Kinderopvang in de regio Rietlanden: Uitleg over beschikbaarheid, werkwijze en keuzemogelijkheden
juli 19, 2025
In de kinderopvang is het gebruik van cameratoezicht een onderwerp van discussie. Aan de ene kant zien vele maatregelen als cameratoezicht en het vier-ogenprincipe als noodzakelijke stappen om kinderen beter te beschermen en om zorgen weg te nemen over eventueel seksueel misbruik. Aan de andere kant stelt dit ook vragen op over de privacy van zowel medewerkers als kinderen. In dit artikel worden de huidige regels, meningen en praktijk van cameratoezicht in de kinderopvang besproken, met aandacht voor de rol van toezichthouders, het beleid van de overheid en de ervaringen van werknemers.
De rol van cameratoezicht in de kinderopvang
In de afgelopen jaren is het toezicht in de kinderopvang verscherpt. Dit heeft geleid tot een toename in het gebruik van camera’s in en rondom kinderopvanglocaties. De invoering van het vier-ogenprincipe, waarbij minimaal twee volwassenen aanwezig moeten zijn bij bepaalde activiteiten, heeft hier ook toe geleid. Werknemers in de kinderopvang zijn echter niet overtuigd van het nut van cameratoezicht. Uit een enquête van vakbond AbvaKabo en RTL Nieuws onder 999 werknemers blijkt dat slechts 14 procent voorstander is van cameratoezicht.
Een belangrijk argument tegen cameratoezicht is de invloed op de privacy. Werknemers zijn vooral bezorgd over hun eigen privacy (28%) en die van de kinderen (37%). Daarnaast wordt er vaak aangevoerd dat cameratoezicht niet effectief is, doordat het niet voldoende is om seksueel misbruik te voorkomen.
Het vier-ogenprincipe en andere toezichtmaatregelen
Minister Kamp van Sociale Zaken overweegt maatregelen om de veiligheid van kinderen te vergroten, zoals het gebruik van glazen wanden en cameratoezicht. Ook pleit hij voor het vier-ogenprincipe, waarbij minimaal twee volwassenen bij activiteiten aanwezig moeten zijn. Dit principe zou ervoor zorgen dat er altijd een tweede persoon in de buurt is om mogelijke incidenten te kunnen zien of rapporteren.
De enquête toont aan dat de huidige situatie niet altijd aan deze maatregelen voldoet. Ruim 60% van de medewerkers staat regelmatig of altijd alleen voor een groep kinderen. Toch is er ondersteuning voor extra toezicht: 72% van de werknemers is voorstander van extra volwassen toezicht. Glazen wanden, waardoor de groepen beter zichtbaar zijn, wordt door 43% gezien als een goede oplossing.
Toezicht en handhaving in de kinderopvang
Het toezicht op de kinderopvang is een essentieel onderdeel van het systeem. Het ministerie van Sociale Zaken en Werk (SZW) is verantwoordelijk voor het stelsel van toezicht en handhaving. Het Rijk stelt wettelijke eisen, zoals kwaliteitseisen, waaraan de kinderopvang moet voldoen. GGD's zijn verantwoordelijk voor de inspecties en het uitvoeren van toezicht op de kinderopvanglocaties.
Sinds 1 januari 2022 is er een verandering in de manier waarop reguliere inspecties worden uitgevoerd. Dit heet de flexibilisering van de inspectieactiviteit. Hierbij hebben GGD’s en gemeenten meer vrijheid in het bepalen van welke onderwerpen worden onderzocht tijdens de inspecties. De kwaliteitseisen zelf blijven echter hetzelfde. Dit betekent dat per kinderopvanglocatie, per gemeente en per GGD andere onderwerpen in beeld komen. De overgangsperiode voor deze nieuwe methode duurt twee jaar, waarin de effectiviteit van de verandering wordt geëvalueerd.
Inspectierapporten en transparantie
Alle inspectierapporten van GGD's zijn openbaar en staan beschikbaar in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). In deze rapporten vindt men de beoordeling van de kwaliteit van de kinderopvang. Ouders kunnen hier via een korte samenvatting (‘In-één-oogopslag’) snel inzicht krijgen in de kwaliteit van een kinderopvanglocatie. Dit ondersteunt hen bij het maken van een weloverwogen keuze voor de opvang van hun kind.
Het rapportageproces is in 2017 veranderd. De Inspectie Kinderopvang werkt nu meer op een dialooggerichte manier. In plaats van alleen wetgeving en regels op te leggen, wordt er meer aandacht besteed aan samenwerking met houders van kinderopvanglocaties. Hierbij wordt ruimte gegeven en vertrouwen uitgestraald waar dat mogelijk is, terwijl tegelijkertijd de individuele situaties van houders in het oog worden gehouden.
