De rol van de Monitor BoekStart in de kinderopvang: Stimulation van taalontwikkeling en leesbevordering bij jonge kinderen
juli 20, 2025
In de kinderopvang speelt sensorisch leren een centrale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Een lichttafel is een educatief instrument dat niet alleen speelplezier biedt, maar ook een waardevolle bijdrage levert aan de zintuiglijke ontwikkeling. Lichttafels zijn steeds vaker aanwezig in kinderopvangen, waar ze gebruikt worden om kinderen te stimuleren in hun fijne motoriek, creativiteit, taalontwikkeling en onderzoeksgedrag. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing, voordelen en mogelijke toepassingen van lichttafels in de kinderopvang, op basis van de informatie uit betrouwbare bronnen.
Wat is een lichttafel en hoe werkt deze?
Een lichttafel is een plat oppervlak dat licht uitstraalt, waardoor doorzichtige of transparante materialen op een visueel indrukwekkende manier zichtbaar worden. Door het gebruik van LED-licht wordt de kleur en intensiteit van het licht vaak gecontroleerd via een afstandsbediening. Veel modellen zijn waterdicht, lichtgewicht en gemakkelijk schoon te maken, waardoor ze ideaal zijn voor gebruik in kinderopvangen. De lichttafel biedt een veilige en hygiënische speelomgeving waar kinderen met allerlei materialen kunnen experimenteren.
De lichttafel kan worden gebruikt zowel op de binnen- als buitenspeelplek. Sommige modellen zijn zelfs op te laden en kunnen zonder kabel tot wel 10 uur onafgebroken gebruikt worden. Voorbeelden zijn de sensorische lichttafel van Tickit (€389,90) en de lichttafel met zand (47 cm diameter), beide speciaal ontworpen voor gebruik in kinderopvangen.
Voordelen van een lichttafel in de kinderopvang
1. Stimulering van sensorisch leren
Een lichttafel draagt bij aan sensorisch leren, wat essentieel is in de vroege kindertijd. Door het combineren van materialen met het licht van de tafel, worden kleuren intenser, patronen zichtbaarder en schaduwen duidelijker. Kinderen kunnen bijvoorbeeld spelen met doorzichtige blokken, glasvezel, transparante fiches of zelfs water. De verhoogde rand van de lichttafel zorgt ervoor dat materialen binnen het lichte oppervlak blijven, waardoor het spel veiliger wordt.
2. Versterking van fijne motoriek en concentratie
Het manipuleren van kleine objecten op de lichttafel ondersteunt de fijne motoriek. Kinderen leren bijvoorbeeld hoe ze objecten met elkaar kunnen combineren, vormen kunnen leggen of patronen kunnen maken. Daarnaast draagt de visuele aantrekkelijkheid van de lichttafel bij aan verhoogde concentratie. De lichteffecten en kleurcombinaties houden kinderen langer geïnteresseerd in het spel en de activiteiten die op de tafel worden uitgevoerd.
3. Taalontwikkeling en verhalenvertellen
Een lichttafel biedt ook ruimte voor taalontwikkeling. Door met kinderen te spelen met materialen op de tafel en te vertellen over de kleuren, vormen en patronen, stimuleert de lichttafel het verhalen vertellen en het gebruik van taal. Bijvoorbeeld: “Kijk, dit is een blauwe vorm, en als je het hier legt, zie je het licht door het glas.” Zo wordt het spel een taalrijke activiteit die bijdraagt aan de communicatieve vaardigheden van kinderen.
4. Creativiteit en ontdekking
De lichttafel stimuleert creativiteit en ontdekking. Kinderen kunnen niet alleen met vaste materialen spelen, maar ook zelf creatieve oplossingen bedenken. Ze kunnen bijvoorbeeld patronen maken met fiches, kleuren mengen door glasvezel te leggen op het licht, of zelfs hun eigen verhalen vertellen door middel van het visuele effect van het licht. De lichttafel biedt dus een ruimte voor open spel, waar kinderen zich vrij kunnen uiten.
Gebruik van de lichttafel per leeftijdsgroep
Hoewel lichttafels voor kinderen vanaf 3 jaar worden aangeraden, kan het gebruik worden afgestemd op de leeftijd en de ontwikkeling van de kinderen in de groep. Voor jongere kinderen is het belangrijk dat de materialen veilig zijn en onder begeleiding worden gebruikt. Voor oudere kinderen kan de lichttafel een uitdaging worden om creatieve opdrachten te voltooien of samen te werken aan een project.
