Niet-groepsgebonden uren in de kinderopvang: verlichting van werkdruk en verduidelijking van afspraken

In de kinderopvang is het werkgeversrecht en de werkdruk onder medewerkers onderwerp van aandacht en verbetering. Een belangrijke maatregel in dit kader is het verhogen van de uren die vrijgemaakt zijn voor zogenaamde niet-groepsgebonden werkzaamheden. Deze uren zijn bedoeld voor activiteiten buiten de directe opvang van kinderen, zoals administratie, teamoverleg, oudergesprekken en voorbereiding van activiteiten.

In de context van de kinderopvang-collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) zijn er recente ontwikkelingen geweest die het aantal niet-groepsgebonden uren verhogen, waardoor medewerkers meer tijd krijgen om deze taken te kunnen uitvoeren. Bovendien zijn er brochure’s en duidelijke richtlijnen gemaakt om de praktische toepassing van deze afspraken te ondersteunen. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige situatie, de veranderingen in de CAO, de toepassing in de praktijk en de betekenis voor zowel medewerkers als werkgevers.

Wat zijn niet-groepsgebonden uren?

Niet-groepsgebonden uren zijn uren die medewerkers in de kinderopvang kunnen besteden aan werkzaamheden die niet direct gericht zijn op de opvang van kinderen. Dit omvat activiteiten zoals:

• Administratie en documentatie
• Teamoverleg en planning
• Oudercommunicatie en oudergesprekken
• Voorbereiding van educatieve activiteiten
• Trainingen en professionele ontwikkeling

Deze uren zijn bedoeld om medewerkers voldoende tijd te bieden voor deze essentiële taken, zonder dat dit ten koste gaat van de aandacht voor de kinderen of de kwaliteit van de opvang. In de CAO is een minimumaantal uren vastgelegd dat beschikbaar moet zijn per fulltime-equivalent (fte), per jaar en per locatie.

Verhoging van het aantal uren

In de nieuwe CAO zijn afspraken gemaakt om de werkdruk bij medewerkers in de kinderopvang te verminderen. Eén van de maatregelen hierin is de verhoging van het aantal niet-groepsgebonden uren. Dit aantal is verhoogd van 37,5 naar 46 uur per fte, per jaar en per locatie. Deze verhoging betekent dat er ruimte is voor meer administratieve en voorbereidende werkzaamheden, waardoor de kwaliteit van de kinderopvang kan worden behouden of verbeterd.

Deze uren zijn echter niet individueel toekend, wat wil zeggen dat medewerkers deze uren niet direct kunnen claimen voor zichzelf. In plaats daarvan is het aan de werkgever om in goed overleg met de medezeggenschap afspraken te maken over hoe deze uren verdeeld worden binnen de organisatie. Dit zorgt voor flexibiliteit, maar vereist wel duidelijke communicatie en overeenstemming binnen het team.

Toepassing in de praktijk

Hoewel de CAO duidelijke richtlijnen biedt, blijft de praktische invulling van de niet-groepsgebonden uren afhankelijk van de organisatie. De brochure, die is ontwikkeld door de CAO-partijen, biedt voorbeelden van hoe deze uren in de praktijk kunnen worden ingevuld. De brochure is echter geen onderdeel van de CAO zelf en kan dus variëren per organisatie.

Een voorbeeld uit de praktijk laat zien dat in sommige instellingen de uren worden verdeeld over EHBO-training, teamoverleg, en voorbereiding van activiteiten. Medewerkers kunnen deze uren maken op vaste dagen, of bijvoorbeeld bij verhoogde afwezigheid van kinderen extra uren maken om het uurfonds aan te vullen. In gevallen waarin medewerkers hun uren niet volledig maken, kunnen ze kiezen om te blijven werken of uren op te nemen. In tijden zoals de lockdownperiode is het soms mogelijk om doorbetaalde uren te ontvangen, zodat medewerkers toch iets terugkrijgen voor niet gewerkte uren.

De brochure helpt werkgevers bij het opstellen van een ondernemingsregeling die aansluit bij de CAO-afspraken en de werkelijke behoeften van de organisatie. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt duidelijk hoe de uren kunnen worden toegewezen, hoe het overleg met medezeggenschap verloopt en hoe de uren in de praktijk worden geregistreerd en gebruikt.

