logo kinderopvang lappelein heerenveen 350

klachtenvrij 2019klachtenvrij 2020klachtenvrij 2021klachtenvrij 2022

Kinderopvang Lappelein
Kinderopvang Lappelein
Kleinschalige kinderopvang in Heerenveen

Kinderopvang in Nederland: Van armoedezorg naar ontwikkelingsondersteuning

De kinderopvang in Nederland heeft zich in de loop van de tijd sterk ontwikkeld. Van beginnende bewaarplaatsen die kinderen opvroegen als onderdeel van armoedezorg, tot een georganiseerd systeem dat zich richt op de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling van jonge kinderen, is er veel veranderd. Deze evolutie is niet alleen het gevolg van maatschappelijke veranderingen, maar ook van pedagogisch onderzoek en beleidskeuzes. In dit artikel worden de historische wortels van de kinderopvang in Nederland belicht, evenals de huidige doelstellingen en ontwikkelingen.

De oorsprong van kinderopvang in Nederland

De kinderopvang in Nederland begon eind negentiende eeuw als een vorm van armoedezorg. De eerste kinderbewaarplaatsen, zoals deze instellingen destijds werden genoemd, werden opgericht om kinderen op te vangen van arme gezinnen waarbij de moeder niet in staat was om haar kinderen zelf te verzorgen. Deze bewaarplaatsen waren vaak gericht op kinderen die aan infectieziekten leden of die niet ingeënt waren. Het doel was niet alleen de kinderen fysiek te ondersteunen, maar ook de ouders te helpen bij de economische druk.

In de jaren 20 werden kinderbewaarplaatsen uitgebreid met een hygiënische benadering. Zo werden ‘badzusters’ ingezet die kinderen direct na hun aankomst baden, om ziektevoorkoming te verbeteren. De bewaarplaatsen functioneerden op die tijd als een soort sociale zorgmaatregel en waren vaak verbonden aan religieuze of welfaristische organisaties. De betrokkenheid van vrijwilligers was groot, en het werk werd vaak uitgevoerd door onbetaalde stagiaires of zusters die hun opleiding volgden.

Deze historische context maakt duidelijk dat kinderopvang in de vroege jaren niet bedoeld was om kinderen te onderwijzen of te ontwikkelen, maar eerder om hen fysiek en emotioneel te ondersteunen in tijden van nood.

De opkomst van peuterspeelzalen en de focus op voorbereiding op school

In de jaren 60 en 70 begon de kinderopvang in Nederland zich geleidelijk te verplaatsen van armoedezorg naar een educatieve en pedagogische functie. De peuterspeelzaal werd een veelvoorkomende vorm van kinderopvang, en deze draaide volledig op vrijwilligers. Het doel van deze instellingen was om kinderen voor te bereiden op de basisschool. Veel ouders spraken van de peuterspeelzaal als een "schooltje", wat aantoont dat de focus al snel lag op leerprocessen en sociaal contact.

Deze opvattingen vormden de basis voor de latere kinderopvang, waarin de nadruk lag op zowel emotionele als cognitieve ontwikkeling. In de jaren 80 en 90 ontstonden kinderdagverblijven, die zich richtten op ouders die moeilijkheden hadden met opvoeden en werken te combineren, zoals alleenstaande moeders. Deze kinderdagverblijven waren echter niet bedoeld als een educatieve instelling, maar eerder als een hulpverlenende oplossing voor armoede en werkgelegenheid.

De inzet van pedagogische doelen en professionele ontwikkeling

In de jaren 90 werd er een omslag in de kinderopvang gemaakt. Deze omslag was niet willekeurig, maar werd aangegoten door pedagogisch onderzoek en beleidsveranderingen. Josette Hoex, een vooraanstaande pedagoog, benadrukt dat de kinderopvang vanaf die tijd een duidelijke pedagogische focus kreeg. In die tijd ontstonden ook verschillende opvangvormen, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderschap. Deze vormen moesten nog worden uitgevonden en gedefinieerd, wat aantoont dat het een proces was van ontdekking en uitbouwen.

Een belangrijke voorloper in deze ontwikkeling was Marianne Riksen-Walraven, de eerste bijzonder hoogleraar kinderopvang in Nederland. Zij formuleerde vier pedagogische basisdoelen die sindsdien als richtlijn functioneren voor de kinderopvang:

  1. Emotionele veiligheid bieden.
  2. Stimuleren en ondersteunen van de persoonlijke competentie van kinderen.
  3. Ontwikkelen van de sociale competentie van kinderen.
  4. Socialiseren en overbrengen van normen en waarden.

Deze vier doelen vormen de kern van de huidige kinderopvang en maken duidelijk dat de nadruk ligt op de ontwikkeling van het kind als geheel. Het is een balans tussen ondersteuning, stimulering en begeleiding in de ontwikkeling.

Politieke veranderingen en de marktisering van kinderopvang

Hoewel de kinderopvang zich sterk had ontwikkeld in de jaren 90, bracht de Wet kinderopvang van 2005 een nieuwe uitdaging. Deze wet verlegde de aandacht van de kinderbehoeften naar de behoeften van de samenleving en ouders. De kinderopvang begon zich steeds meer te ontwikkelen als een marktvoorziening. Ouders werden gezien als klanten, wat voor veel pedagogen een schok was. De focus verplaatste zich van de kinderen naar de vraag van ouders naar beter toegankelijke en goedkope opvang.

