Oogontsteking bij kinderen in de kinderopvang: herkennen, behandelen en voorkomen
juli 20, 2025
De medezeggenschap van ouders en medewerkers in de kinderopvang is een essentieel onderdeel van de zorg die jonge kinderen in de maatschappij krijgen. Het gaat hierbij niet alleen om het belangenbehartigen van ouders, maar ook om het respecteren van de zeggenschap van het personeel. In dit artikel wordt ingegaan op de wettelijke kaders, de praktijk en de uitdagingen die verbonden zijn aan medezeggenschap in de kinderopvang, op basis van recente onderzoeken en adviezen.
Wettelijke kaders voor medezeggenschap
De medezeggenschap in de kinderopvang is geregeld in de Wet kinderopvang (Wko) en de Wet op de ondernemingsraden (WOR). In de Wko is sprake van gedeelde medezeggenschap, waarbij ouders en medewerkers in beginsel niet samen medezeggenschap uitoefenen. De houder van een kinderopvang, ook wel aangeduid als het kindercentrum, is wettelijk verplicht een oudercommissie in te stellen. Deze oudercommissie heeft het recht om advies te geven over belangrijke beslissingen, zoals het pedagogisch beleid en de wijze van uitvoering van de opvangactiviteiten.
Daarnaast is de medezeggenschap van het personeel geregeld in de WOR. Dit betekent dat werknemers via ondernemingsraden of medezeggenschapscommissies een zeggenschap hebben over zaken als arbeidsvoorwaarden en beleid dat van invloed is op hun werkplek. In de kinderopvang is het wettelijke kader voor medezeggenschap echter complexer dan in het onderwijs, omdat kinderopvang een commerciële, private aangelegenheid is en niet uit publieke middelen wordt gefinancierd.
Integrale kindcentra en de uitdagingen van medezeggenschap
In de praktijk wordt steeds vaker geëxperimenteerd met integrale kindcentra (IKC’s), waar kinderopvang en basisonderwijs nauw samengaan. Dit model biedt kansen voor doorlopende leerlijnen en betere coördinatie in de zorg voor jonge kinderen. Echter, zoals uit onderzoek van twee juristen is gebleken, is het regelen van medezeggenschap in deze setting een flinke kluif.
De medezeggenschap in een integraal kindcentrum raakt namelijk de zeggenschap van drie verschillende partijen: ouders, medewerkers en in sommige gevallen ook kinderen. Aan deze medezeggenschap komen drie wetten te pas: de Wet medezeggenschap op scholen, de Wet op de ondernemingsraden en de Wet kinderopvang. Bovendien zijn er twee verschillende ministeries betrokken (Onderwijs en Cultuur, en Sociale Zaken en Werkgelegenheid).
De praktijk leert dat er grote verschillen zijn tussen de medezeggenschapspraktijk in de kinderopvang en in het onderwijs. In de kinderopvang hebben ouders en medewerkers geen zeggenschap over het pedagogisch beleid, terwijl in het onderwijs het personeel wel degelijk zeggenschap heeft. Dit leidt tot onduidelijkheden, bijvoorbeeld over geschillenregelingen. Als er over één kwestie meerdere uitspraken zouden komen, waar kun je dan terecht?
Praktijkuitdagingen en tekortkomingen
Ondanks de wettelijke verplichtingen blijkt uit onderzoek dat de medezeggenschap in veel kinderopvangorganisaties niet op orde is. Een onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid toont aan dat ouders niet altijd goed worden gehoord.
Een van de belangrijkste vondsten is dat in veel gevallen afspraken niet worden nagekomen. Hoewel de meeste kinderopvanglocaties wel een oudercommissie hebben, zijn de samenwerking met de houders vaak onvoldoende. Slechts iets meer dan de helft van de oudercommissies vindt dat afspraken wel worden nagekomen. Bovendien ontvangt slechts de helft van de oudercommissies een schriftelijke motivatie wanneer hun adviezen niet worden overgenomen. Dit is in strijd met de wettelijke regels.
Een voorbeeld van praktijkproblemen komt naar voren in het zuiden van het land. Daar vertelt een oudercommissielid dat het bestuur van haar kinderopvang vaak beleidsveranderingen doordrijft zonder inspraak. Er ontbreekt vaak ook een gedegen onderbouwing. Dit is een duidelijk signaal dat de wettelijke medezeggenschap in de praktijk niet altijd wordt nageleefd.
