Het minimumloon in de kinderopvang en de ontwikkelingen in salarissen
juli 20, 2025
In Nederland bestaat een uitgebreid aanbod aan kinderopvangvormen, waarbij de leeftijd van het kind een belangrijke bepalende factor is. Het kinderopvangsysteem is ontworpen om zowel de wettelijke eisen en kwaliteitseisen als de ontwikkelingsbehoeften van kinderen te ondersteunen. Deze artikelen geven een overzicht van de leeftijdsspecifieke opvangvormen en de bijbehorende regelgeving, pedagogische doelen en praktische voorzieningen die in Nederland gelden.
Kinderdagverblijf: Opvang voor jonge kinderen
Het kinderdagverblijf is een van de meest voorkomende vormen van kinderopvang in Nederland. Deze opvangrichting richt zich op kinderen van 0 tot 4 jaar. De opvang wordt verzorgd in groepen, waarbij de groepsgrootte afhankelijk is van de leeftijd van de kinderen. Zo zijn er maximaal 16 kinderen per groep, waarbij de leeftijden horizontaal of verticaal verdeeld kunnen zijn. Horizontaal betekent dat kinderen van vergelijkbare leeftijd in één groep zitten, terwijl verticaal betekent dat kinderen van verschillende leeftijden in dezelfde groep verblijven.
Kinderen in een kinderdagverblijf worden meestal opgenomen in een vaste groep, zodat ze vertrouwde omgevingen kunnen ervaren en sociaal kunnen ontwikkelen. De pedagogisch medewerkers die de kinderen verzorgen, hebben minimaal een mbo-opleiding op niveau 3, wat zorgt voor een basiskwalificatie die gericht is op kinderpedagogiek en kinderontwikkeling.
Een belangrijk doel van het kinderdagverblijf is om kinderen te stimuleren in hun natuurlijke ontwikkeling. Hierbij speelt het spel een centrale rol. Kinderen leren door te experimenteren, te bouwen, te tekenen, te bewegen en met anderen te communiceren. De opvang is daarom een educatieve omgeving waarin kinderen op een veilige en gestructureerde manier kunnen groeien.
Daarnaast biedt het kinderdagverblijf ook een oplossing voor ouders die hun kind willen combineren met werk of studie. De meeste kinderdagverblijven zijn geopend op alle werkdagen en hebben wisselende openingstijden, vaak van 07.00 tot 19.00 uur. Sommige locaties bieden zelfs 24-uurs kinderopvang, wat vooral van pas komt bij ouders die in onregelmatige of dienstverlenende beroepen werken.
Voorschool: Voorbereiding op de basisschool
De voorschool is een specifieke vorm van kinderopvang die zich richt op kinderen van 2 tot 4 jaar. Deze opvangvorm is bedoeld om kinderen voor te bereiden op de overstap naar de basisschool. In de voorschool wordt er met een speciaal educatief programma gewerkt, dat aansluit op de leerstof en werkwijze van groep 1 en 2 van de basisschool. Hierdoor wordt de overgang naar formele onderwijsomgevingen makkelijker voor kinderen.
Het programma van de voorschool bevat veel aandacht voor taalontwikkeling, door activiteiten als voorlezen, taalspelletjes en zingen. Ook is er ruimte voor beweging, creatief werk en sociale interactie. Kinderen in de voorschool verkeren in een gestructureerde omgeving waarin ze leren hoe ze met regels, tijdplanning en groepsdynamiek moeten omgaan.
Een voorschool werkt meestal in samenwerking met een basisschool, zodat het onderwijs continu kan zijn. De voorschool is verplicht om minimaal 16 uur per week te bezoeken, verdeeld over minimaal drie dagen. Deze verplichte uren zijn bedoeld om kinderen voldoende tijd te geven om zich aan de voorschool aan te passen en te groeien in een schoolachtige omgeving.
Peuterspeelzaal: Ondersteuning in de vroege kinderjaren
De peuterspeelzaal was vroeger een aparte vorm van kinderopvang in Nederland, maar is sinds 2018 omgevormd tot een kinderdagverblijf. Deze vorm van opvang richt zich op kinderen van 0 tot 4 jaar, net zoals een kinderdagverblijf. De peuterspeelzaal had als doel om jonge kinderen te ondersteunen in hun ontwikkeling, met een sterke focus op vrijwilligheid, spontane activiteiten en interactie tussen kinderen.
De wettelijke kwaliteitseisen voor peuterspeelzalen zijn opgenomen in de Wet Kinderopvang (Wko), die de peuterspeelzaal heeft vervangen. De overgang van peuterspeelzaal naar kinderdagverblijf betekent dat deze vorm van opvang nu onder dezelfde wetgeving valt als andere kinderopvangvormen. Hierdoor is het mogelijk om kinderopvang te organiseren met een consistente kwaliteit en regelgeving.
Gastouderopvang: Intimere en kleinschalige opvang
Gastouderopvang is een vorm van kinderopvang waarbij kinderen worden verzorgd door een gastouder, een persoon van 18 jaar of ouder die opvang biedt in een formele context. Deze vorm van opvang richt zich op kinderen van 0 tot 12 jaar en is vooral geschikt voor jonge kinderen of kinderen die extra aandacht nodig hebben.
Gastouders kunnen zelfstandig werken of hun diensten onder inkomsten uit overige werkzaamheden schalen. Een gastouder mag maximaal 6 kinderen tegelijk opvangen, inclusief eigen kinderen onder de 10 jaar. De opvang kan plaatsvinden op het woonadres van de gastouder of op het woonadres van een vraagouder. Hierdoor is het mogelijk om opvang te combineren met andere huishoudelijke of professionele activiteiten.
