Kinderopvangkosten in de belastingaangifte: wat is mogelijk en hoe werkt het?

Voor ouders die gebruik maken van kinderopvang, is het belangrijk te weten welke kosten fiscaal aftrekbaar zijn en hoe deze moeten worden verwerkt in de belastingaangifte. Sinds enkele jaren zijn de regels hierover veranderd: de fiscale aftrekbaarheid van kinderopvangkosten is vervangen door een andere vorm van steun, namelijk de kinderopvangtoeslag. Bovendien gelden er specifieke voorwaarden en limieten voor welke soorten kinderopvang in aanmerking komen.

In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het aangifteproces voor kinderopvangkosten besproken, inclusief de fiscale aftrekbaarheid, het aangifteproces en de voorwaarden voor de kinderopvangtoeslag. Het artikel is gericht op ouders, pedagogisch medewerkers en andere betrokkenen die zich willen oriënteren op de fiscale regels rond kinderopvang.

Soorten kinderopvang en fiscale aftrekbaarheid

Niet alle vormen van kinderopvang komen in aanmerking voor fiscale aftrek. Het is daarom belangrijk om te weten welke soorten opvang wel fiscaal aftrekbaar zijn. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende vormen van kinderopvang en hun fiscale status:

Kinderdagverblijf

Kosten voor een kinderdagverblijf zijn over het algemeen fiscaal aftrekbaar. Dit geldt voor zowel reguliere kinderdagverblijven als voor gespecialiseerde opvang, zoals medische kinderdagverblijven. Voorwaarde is wel dat het kinderdagverblijf geregistreerd staat in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).

Buitenschoolse opvang (BSO)

De kosten voor buitenschoolse opvang zijn eveneens fiscaal aftrekbaar. Dit betreft opvang voor en na schooltijd, tijdens schoolvakanties en op studiedagen. Net als bij kinderdagverblijven moet de BSO geregistreerd staan in het LRK.

Gastouderopvang

Gastouderopvang komt in aanmerking voor fiscale aftrek, mits de gastouder is aangesloten bij een geregistreerd gastouderbureau. Zowel de kosten voor de gastouder als de bemiddelingskosten van het gastouderbureau zijn aftrekbaar.

Particuliere opvang

Kosten voor particuliere opvang, zoals een oppas aan huis of een au pair, zijn in principe niet fiscaal aftrekbaar. Er zijn echter uitzonderingen mogelijk als de opvang voldoet aan bepaalde voorwaarden en geregistreerd staat bij de gemeente.

Peuterspeelzaal

De aftrekbaarheid van peuterspeelzalen is afhankelijk van de regelgeving. In sommige gevallen zijn deze in aanmerking genomen, mits ze geregistreerd zijn in het LRK.

De verandering in regelgeving: van fiscale aftrek naar toeslag

Sinds aanslagjaar 2021 (inkomsten 2020) is de fiscale aftrekbaarheid van kinderopvangkosten vervangen door de kinderopvangtoeslag. Dit betekent dat ouders niet langer de kosten voor kinderopvang kunnen opgeven in hun belastingaangifte om een belastingvermindering te verkrijgen. In plaats daarvan kunnen ze de kinderopvangtoeslag aanvragen bij de Belastingdienst.

De kinderopvangtoeslag is een tegemoetkoming in de kosten van de kinderopvang en wordt uitgekeerd door de Belastingdienst. De hoogte van de toeslag is afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal uren dat het kind naar de opvang gaat. De toeslag is beschikbaar voor zowel werknemers als ondernemers.

Voorwaarden voor de kinderopvangtoeslag

Om in aanmerking te komen voor de kinderopvangtoeslag, moeten ouders aan een aantal voorwaarden voldoen:

• Het kind moet jonger zijn dan 14 jaar, tenzij het kind ernstig gehandicapt is, in welk geval het maximum kan oplopen tot 21 jaar.
• De ouder moet werken of studeren.
• De kinderopvang moet geregistreerd staan in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).
• De ouder moet het attest van de opvanginstantie kunnen voorleggen.

De aanvraag voor de kinderopvangtoeslag kan worden ingediend via de website van de Belastingdienst. Daarvoor zijn documenten nodig, zoals loonstrookjes en facturen van de kinderopvang. De Belastingdienst beoordeelt de aanvraag en keurt deze goed of af. Als de aanvraag is goedgekeurd, wordt de toeslag rechtstreeks op de bankrekening van de ouder uitgekeerd.

Aangifteproces voor kinderopvangkosten

Hoewel kinderopvangkosten niet langer fiscaal aftrekbaar zijn, is het belangrijk om te weten hoe ouders deze kosten kunnen verwerken in de belastingaangifte, indien nodig.

