Omgangsregels in de kinderopvang: richtlijnen voor gedrag en veiligheid
juli 20, 2025
In de huidige context van stijgende huurprijzen en groeiende vraag naar kinderopvang is de vraag naar marktconforme huurprijzen voor kinderopvanglocaties steeds relevanter. Zowel voor gemeenten als voor kinderopvangondernemers zijn deze huurprijzen een belangrijk onderdeel van de financiële haalbaarheid van het aanbod. Binnen het kader van de regelgeving en praktijk in Nederland zijn verschillende modellen en procedures ontwikkeld om marktconformiteit te waarborgen. In dit artikel wordt ingegaan op de regelgeving, procedures, kwalitatieve voorwaarden, en de impact op de beschikbaarheid en toegankelijkheid van kinderopvang.
Definitie en doel van marktconformiteit
Marktconformiteit in het kader van verhuur van ruimtes voor kinderopvang houdt in dat de huurprijs op een niveau ligt dat vergelijkbaar is met de marktstandaard. Dit betekent dat de huurprijs niet lager mag zijn dan de kostprijsdekkende huurprijs en dat de huur voorzien moet zijn in een eerlijke en transparante procedure. De regelgeving die hierop is gebaseerd is bedoeld om juridische risico’s te beperken en te zorgen voor een eerlijke concurrentie tussen gemeenten, maatschappelijke instellingen en commerciële partijen.
Kosten dekken en marktconformiteit
Volgens de regelgeving is een huurprijs minimaal kostprijs dekkend. Dit wil zeggen dat de huurprijs de kosten van onderhoud, stichting en beheer van het pand moet dekken. Buiten deze eis komt ook de marktconformiteit aan bod. De huurprijs mag niet lager zijn dan wat op de markt geregeld is, zodat er geen ongeoorloofde concurrentie ontstaat. Deze regelgeving is van belang bij zowel gemeentelijke als commerciële verhuurders.
Procedures voor marktconformiteit
Er zijn verschillende procedures die kunnen worden gebruikt om marktconformiteit te waarborgen bij de verhuur van ruimtes voor kinderopvang. De twee belangrijkste zijn:
Open tenderprocedure
Een open tenderprocedure is de meest zuivere manier om marktconformiteit te garanderen. Hierbij krijgen alle geïnteresseerde kinderopvangondernemers een gelijke kans om de ruimte te huren. Dit proces is transparant en biedt duidelijke voorwaarden voor alle betrokkenen. De gemeente stelt hierbij meestal een beschrijving van de procedure beschikbaar, die duidelijk maakt hoe inschrijvingen en evaluatie verlopen.
Meervoudig onderhandse procedure
Een alternatief is de meervoudig onderhandse procedure. Hierbij wordt contact opgenomen met minimaal drie kinderopvangondernemers, die vervolgens de mogelijkheid krijgen om een aanbod in te dienen. Ook deze procedure is bedoeld om marktconformiteit te waarborgen, mits de voorwaarden objectief en transparant zijn. De gemeente benadrukt dat het belangrijk is dat iedere inschrijver een gelijke kans heeft om het verzoek tot huur van de ruimte te ontvangen.
Kwalitatieve voorwaarden
Naast de huurprijs kunnen ook kwalitatieve criteria worden meegenomen in de selectieprocedure. Deze criteria zijn bedoeld om de kwaliteit van de kinderopvangonderneming en dienstverlening te waarborgen. De gemeente benadrukt dat marktconformiteit niet ten koste mag gaan van de kwaliteit van de opvang. Dit betekent dat schoolbesturen bijvoorbeeld vrij zijn om criteria te hanteren die gericht zijn op pedagogisch en pedagogisch-therapeutisch niveau, zorg voor kinderen en veiligheid van de ruimte.
Omzetgerelateerde huur
Een alternatieve benadering die in de praktijk soms wordt gebruikt, is omzetgerelateerde huur. Hierbij wordt een percentage van de jaaromzet van de kinderopvangonderneming berekend om de huurprijs vast te stellen. In het verleden is gebruikgemaakt van een percentage van 10% van de omzet, maar tegenwoordig is er een bandbreedte van 8-12%. Deze benadering is alleen van toepassing in situaties waarin de gemeente geen financiering voor BSO (buiten school tijdstippen) heeft en waar het gaat om BSO binnen het schooldomein. De omzetgerelateerde huur biedt flexibiliteit, maar vereist wel dat er jaarlijks een accountantsverklaring wordt afgegeven om de gerealiseerde omzet vast te stellen.