Levensfasebewust personeelsbeleid

Een ander belangrijk aspect van de CAO is het levensfasebewust personeelsbeleid, dat medewerkers meer flexibiliteit biedt op belangrijke momenten in hun leven. Onderdeel hiervan is het recht om 138 doorbetaalde uren op te nemen voor bijvoorbeeld mantelzorg, ouderschapsverlof of als voorbereiding op de aow-leeftijd. Deze uren kunnen worden gebruikt om tijdelijk minder te werken of het werkgeven te beëindigen op een eerder moment.

Dit beleid is bedoeld om medewerkers te ondersteunen bij transities in hun leven en helpt bij het behoud van kwaliteit in de kinderopvang. Het betekent dat medewerkers hun carrière en privéleven beter aan elkaar kunnen afstemmen, wat op lange termijn ook positief kan zijn voor de werkgemeenschap en het welbevinden van de medewerkers.

Afspraken over onbereikbaarheid en beroepscode

Naast de verhoging van de niet-groepsgebonden uren zijn er ook afspraken gemaakt over het recht op onbereikbaarheid, wat medewerkers in staat stelt hun werk- en privéleven beter te scheiden. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat medewerkers niet verplicht zijn om buiten kantooruren op e-mails of telefoontjes te reageren.

Daarnaast is een beroepscode opgenomen in de CAO. Deze code bevat richtlijnen over het gedrag, de professionaliteit en de ethiek van medewerkers in de kinderopvang. Het doel is om het professionele profiel van de sector te versterken en om duidelijke verwachtingen te creëren voor zowel medewerkers als ouders en collega’s.

De rol van de brochure

De brochure, die door de CAO-partijen is ontwikkeld, speelt een belangrijke rol in de verduidelijking van de afspraken over niet-groepsgebonden werk. Ze helpt bij het opstellen van een ondernemingsregeling die aansluit bij de CAO en de praktijk in de kinderopvang. De brochure is niet bindend, maar biedt een handvat om afspraken te maken en voorbeelden van invulling.

De brochure bevat uitleg over:

• Wat niet-groepsgebonden werk inhoudt
• Hoe het aantal uren berekend wordt
• Hoe deze uren in de praktijk ingevuld kunnen worden
• Hoe het overleg met medezeggenschap verloopt

De brochure is beschikbaar voor zowel werkgevers als medewerkers en kan worden gedownload via de officiële websites van de CAO-partijen.

Conclusie

Niet-groepsgebonden uren zijn een belangrijk onderdeel van de CAO voor de kinderopvang. Deze uren zijn bedoeld om medewerkers voldoende tijd te geven voor administratieve en voorbereidende werkzaamheden, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de opvang. De verhoging van het aantal uren van 37,5 naar 46 per fte is een maatregel om de werkdruk te verminderen en het werkplezier te verhogen.

In de praktijk blijft de invulling van deze uren afhankelijk van de organisatie en het overleg met medezeggenschap. De brochure, die is ontwikkeld door de CAO-partijen, biedt een handvat om afspraken te maken en voorbeelden van invulling. Bovendien is er aandacht voor levensfasebewust personeelsbeleid, het recht op onbereikbaarheid en een beroepscode, die allemaal bijdragen aan een duurzame en professionele werkomgeving in de kinderopvang.

Het belang van duidelijke afspraken en goede communicatie tussen werkgevers en medewerkers blijkt duidelijk uit de CAO en de brochure. Met deze tools kan de kinderopvangsector voortdurend verbeteren in het ondersteunen van medewerkers en het behoud van kwaliteit in de opvang van kinderen.

Bronnen

1. Minimaal 55 procent erbij: nieuwe Cao Kinderopvang
2. Brochure geeft duidelijkheid over niet-groepsgebonden werk
3. Brochure minder werkdruk door niet-groepsgebonden uren
4. Brochure: Minder werkdruk door voldoende tijd voor niet-groepsgebonden werk
5. Niet-groepsgebonden werk in de kinderopvang: hoe zit dat precies?
6. Kinderopvang-brochure: werken in kinderopvang