Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
De kosten voor kinderopvang in Nederland zijn in de afgelopen jaren fors gestegen. In 2023 was de gemiddelde tariefstijging al 8,5 procent, met uitschieters tot 10 procent. Sindsdien zijn er nieuwe tussentijdse tariefverhogingen aangekondigd, zoals in 2025 een extra stijging van gemiddeld 4 procent. Deze ontwikkelingen komen samen met bezuinigingsmaatregelen van de overheid, die in 2026 besloten heeft de maximale uurprijzen voor kinderopvang niet te indexeren. Het gevolg is dat gezinnen, en met name die met lage inkomens, hun kinderopvang nu aanzienlijk duurder krijgen. In dit artikel worden de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor deze stijgende kosten uitgelegd, met een nadruk op hoe deze veranderingen het meest impact hebben op bepaalde groepen ouders.
Kinderopvang wordt opnieuw duurder: bezuinigingen en tariefverhogingen
In 2026 wordt de kinderopvang opnieuw duurder. Het kabinet heeft besloten om de maximale uurprijzen voor kinderopvang niet te indexeren, zoals gebruikelijk is. Deze keuze is bedoeld om jaarlijks ongeveer 250 miljoen euro te besparen. Echter, kinderopvangorganisaties stellen hun eigen tarieven, en die liggen vaak boven de maximale uurprijs die de overheid vergoed. Alles boven deze vergoeding moet ouders zelf betalen. Daardoor stijgt hun eigen bijdrage verder, vooral voor gezinnen die al moeite hebben om de huidige kosten te dragen.
Directeur van Stichting Voor Werkende Ouders, Marjet Winsemius, benadrukt dat dit een "grote impact" heeft op ouders. Ze wijst erop dat kinderopvang essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen en dat de sector daarom beter gewaardeerd moet worden. De huidige maatregelen zetten ouders opnieuw in een spagaat tussen het combineren van werk en kinderopvang.
Tussentijdse tariefverhogingen: extra druk op ouders
Niet alleen de plannen voor 2026, maar ook tussentijdse tariefverhogingen in 2025 hebben invloed. Meerdere kinderopvangorganisaties hebben hun tarieven in het midden van het jaar extra verhoogd, met gemiddeld 4 procent. Een aantal organisaties, zoals SKA en Kinderopvang SDK, verhoogde de tarieven zelfs met ruim 6 procent. Deze stijgingen zijn voornamelijk het gevolg van hogere loonkosten in de sector, die in februari 2025 vastgesteld werden.
De voornaamste reden die kinderopvangorganisaties noemen voor deze extra verhoging is de stijging van de loonkosten in de branche. Aan het begin van het jaar was de gemiddelde stijging al 8,5 procent, en nu komt daar een extra lading bovenop. Volgens Gjalt Jellesma van BOink, een belangenvereniging voor ouders in de kinderopvang, krijgen zo'n 150.000 kinderen nu te maken met hogere tarieven.
Impact op gezinnen met lage inkomens
De meeste druk valt op gezinnen met lage inkomens. Voor deze groep wordt de kinderopvang aanzienlijk duurder, met in sommige gevallen stijgingen tot meer dan 100 procent. Een gezin met een jaarinkomen van 20.000 euro, dat dit jaar bijvoorbeeld 490 euro per jaar betaalt voor de dagopvang van één kind, moet volgend jaar 951 euro betalen. In 2027, het jaar dat de kinderopvang in theorie bijna gratis zou worden, is de eigen bijdrage zelfs bijna 1000 euro. Dit is een schokkende stijging die voor velen niet haalbaar is.
De reden hiervoor is dat de kinderopvangtoeslag, de vergoeding die ouders van de overheid krijgen, niet meestijgt met de werkelijke kosten. Kinderopvangorganisaties stellen hogere tarieven, terwijl de overheid haar vergoeding vasthoudt op een ouder niveau. Alles daarboven moet ouders zelf betalen. Voor gezinnen met lage inkomens betekent dit een aanzienlijke extra financiële druk.
Kinderopvangspecialist Ed Buitenhek berekende dat gezinnen met een laag inkomen, tot 20.000 euro, in 2026 voor de dagopvang van twee kinderen 271 euro extra kwijt zijn dan eerder werd verwacht. In totaal zou dat 1.578 euro worden in plaats van 2.793 euro. Deze stijging is het gevolg van hogere inflatiecijfers dan in eerdere voorspellingen.
De rol van de overheid: waarom deze keuze?
Het kabinet stelt dat de keuze om de kinderopvangtoeslag niet te verhogen deels bedoeld is om geld te besparen. In de visie van de overheid is het belangrijk dat kinderopvang betaalbaar is, vooral voor gezinnen met lage inkomens. Echter, de huidige maatregelen leiden tot het tegenovergestelde. Kinderopvang wordt juist onbetaalbaar voor diegenen die het hardst opvang nodig hebben.
Loes Ypma, voorzitter van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), benadrukt dat de toegankelijkheid van kinderopvang de verantwoordelijkheid van de overheid is. Ze roept de politiek op om scherp in te grijpen. "De precieze tariefstijgingen per organisatie ken ik niet," zegt ze, "maar het effect wel. En dat ligt met name bij huishoudens met lagere inkomens, voor wie zou kunnen gelden dat ze hun contracten gaan opzeggen."
Emmeline Bijlsma, directeur van de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), wijst erop dat de kosten voor kinderopvang enorm zijn gestegen. "De kinderopvangtoeslag wordt altijd ver voor de zomer vastgesteld. Toen hadden we echt nog met heel andere cijfers te maken." Deze vertraging in het vaststellen van de toeslag maakt het voor ouders met lage inkomens moeilijker om het plaatje financieel in beeld te krijgen.
Wat betekent dit voor de toekomst?
De huidige ontwikkelingen hebben langdurige gevolgen voor de kinderopvangsector en de ouders die erop aangewezen zijn. In 2027 is de doelstelling dat kinderopvang voor iedereen bijna gratis wordt: 96 procent van de opvangkosten worden dan vergoed. In 2026 is daar een tussenstap voor gepland, met een verhoogd toeslagpercentage. Echter, het is nog onduidelijk wat het precieze percentage zal zijn.
Voor gezinnen met midden- en hoge inkomens is dit een positieve ontwikkeling. Zij zullen minder zelf betalen voor kinderopvang. Voor gezinnen met lage inkomens is het echter niet duidelijk of deze maatregelen genoeg zijn om de huidige financiële druk te verlichten. De kosten voor kinderopvang zijn nu al zo hoog dat het moeilijk is om de toekomst te plannen.
Conclusie
De kinderopvangsector in Nederland staat momenteel voor een groot probleem: de stijgende kosten maken het voor veel gezinnen, en met name voor die met lage inkomens, steeds moeilijker om kinderopvang te betalen. De beslissingen van de overheid om de kinderopvangtoeslag niet te indexeren in 2026, gecombineerd met tussentijdse tariefverhogingen door kinderopvangorganisaties, leiden tot een verdere verhoging van de eigen bijdrage van ouders. Deze stijging is het gevolg van hogere loonkosten, energieprijzen en een personeelstekort in de sector.
Het is van groot belang dat de overheid een duidelijk plan presenteert om de toegankelijkheid van kinderopvang te waarborgen, zeker voor gezinnen die het hardst opvang nodig hebben. De huidige maatregelen zetten ouders in een spagaat en maken het voor velen onmogelijk om te werken en tegelijk hun kinderen te verzorgen. Voor de kinderopvangsector is het eveneens belangrijk om te blijven investeren in kwaliteit, ondanks de stijgende kosten.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
