Opzeggen van kinderopvang: Eenvoudige richtlijnen en praktische stappen
juli 20, 2025
In de huidige maatschappij wordt steeds duidelijker dat samenwerking en systematisch monitoren van effecten een essentiële rol spelen in de ontwikkeling van kinderen. In het Zuid-Limburgse project 'Gezonde kinderopvang' wordt dit op een concrete en doordachte manier verwezenlijkt. Het project is onderdeel van het bredere programma Trendbreuk Zuid-Limburg, dat gericht is op het opheffen van gezondheidsachterstanden in de regio. Hierin speelt het gebruik van lerend monitoren en evalueren een centrale rol, waarbij kinderopvangorganisaties, GGD en kennisinstellingen zoals de Universiteit Maastricht samenwerken om gezonde ontwikkeling van kinderen te bevorderen.
Lerend netwerken: een aanpak vanuit samenwerking
In het project 'Gezonde kinderopvang in Zuid-Limburg' is een lerend netwerk opgericht dat bestaat uit vijf kinderopvangorganisaties, de GGD en de Universiteit Maastricht. Het doel van dit netwerk is om samen te leren van elkaars ervaringen en te bepalen welke aanpakken daadwerkelijk effect hebben op de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Sid Penders, onderzoeker bij de Universiteit Maastricht, benadrukt dat leren monitoren en evalueren goed aansluit bij de Zuid-Limburgse aanpak, waarbij samenwerking centraal staat. Volgens Penders is het namelijk belangrijk dat verschillende aanpakken op elkaar aansluiten en onderdeel worden van een groter geheel.
Marjon Hulst, programmamanager Trendbreuk namens GGD Zuid-Limburg, wijst op het feit dat kinderopvang in het verleden vaak een minder prominente rol had in gezondheidsprojecten. Met het huidige project is dit veranderd. Kinderopvangorganisaties voelen zich nu meer betrokken bij bredere gezondheidsinitiatieven, zoals Gezonde Scholen en Kansrijke Start.
Doorgaande lijn in gezonde kinderopvang
Een belangrijk doel van het lerend netwerk is het creëren van een doorgaande lijn in de gezonde opvoeding en onderwijsvoorzieningen voor kinderen. Marjon Hulst legt uit dat een gezond leven al begint bij de kinderwens van toekomstige ouders en doorgaat tot het moment dat het kind zelf ook een kinderwens heeft. Dit betekent dat gezondheid en welzijn van kinderen een continu proces is, dat samen met ouders, kinderopvang, scholen en andere instellingen moet worden aangepakt.
Een concreet hulpmiddel dat ontwikkeld is binnen het netwerk is de Praatplaat 'Gezond leren leven'. Deze Praatplaat bevat drie basiselementen die essentieel zijn voor een gezonde en veilige opgroei van kinderen: voeding, bewegen en welbevinden. De Praatplaat fungeert als een tool voor kinderopvangorganisaties en scholen om samen te bepalen welke onderdelen van de gezondheidsvoorzieningen doortrokken moeten worden in de verschillende fases van de opvoeding.
Bijvoorbeeld: als een kinderopvanglocatie veel aandacht besteedt aan voeding en bewegen, maar de basisschool dit niet doet, kunnen ze met de Praatplaat in de hand samen bespreken hoe de gezondheidsmaatregelen doorgaans worden toegepast. Dit creëert een consistent beleid over de verschillende instellingen heen, wat leidt tot een normaaliserende effect. Als bijvoorbeeld kinderopvang, primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo allemaal met water drinken aan de slag gaan, wordt het normaal dat kinderen en jongeren overal water drinken.
Lerend monitoren als aanpak in gezonde kinderopvang
Het concept van lerend monitoren en evalueren is een aanpak die in Zuid-Limburg vooral gebruikt wordt om ervoor te zorgen dat gezonde kinderopvang werkelijk werkt en blijft werken. Het idee is dat je niet alleen de resultaten van een project monitort, maar ook leert hoe je die resultaten kunt verbeteren. Dit betekent dat het proces van monitoren en evalueren niet eindigt met het opstellen van rapporten, maar leidt tot verbeteringen in de praktijk.
Sid Penders benadrukt dat het in het lerend netwerk niet alleen gaat om het delen van best practices, maar ook om het implementeren van die best practices in de dagelijkse werkzaamheden. Dit is een uitdaging, aangezien kinderopvangorganisaties vaak worstelen met personeelstekorten. De oplossing ligt volgens Penders in het maken van gezonde kinderopvang een onderdeel van de werkzaamheden, in plaats van iets extra’s. Zo wordt gezonde kinderopvang gewoon en systematisch in de praktijk verankerd.
