begeleiding van ouders niet alleen gericht is op hun eigen rouw, maar ook op het ondersteunen van hun kinderen.
De directie van de opvang in Empel benadrukt in haar verklaring haar medeleven met de ouders, de kinderen en de medewerkers. Ook wordt er aandacht besteed aan het feit dat zowel ouders als medewerkers traumatisch getroffen kunnen zijn. Daarom is het essentieel dat zowel de organisatie als de omgeving zich bewust zijn van de emotionele impact van dergelijke incidenten.
Reflectie en maatregelen na een ongeluk
Na een ongeluk is het niet alleen belangrijk om te reageren, maar ook om te reflecteren en te leren. In het geval van het meisje in Empel is het duidelijk dat de organisatie zich bewust is van de impact van het incident en de behoefte aan hulp. De directie benadrukt dat er alles aan gedaan zal worden om de ouders, kinderen en medewerkers te ondersteunen waar nodig.
Ook in Oss is er sprake van een emotionele reactie. Kinderopvang Okido heeft anderhalve week na het ongeluk de deuren weer geopend, maar benadrukt in een brief de steunbetuigingen uit het hele land. De directie stelt dat de steunbetuigingen "letterlijk met postzakken tegelijk binnenkwamen", wat duidelijk maakt hoeveel impact zulke incidenten hebben op de maatschappij en op de opvangsector.
Conclusie
Ongelukken in kinderopvangcentra zijn traumatisch voor kinderen, ouders en medewerkers. Het afgelopen jaar is het aantal meldingen van dergelijke incidenten aanzienlijk toegenomen, wat zorgen oproept bij experts en belangenorganisaties. Zowel de rol van medewerkers bij het beheersen van ongelukken als de manier waarop dergelijke gebeurtenissen verwerkt worden, zijn essentieel om zowel kinderen als volwassenen te ondersteunen.
Na een ongeluk is het belangrijk om niet alleen te reageren, maar ook te reflecteren en maatregelen te nemen om dergelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Daarnaast is het essentieel dat zowel ouders als medewerkers behulp krijgen, zodat ze zich op de juiste manier kunnen herstellen. In de nasleep van een ongeluk speelt ook de maatschappelijke steun een belangrijke rol, zoals blijkt uit de reacties op de incidenten in Empel en Oss.
Het is van groot belang dat kinderopvangorganisaties niet alleen gericht zijn op het verhogen van de veiligheid, maar ook op het bieden van ondersteuning bij zowel fysieke als emotionele incidenten. Door middel van duidelijke protocols, professionele begeleiding en bewustwording van de risico’s, kan de kans op dergelijke incidenten worden beperkt.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