Impact van marktconformiteit op de beschikbaarheid van kinderopvang
De stijgende huurprijzen en de toepassing van marktconforme huurprijzen hebben een directe impact op de beschikbaarheid en uitbreidbaarheid van kinderopvang. In de praktijk zien we dat het aanbod van kinderopvang in stedelijke gebieden beperkt is, terwijl de vraag continu groeit. Hierbij spelen factoren zoals de huurprijs, de beschikbaarheid van ruimtes en het personeelstekort een rol.
Voorbeeld: Amsterdam
In Amsterdam is het aantal kinderopvanglocaties veel groter dan de beschikbare ruimtes. Hierdoor is het voor kinderopvangondernemers vaak lastig om een huurprijs te betalen die marktconform is, vooral bij verlenging van een contract of bij uitbreiding van de activiteiten. Jeroen Hilbrink, eigenaar van meerdere kinderopvanglocaties in Amsterdam, benadrukt dat de huurprijzen in de stad enorm zijn gestegen. Hij ziet het als een obstakel voor de uitbreiding van zijn opvangactiviteiten, terwijl hij juist wil dat meer kinderen in de stad toegang krijgen tot kwaliteitsvolle kinderopvang.
Ongelijke verdeling van huur
De regelgeving die marktconformiteit moet garanderen, leidt in sommige gevallen tot een ongelijke verdeling van de huur. In de praktijk zien we dat gemeenten ruimtes voor kinderopvang verhuren tegen een huurprijs die marktconform is. Aan de andere kant verhuren maatschappelijke instellingen en commerciële partijen ruimtes in sommige gevallen tegen lagere prijzen. Dit kan leiden tot concurrentievoordeel voor gemeenten en maatschappelijke instellingen, wat op lange termijn negatieve gevolgen kan hebben voor de markt.
De rol van de gemeente en schoolbesturen
Gemeenten en schoolbesturen spelen een centrale rol in de organisatie en verhuur van ruimtes voor kinderopvang. Zij zijn verantwoordelijk voor het naleven van de regelgeving rond marktconformiteit en het waarborgen van de kwaliteit van de kinderopvang. Tegelijkertijd zijn zij ook verantwoordelijk voor het faciliteren van groei en uitbreiding van het aanbod van kinderopvang.
Financiering en ruimte
Gemeenten en schoolbesturen worden aangemoedigd om ruimtes voor kinderopvang in hun plannen op te nemen. Bij nieuwe schoolgebouwen of verbouwingen is het belangrijk om rekening te houden met de behoefte aan opvangactiviteiten. Buiten de fiscale verantwoordelijkheid zijn ook de ruimtelijke en organisatorische aspecten van belang. De verhuur van schoollocaties tegen marktconforme huurvoorwaarden is een doel dat gemeenten en schoolbesturen zich stellen. Dit betekent dat huurovereenkomsten duidelijke voorwaarden moeten bevatten inzake tarief, looptijd en opzegbepalingen.
De toekomst van kinderopvang in stedelijke gebieden
De stijgende huurprijzen en het tekort aan ruimtes zorgen voor zorgen dat kinderopvang in stedelijke gebieden, zoals Amsterdam, steeds minder toegankelijk wordt. Voor ouders die afhankelijk zijn van kinderopvang om aan hun werkzaamheden te kunnen voldoen, betekent dit een extra uitdaging. De belangenvereniging BOinK benadrukt dat kinderopvang een basisbehoefte is en dat het voor ouders in de buurt moet zijn. In de huidige situatie is er een risico dat kinderopvang in bepaalde stadsdelen verdwijnt, wat weer een impact heeft op de arbeidsmarkt en het woonbeleid.
Conclusie
Marktconformiteit in de verhuur van ruimtes voor kinderopvang is een essentieel aspect van de regelgeving in Nederland. Het betreft niet alleen een juridische eis, maar ook een maatregel om eerlijke concurrentie en transparantie te waarborgen. De procedures zoals de open tenderprocedure en de meervoudig onderhandse procedure zijn ontworpen om marktconformiteit te garanderen, maar ook om de kwaliteit van de kinderopvang te behouden. De toepassing van deze procedures heeft een directe impact op de beschikbaarheid en toegankelijkheid van kinderopvang, vooral in stedelijke gebieden. In de huidige context van stijgende huurprijzen en personeelstekorten is het van belang dat gemeenten en schoolbesturen actief meewerken aan het faciliteren van groei en uitbreiding van het aanbod van kinderopvang. Het behoud van kinderopvang in stedelijke gebieden is van groot belang voor de toekomstige arbeidsmarkt en het woonbeleid.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