Maximaal aftrekbare bedragen

Voor inkomstenjaar 2024 geldt een maximumbedrag van 16,40 euro per dag en per kind. Dit is de hoogste belastingvermindering die ouders kunnen verwerken in hun aangifte. Als de daadwerkelijke kosten hoger zijn dan deze limiet, dient de limiet te worden aangerekend in de aangifte.

Voorbeeld

Alex had in 2024 twee keer opvang nodig voor zijn dochter:

• 4 dagen in april, voor een totaal van 40 euro (dagtarief: 10 euro)
• 10 dagen in augustus, voor een totaal van 300 euro (dagtarief: 30 euro)

In april was het dagtarief lager dan de limiet van 16,40 euro. Alex kan in zijn aangifte dus alle betaalde kosten opnemen: 40 euro.

In augustus overschreed het dagtarief de limiet van 16,40 euro. Alex moet dus als volgt tellen: 16,40 euro x 10 (dagen) = 164 euro.

In zijn aangifte in 2025 zal Alex 204 euro (40 euro + 164 euro) als kosten voor kinderopvang vermelden.

Hoe het aangifteproces verloopt

• Online aangifte: Als ouders online een aangifte indienen, kan het bedrag voor kinderopvang al vooraf ingevuld zijn. Ouders moeten dit bedrag aandachtig controleren.
• Papieren aangifte: Ouders die een papieren aangifte indienen, moeten het bedrag onder code 1384-71 (vak X) vermelden, met toepassing van de begrenzing.
• Controle: Ouders kunnen gebruik maken van online hulpmiddelen om het bedrag te berekenen of de attesten raadplegen waarvan de Belastingdienst kennis heeft.

Bijzondere situaties

Als een kind jonger is dan drie jaar en er kosten zijn gemaakt voor kinderopvang, moet een keuze worden gemaakt. Het is niet mogelijk om tegelijk gebruik te maken van het belastingvoordeel voor een kind jonger dan drie jaar en de belastingvermindering voor kinderopvangkosten. Dit is een belangrijke overweging bij ouders die meerdere belastingvoordelen tegelijk kunnen aanspraak maken.

De praktijk van het aangifteproces

Voorstel van vereenvoudigde aangifte

Ouders kunnen een voorstel van vereenvoudigde aangifte ontvangen, waarin het bedrag voor kinderopvang al is ingevuld. Als het bedrag niet correct is of er zijn geen kosten vermeld, moet dit worden verbeterd.

• Online verbeteren: Ouders kunnen dit online doen via het portaal van de Belastingdienst.
• Antwoordformulier: Bij een papieren aangifte kan gebruik worden gemaakt van een antwoordformulier, waarbij code 1384 en het totaalbedrag moeten worden vermeld.

Aanvullende documentatie

In sommige gevallen is het nodig om de attesten van de opvanginstantie als bijlage toe te voegen. Deze documenten moeten ook worden bewaard, omdat de Belastingdienst deze later kan vragen.

Conclusie

Het aangifteproces van kinderopvangkosten in de belastingaangifte is sinds 2021 veranderd. De fiscale aftrekbaarheid van deze kosten is vervangen door de kinderopvangtoeslag, een steunmaatregel die rechtstreeks uitgekeerd wordt door de Belastingdienst. Ouders kunnen deze toeslag aanvragen via de Belastingdienst’s website, mits ze aan de voorwaarden voldoen.

Bij het aangifteproces zijn er limieten in de verwerking van kosten, zoals een maximaal bedrag van 16,40 euro per dag en per kind. Ouders moeten dit bedrag aandachtig berekenen en vermelden in hun aangifte.

De keuze voor een online of papieren aangifte heeft ook invloed op het proces. Ouders kunnen hulp gebruiken bij het berekenen van het bedrag en moeten altijd controleren of het aangiftebedrag correct is.

Het is belangrijk om te weten welke vormen van kinderopvang in aanmerking komen en welke niet. Kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang zijn bijvoorbeeld wel aftrekbaar, mits geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang. Particuliere opvang is in de regel niet aftrekbaar.

In het kader van kinderopvang en belastingaangifte is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn en alle documentatie aan te houden. Zo is het mogelijk om het maximaal mogelijke steunbedrag aan te vragen en de aangifte correct in te dienen.

Bronnen

1. Belastingvoordeel kinderopvang
2. Welke kosten voor kinderopvang zijn fiscaal aftrekbaar?
3. Kinderopvangkosten aftrekbaar in inkomstenbelasting