Medezeggenschap als onderdeel van de kwaliteit van kinderopvang
In de kinderopvang wordt ‘de klant’ vertegenwoordigd door de lokale oudercommissies. Deze oudercommissies zijn wettelijk verplicht op locatie. Daarnaast zijn er ook centrale oudercommissies (COC’s), zoals bij MIK Kinderopvang en Spelenderwijs. Deze centrale oudercommissies nemen adviesrechten op locatie overstijgende onderwerpen over.
Naast de oudercommissies zijn er ook andere medezeggenschapsorganen, zoals ‘De Raadgevers’ in het sociaal werk. Deze raadgevers vertegenwoordigen kennis, ervaring en netwerk op relevante gebieden. Ook het Klantenberaad bestaat, dat de belangen van klanten behartigt bij organisaties zoals Partners in Welzijn en Ecsplore.
Het is belangrijk om te beseffen dat medezeggenschap niet alleen een wettelijke plicht is, maar ook een kwestie van kwaliteit. Als ouders en medewerkers betrokken worden bij beslissingen, leidt dat vaak tot betere zorg en een sterke organisatiecultuur. De Algemene Onderwijsbond benadrukt dit in haar adviezen. Volgens Marcel Koning, adviseur medezeggenschap bij de AOb, is het essentieel dat medezeggenschap ook wettelijk goed geregeld is. Op goede bedoelingen alleen wil hij niet vertrouwen.
De rol van kinderen in medezeggenschap
Niet alleen ouders en medewerkers hebben een rol in de medezeggenschap. Ook kinderen mogen hun stem horen worden. In het kader van kinderparticipatie krijgt elk kind een stem in zijn eigen ontwikkelingsproces. Dit is onder andere een kernwaarde van PIT. De junior PIT-raadleden denken en praten mee over zaken die de toekomst van de organisatie betreffen. Dit benadrukt dat medezeggenschap niet alleen om beleid gaat, maar ook om de betrokkenheid van kinderen in hun eigen leefwereld.
De toekomst van medezeggenschap in de kinderopvang
Er is veel enthousiasme voor integrale kindcentra en een doorlopende aanpak van kinderopvang en onderwijs. Echter, de medezeggenschap moet daarbij een centrale rol spelen. Het is van groot belang dat de wettelijke regels niet alleen op papier staan, maar ook in de praktijk worden nageleefd.
De Algemene Onderwijsbond benadrukt dat het onderwijs meer aandacht moet besteden aan de belangen van het personeel. In tegenstelling tot het bedrijfsleven, waar de ondernemingsraad vooral op het belang van de werknemers is gericht, is de medezeggenschap in de kinderopvang vaak gericht op het belang van de klant. Dit is niet altijd even logisch of wenselijk.
Een voorbeeld van een logische onwenselijke situatie is wanneer een ouder van een baby in de crèche zeggenschap heeft over de werktijden van een leerkracht van groep 8 op de basisschool. Dit is niet logisch, maar in sommige gevallen gebeurt het wel in de praktijk. Dat wijst op een tekort aan duidelijkheid en wenselijkheid in de huidige regels rond medezeggenschap in integrale kindcentra.
Conclusie
De medezeggenschap in de kinderopvang is een wettelijk geregeld onderdeel van de zorg die jonge kinderen krijgen. Het is echter duidelijk dat de praktijk niet altijd in lijn is met de wettelijke regels. Ouders en medewerkers zijn vaak niet voldoende betrokken bij beslissingen, en het nemen van adviezen wordt niet altijd goed afgehandeld. In de praktijk blijkt dat het regelen van medezeggenschap in integrale kindcentra een flinke kluif is, vanwege het samenkomen van verschillende wetten en belangen.
Het is van groot belang dat medezeggenschap niet alleen een wettelijke plicht is, maar ook een kwestie van kwaliteit. Als ouders en medewerkers betrokken worden bij beslissingen, leidt dat vaak tot betere zorg en een sterke organisatiecultuur. De rol van kinderen in medezeggenschap moet hierbij ook niet worden vergeten.
In de toekomst is het essentieel dat medezeggenschap in de kinderopvang niet alleen wettelijk goed geregeld is, maar ook in de praktijk goed wordt uitgevoerd. Dit vraagt om duidelijkheid, samenwerking en betrokkenheid van alle betrokken partijen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