De ruimtelijke eisen voor gastouderopvang zijn strikt geregeld. Zo moet er voldoende binnen- en buitenspeelruimte zijn, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de kinderen. De groepsruimte moet ten minste 3,5 m² per kind bevatten, en er moet minstens 3 m² buitenspeelruimte beschikbaar zijn per aanwezig kind.
Ouderparticipatiecrèche: Ondersteuning door ouders
De ouderparticipatiecrèche (opc) is een unieke vorm van kinderopvang waarin ouders actief betrokken zijn bij de verzorging van de kinderen. In deze opvangvorm worden kinderen van 0 tot 4 jaar verzorgd door ouders van de kinderen zelf. De opvang vindt niet plaats op een woonadres van een ouder, en de ouders die de opvang verzorgen ontvangen geen vergoeding. De inkomsten van de opc worden gebruikt om verantwoorde kinderopvang te bieden.
Sinds 1 juli 2021 zijn ouderparticipatiecrèches opgenomen in de Wet Kinderopvang, wat betekent dat deze vorm van opvang nu onder dezelfde kwaliteitseisen valt als andere kinderopvangvormen. In juni 2021 waren er in Nederland 7 opc’s actief.
Er bestaat ook een variant van de ouderparticipatiecrèche voor oudere kinderen, genaamd ouderparticipatie buitenschoolse opvang (BSO). Deze vorm van opvang richt zich op kinderen van 4 tot 12 jaar en is vaak gericht op naschoolse opvang. Hierbij is de ouderparticipatiecrèche het model, maar de opvang is niet bedoeld voor de hele dag.
Kinderopvang Plus: Tijdelijke opvang voor kinderen met extra behoeften
Kinderopvang Plus is een vorm van kinderopvang die gericht is op kinderen die extra begeleiding nodig hebben. Deze opvang is bedoeld voor kinderen van 0 tot 13 jaar die niet in een gewone kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang kunnen terecht komen. De redenen hiervoor kunnen variëren, zoals gedragsproblemen, leerproblemen, spraak- of taalproblemen, of problemen met het contact maken met andere kinderen.
De opvang is altijd tijdelijk en heeft als doel om kinderen door middel van extra begeleiding, aandacht en zorg later weer in een gewone opvang of school te kunnen opnemen. Aanmelding voor Kinderopvang Plus gebeurt doorgaans via een zorgaanbieder of kinderopvangprofessional. Ouders kunnen hun kind aanmelden bij een Plusopvanglocatie, waar het kind gedurende een bepaalde periode extra ondersteuning ontvangt.
Samenspeelgroepen: Ontmoetingen voor jonge kinderen en ouders
Samenspeelgroepen zijn speciale opvangvoorzieningen die zich richten op kinderen van 0 tot 2,5 jaar en hun ouders. Deze groepen zijn bedoeld om jonge kinderen en ouders met elkaar in contact te brengen. In deze groepen kunnen kinderen spelen en ouders kunnen elkaar leren kennen en uitwisselen over opvoedkundige thema’s.
De toegang tot een samenspeelgroep is gratis en meestal is het mogelijk om gewoon binnen te lopen, zonder aanmelding. In heel Rotterdam zijn verschillende samenspeelgroepen beschikbaar, waarbij ouders en kinderen samen kunnen spelen, ongeacht de mate van Nederlandstaligheid. Samenspeelgroepen zijn een waardevolle ondersteuning voor jonge ouders die hun kind willen introduceren in een sociale omgeving.
24-uurs kinderopvang: Ondersteuning voor onregelmatige werktijden
24-uurs kinderopvang is een vorm van kinderopvang die 24 uur per dag beschikbaar is, gericht op kinderen van 0 tot 12 jaar. Deze opvang is vooral bedoeld voor ouders die in dienstverlenende beroepen werken of andere onregelmatige werktijden hebben. Ondanks de naam, betekent 24-uurs kinderopvang niet dat kinderen de hele dag in de opvang blijven. In plaats daarvan is het een flexibele opvang die aanbiedt om kinderen op te nemen op elk moment van de dag of nacht.
De wettelijke regels voor 24-uurs kinderopvang zijn gelijk aan die van andere kinderopvangvormen, met een nadruk op veiligheid, gezondheid en pedagogisch beleid. Kindercentra dienen hun beleid vast te leggen in een Pedagogisch beleidsplan en een Veiligheids- en gezondheidsbeleidsplan, die voldoen aan de Wet Kinderopvang.
Samenvatting
In Nederland is het kinderopvangsysteem georganiseerd op basis van de leeftijd van het kind. Van de 0 tot 4 jaar is het kinderdagverblijf of de voorschool de meest voorkomende opvangvormen. Voor jonge kinderen is ook de gastouderopvang of ouderparticipatiecrèche een relevante optie. Kinderen met extra behoeften kunnen terecht in de Kinderopvang Plus. Voor oudere kinderen en kinderen met onregelmatige werktijden van ouders is 24-uurs kinderopvang beschikbaar. Samenspeelgroepen vormen een extra ondersteuning voor jonge kinderen en ouders die sociale contacten willen maken.
Deze opvangvormen zijn wettelijk geregeld en voldoen aan kwaliteitseisen die gericht zijn op de veiligheid, gezondheid en pedagogische ondersteuning van kinderen. Door het aanbod van diverse kinderopvangvormen kan elk kind een passende opvang vinden, afhankelijk van leeftijd, behoeften en situatie van de ouders.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