Herstelmaatregelen bij tekortkomingen
Als bij een inspectie wordt geconstateerd dat een kinderopvanglocatie niet voldoet aan de wettelijke kwaliteitseisen, kan een schriftelijk bevel of een aanwijzing worden uitgevaardigd. Een schriftelijk bevel is bedoeld voor spoedeisende gevallen en heeft een geldigheidsduur van zeven dagen. Een aanwijzing is een schriftelijke instructie die de houder ontvangt als het niet of onvoldoende voldoet aan bepaalde voorschriften.
De Inspectie Kinderopvang houdt bij elk type onderzoek rekening met de wettelijke kwaliteitseisen. De resultaten van de inspecties worden vastgelegd in een rapport. Deze rapporten zijn belangrijk voor het vaststellen van eventuele tekortkomingen en het uitvoeren van herstelmaatregelen.
De mening van werknemers over cameratoezicht
De enquête van AbvaKabo en RTL Nieuws geeft een duidelijk beeld van de meningen van werknemers in de kinderopvang. Hoewel er ondersteuning is voor extra toezicht, zoals het vier-ogenprincipe en glazen wanden, is cameratoezicht minder populair. Werknemers zien cameratoezicht als een invasie van hun privacy en denken vaak dat het niets aan de veiligheid toevoegt.
Bijna alle respondenten hebben een verklaring omtrent het gedrag (VOG) moeten indienen bij hun werkgever. Toch denkt bijna niemand dat dit voldoende is om seksueel misbruik uit te sluiten. 97% van de medewerkers is bereid om een collega aan te geven bij de politie als ze vermoedens hebben van seksueel misbruik. Dit toont aan dat er bewustzijn is over de verantwoordelijkheid van werknemers in de kinderopvang.
Toezicht en het vier-ogenprincipe in de praktijk
De invoering van het vier-ogenprincipe heeft geleid tot veranderingen in de praktijk. Werknemers moeten nu vaak met collega’s samenwerken bij activiteiten die een hoger risico inhouden. Dit maakt het mogelijk om incidenten sneller op te merken en te voorkomen.
Hoewel het vier-ogenprincipe niet altijd volledig wordt nageleefd – zoals blijkt uit de enquête – is het principe een stap in de goede richting. Het biedt een extra laag van bescherming voor kinderen en versterkt het vertrouwen van ouders in de kinderopvang.
De rol van de overheid en beleid
De overheid speelt een belangrijke rol in het toezicht en beleid rondom kinderopvang. Het ministerie van SZW is verantwoordelijk voor het opstellen van wet- en regelgeving. Het Rijk stelt eisen voor de kwaliteit van kinderopvang en zorgt ervoor dat deze eisen worden uitgevoerd. De Inspectie Kinderopvang en GGD’s zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van inspecties en het handhaven van de regels.
Het beleid richt zich op een veilige en gezonde kinderopvang. Het huidige beleid streeft naar een dialooggerichte werkwijze, waarbij de Inspectie Kinderopvang samenwerkt met houders van kinderopvanglocaties. Hierbij wordt er meer aandacht besteed aan het individuele karakter van elke locatie en de omstandigheden waarin deze werkt.
De toekomst van cameratoezicht in de kinderopvang
Het gebruik van cameratoezicht in de kinderopvang is nog steeds een discussiepunt. Aan de ene kant zien veel werknemers cameratoezicht als een noodzakelijke maatregel om kinderen te beschermen en om zorgen weg te nemen over seksueel misbruik. Aan de andere kant zijn er ook sterke argumenten tegen het gebruik van camera’s, zoals privacyvragen en de vraag of cameratoezicht daadwerkelijk effectief is.
De overheid overweegt actief maatregelen om de veiligheid van kinderen te vergroten. Dit omvat het gebruik van cameratoezicht, maar ook andere maatregelen zoals het vier-ogenprincipe en glazen wanden. Het is nog onduidelijk hoe deze maatregelen precies worden uitgevoerd en of cameratoezicht op de lange termijn een vaste plek krijgt in de kinderopvang.
Conclusie
Cameratoezicht in de kinderopvang is een complex en veelbesproken onderwerp. Het biedt mogelijk een extra laag van bescherming voor kinderen, maar stelt ook vragen op over de privacy van zowel medewerkers als kinderen. Werknemers in de kinderopvang zijn grotendeels voorstander van extra toezicht, zoals het vier-ogenprincipe en glazen wanden, maar cameratoezicht is minder populair. De overheid en toezichthouders zijn actief bezig met het ontwikkelen van beleid en maatregelen om de veiligheid van kinderen te vergroten.
Het huidige beleid richt zich op een dialooggerichte werkwijze, waarbij samenwerking met houders en transparantie voor ouders centraal staan. De flexibilisering van de inspectieactiviteit biedt GGD’s en gemeenten meer ruimte om relevante onderwerpen in beeld te brengen, terwijl de kwaliteitseisen zelf ongewijzigd blijven.
Tot slot blijft het belangrijk om de balans te vinden tussen bescherming van kinderen en het respect voor de privacy van medewerkers. De komende jaren zullen duidelijk maken of cameratoezicht een rol krijgt in de kinderopvang of dat andere maatregelen voldoende blijken te zijn.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