Inclusieve kinderopvang en samenwerking
Inclusieve kinderopvang is een belangrijk thema dat in de huidige regelgeving en beleid een steeds grotere rol speelt. Het is een essentiële stap richting kansengelijkheid en een stevige basis voor de toekomst van jonge kinderen. Inclusieve kinderopvang wil zeggen dat alle kinderen, ongeacht hun ondersteuningsbehoefte, samen kunnen opgroeien binnen de kinderopvang. Maar hoe pak je dat aan binnen de huidige wet- en regelgeving?
Op 17 april 2025 organiseert Met Andere Ogen samen met VNG, NJi, SPO en ONSwv een webinar over inclusieve kinderopvang. Tijdens deze webinar worden praktijkverhalen gedeeld en wordt ingegaan op knelpunten en dilemma’s. Er zijn ook experts aanwezig die inzichten uit onderzoek delen. De webinar is bedoeld voor gemeenten, onderwijs- en kinderopvangorganisaties die werken aan inclusieve kinderopvang in de praktijk.
Een van de kernvragen die tijdens de webinar aan de orde komen, is hoe je ervoor zorgt dat alle kinderen gelijkwaardige kansen krijgen in de kinderopvang. Hierbij wordt gekeken naar praktijkvoorbeelden van kinderopvangorganisaties en gemeenten die al concrete stappen hebben gezet. Wat werkt goed? Waar lopen zij tegenaan? En welke oplossingen hebben zij gevonden?
Kinderontwikkeling en kindcentra
Het thema van gezonde kinderopvang is nauw verweven met het concept van kindcentra. Kindcentra zijn instellingen waarin verschillende professionals samenwerken rond het kind. Dit is een logische aanpak, omdat kinderen van 0 tot 13 jaar zich het beste kunnen ontwikkelen in een rijke omgeving zonder belemmeringen. Het Netwerk Kindcentra benadrukt dat het investeren in kinderen op jonge leeftijd veel efficiënter is dan later reparaties uitvoeren.
De Vereniging Netwerk Kindcentra (VNK) stimuleert samenwerking tussen professionals en werkt aan de ontwikkeling van geïntegreerde kindcentra. Dit is een beweging die sneller voortgang kan creëren, aangezien samenwerking leidt tot betere oplossingen en leerprocessen. Ook de VNK Dashboard Kindcentra is ontwikkeld als een tool om kindcentra in Nederland te laten zien en leerzame praktijkverhalen met elkaar te delen.
Samenwerking als basis voor kwaliteit
Samenwerking is niet alleen essentieel in het Zuid-Limburgse project, maar ook in andere regio’s. Zo is er een partnerschap tussen de VNK en Avans+, waarbij samenwerking als fundamenteel voor kwaliteit wordt gezien. De VNK en Avans+ werken samen om het concept van kindcentra verder te ontwikkelen en te versterken.
Daarnaast is er ook een agenda in ontwikkeling met knelpunten, die in samenwerking met de BMK, de PO-Raad en de VTOI-NVTK wordt uitgewerkt. Deze agenda beoogt oplossingen te bieden voor uitdagingen die zich voordoen in de kinderopvangsector.
Conclusie
Lerend monitoren en evalueren is een krachtige aanpak die in de kinderopvangsector steeds meer aandacht krijgt. In Zuid-Limburg is dit verwezenlijkt via het project 'Gezonde kinderopvang', waarin kinderopvangorganisaties, GGD en kennisinstellingen samenwerken om gezonde ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Deze aanpak is gericht op het creëren van een doorgaande lijn in de gezondheidsmaatregelen, waardoor gezonde kinderopvang systematisch in de praktijk verankerd kan worden.
Naast leren monitoren en evalueren is inclusieve kinderopvang een ander belangrijk thema dat in de huidige regelgeving en beleid steeds meer voorrang krijgt. Hierbij is samenwerking essentieel om ervoor te zorgen dat alle kinderen, ongeacht hun ondersteuningsbehoefte, gelijke kansen krijgen in de kinderopvang. Met de organisatie van webinars en het delen van praktijkvoorbeelden wordt het proces van inclusieve kinderopvang verder ontwikkeld en verankerd in de praktijk.
In het algemeen is duidelijk dat samenwerking, leren en systematisch monitoren essentiële elementen zijn voor de ontwikkeling van kinderen en de kwaliteit van kinderopvang. Door middel van lerend netwerken, Praatplaten en andere hulpmiddelen wordt gezonde kinderopvang verankerd in de praktijk, wat leidt tot betere uitkomsten voor kinderen en hun omgeving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