Een e-book met de titel “Thematisch werken op de lichttafel” biedt 11 uitgewerkte thema’s waarmee de lichttafel in thematisch werk kan worden ingezet. Hierbij worden materialen en activiteiten aangeboden die aansluiten bij seizoenen, vakanties of andere onderwerpen. Bijvoorbeeld, in de winter kan de lichttafel worden gebruikt om sneeuw, ijs of kerstfiguren te creëren met transparante materialen.
Praktische aandachtspunten
1. Veiligheid en hygiëne
Een belangrijk voordeel van moderne lichttafels is hun hygiënische en veilige constructie. De meeste modellen zijn waterdicht gecertificeerd volgens IP65 en kunnen met een vochtige doek worden schoongemaakt. Daarnaast zijn de randen vaak afgerond en is het licht zacht, zodat kinderen niet lopen te stoten of hun vingers in een opening steken. Het gebruik van een veilige transformator (12 volt) en magnetische aansluitingen zorgt voor extra beveiliging.
2. Aanschaf en onderhoud
Hoewel een lichttafel een aanzienlijke investering is, is het vaak een waardevolle toegang tot sensorisch en creatief leren. Een lichttafel van Tickit kost bijvoorbeeld €389,90, terwijl de lichttafel met zand €349,95 is. Voor kinderopvangen die budget beperkt is, is het ook mogelijk om een lichttafel zelf te bouwen. In het e-book “Thematisch werken op de lichttafel” staat een bouwtekening en uitleg over benodigde materialen, waardoor educatoren een eigen lichttafel kunnen realiseren.
3. Ondersteuning van ouders en medewerkers
Het gebruik van de lichttafel in de kinderopvang kan worden uitgebreid door ouders te informeren over de toepassing en de voordelen. Medewerkers kunnen worden getraind in het gebruik van de lichttafel, zowel voor zelfstandig spel als voor begeleid spel. Het is ook aan te raden om regelmatig materialen aan te passen of aan te vullen, zodat kinderen blijven geïnteresseerd en het gebruik van de tafel varieert.
Gebruik van de lichttafel in thematisch werk
Een lichttafel is een flexibel instrument dat goed kan worden ingezet in thematisch werk. Door materialen en kleuren aan te passen aan het thema, wordt het spel op de lichttafel een visueel en creatief verlengstuk van het onderwijscurriculum. Bijvoorbeeld:
- Winterthema: Speel met ijsachtige materialen, transparante vormen en wit of blauw licht.
- Zomerthema: Gebruik oranje, gele en groene kleuren en spiegelachtige materialen.
- Dierenthema: Maak patronen met vissenvormen of vogelkleuren.
- Kunstthema: Creëer abstracte patronen of imiteer schilderijen.
De lichttafel ondersteunt niet alleen het thematisch werk, maar maakt het ook speelse en visueel aantrekkelijk voor kinderen. Door middel van kleuren en patronen leren kinderen visueel denken, patronen herkennen en creatief tekenen.
Invloed op emotionele en sociale ontwikkeling
De lichttafel draagt ook bij aan de emotionele en sociale ontwikkeling van kinderen. Omdat het een visueel aantrekkelijke speelplek is, wordt het vaak gezien als een plek waar kinderen zich prettig voelen. Ze kunnen er alleen of in groepen spelen, wat zowel zelfstandigheid als samenwerking bevordert. De fijne motorische activiteiten en het creatieve spel op de lichttafel stimuleren ook het zelfvertrouwen en het gevoel van controle over het eigen lichaam en het spel.
Conclusie
Een lichttafel is een waardevol instrument in de kinderopvang. Het ondersteunt sensorisch leren, fijne motoriek, taalontwikkeling, creativiteit en sociaal gedrag. Door middel van kleur, licht en transparante materialen biedt de lichttafel kinderen een unieke speelomgeving die zowel educatief als plezierig is. Het is geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar en kan worden afgestemd op verschillende leeftijden en thema’s. Bovendien is een lichttafel praktisch, hygiënisch en eenvoudig schoon te maken, waardoor het ideaal is voor gebruik in kinderopvangen. Door het in te zetten in thematisch werk en creatieve activiteiten, draagt de lichttafel bij aan een rijke en gevarieerde leeromgeving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