In de praktijk betekende dit dat er een grotere aandacht was voor efficiëntie en bereikbaarheid, terwijl de pedagogische doelen iets in de schaduw raakten. Er ontstond ook discussie over de kwaliteit van de kinderopvang, aangezien de vraag groter werd dan het aanbod.

Gelukkig is er in de afgelopen jaren weer meer aandacht gekomen voor de pedagogische kwaliteit. Belangenbehartigers en onderwijsinstellingen hebben zich ingezet om de kinderbehoeften weer centraal te plaatsen. Het Expertisecentrum Kinderopvang speelt hierin een belangrijke rol door kennis en onderzoek te bundelen en te delen met professionals in de branche.

Huidige trends en toekomstvisie

In de huidige context wordt de kinderopvang steeds meer gezien als een essentieel onderdeel van de opvoedkundige keten. Er is een toenemende erkenning van de invloed van de eerste 1000 dagen van een kinds leven op de ontwikkeling. Deze visie is ook zichtbaar in de fusies en samenwerkingen tussen kinderopvanginstellingen en schoolbesturen. In Tilburg, bijvoorbeeld, wordt de kinderopvang nu serieuzer genomen dan in het verleden, waarin het vaak leek alsof het kind pas op 4-jarige leeftijd “werkelijk” werd geboren.

Deze toekomstvisie benadrukt dat kinderopvang niet alleen om opvang gaat, maar om ondersteuning, stimulering en begeleiding in de vroege kindertijd. Het is een investering in de toekomstige buren, artsen, bouwvakkers en burgers van morgen.

De rol van onderzoek en zelfevaluatie

Een belangrijke ontwikkeling in de kinderopvang was de inzet van zelfevaluatieinstrumenten, zoals het Programma Informatie Basisgegevens (PiB). Dit instrument helpt instellingen om hun eigen kwaliteit in kaart te brengen en verbeteringen aan te brengen. Het toont aan dat er in de kinderopvang een sterke focus is op kwaliteitsborging en ondersteuning van professionals.

Onderzoek speelt hierin een cruciale rol. Het Expertisecentrum Kinderopvang bundelt kennis over kinderontwikkeling en kinderopvang en biedt ondersteuning aan professionals. Dit maakt duidelijk dat de kinderopvang in Nederland zich ontwikkelt als een wetenschappelijk onderbouwde sector, waarbij pedagogisch onderzoek een centrale rol speelt.

Conclusie

De kinderopvang in Nederland is in de loop van de jaren sterk veranderd. Van armoedezorg en hygiënische bewaarplaatsen tot een pedagogisch georiënteerde opvang die zich richt op de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen, is er veel voor veranderd. De jaren 90 en 2000 markeren een belangrijke omslag in de visie op kinderopvang, waarbij de focus verlegd werd van ouders en maatschappelijke behoeften naar de behoeften van het kind zelf. Ondanks de uitdagingen die voortkwamen uit politieke en maatschappelijke veranderingen, is de kinderopvang zich sterk blijven ontwikkelen. Tegenwoordig is er een toenemende erkenning van de rol van kinderopvang in de vroege ontwikkeling en het onderwijsstelsel. Het blijft een essentieel onderdeel van de maatschappij, waarin onderzoek en professionalisering centraal staan.

Bronnen

  1. Expertisecentrum Kinderopvang - Blog 8-24-30 jaar kinderopvang in Nederland
  2. NIVOZ - Kinderopvang in Nederland lijkt soms alsof het kind pas bij 4 jaar wordt geboren
  3. Expertisecentrum Kinderopvang - Blog 8-24-30 jaar kinderopvang in Nederland
  4. IS Geschiedenis - De kinderbewaarplaats, de voorganger van het kinderdagverblijf

Gerelateerde berichten

Een nieuwe locatie!

Vanaf maandag 11 december 2017 is Kinderopvang Lappelein te vinden op deze prachtige nieuwe locatie:

Kinderopvang Lappelein
Commandeurstraat 17
8442 AT Heerenveen
0513- 436658
06-13810429
[email protected]

Openingstijden

De openingstijden liggen tussen 6.30 uur en 19.00 uur.

In het nieuws

Nieuwe gevel voor BSO

nieuwe gevel bso lappeleinVorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.

Lees meer …

14 september: dag van de pedagogisch medewerker

dag van de pedagogisch medewerker 2022

Vandaag de dag van de pedagogisch medewerker. Denk u er even over na om deze kanjers in het zonnetje te zetten.

Lees meer …

Vier grote bakken appels uit eigen tuin!

appels uit eigen tuin
Gisteren met de kinderen alle appels van de bomen geplukt. Het zijn er weer onwijs veel, vier grote bakken vol.

Lees meer …


Kinderopvang Lappelein Erkend Leerbedrijf

Kinderopvang Lappelein is sinds april 2017 een erkend SBB leerbedrijf

Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet

 

 

Tarieven