Kinderopvangonderhandelingen 2025: thema’s, acties en de weg naar een nieuwe cao
juli 19, 2025
De kinderopvangsector in Nederland is de afgelopen jaren veranderd door wetgeving, economische crises en maatschappelijke ontwikkelingen. In dit artikel richten we ons op een specifieke locatie: Kinderopvang Knotwilg. Deze kinderopvang is ontstaan uit een samenwerking tussen vier kinderopvangondernemers en een openbare basisschool, Knotwilg. Het doel van deze samenwerking is om kinderen een geïntegreerd educatief en verzorgend kader te bieden, waarbij de overgang van kinderopvang naar basisonderwijs vloeiender verloopt. De focus ligt op samenwerking, continuïteit en de invloed van wetgeving op het functioneren van de sector.
Invoering van de Wet Kinderopvang en de context van de sector
De wet Kinderopvang werd in 2005 ingevoerd, waarmee de regulering van kinderopvangverzorging op een uniforme manier werd geregeld. Deze wet heeft een grote impact gehad op de sector, met een aanzet tot groei in de jaren daarna. Echter, de economische crisis tussen 2010 en 2014 heeft leidinggegeven tot instabiliteit in het functioneren van kinderopvanginstellingen. De sector is sinds 2015 echter gestabiliseerd en heeft zich weer ontwikkeld. De coronapandemie heeft echter weer nieuwe uitdagingen opgeleverd, zoals het afstandleren en het beperken van fysieke interacties.
In deze context is Kinderopvang Knotwilg ontstaan. Deze instelling is een voorbeeld van hoe de samenwerking tussen kinderopvang en basisonderwijs kan worden versterkt, met het oog op continuïteit en het beter ondersteunen van kinderen in hun ontwikkeling.
Kinderopvang Knotwilg: Een nieuw model
Kinderopvang Knotwilg is een initiatief van vier ondernemers die al ruim 15 jaar kleinschalige kinderopvanglocaties exploiteren. Deze ondernemers hebben samen met de openbare basisschool Knotwilg een nieuwe instelling opgericht, die per schooljaar 2021-2022 onder één dak zit. Deze aanpak is uniek in de zin dat het niet alleen om de opvang gaat, maar ook om de voortgezette leertrajecten van kinderen in de basisschool.
De samenwerking is georganiseerd als een geïntegreerd onderwijs- en opvangmodel. Kinderopvang Knotwilg heeft een eigen deel in hetzelfde gebouw als de basisschool, wat ervoor zorgt dat kinderen niet alleen fysiek, maar ook pedagogisch continu worden ondersteund. Deze aanpak helpt bijvoorbeeld bij het verminderen van de stress bij de overgang van de kleuterschool naar de basisschool, wat een veelvoorkomend probleem is in de kinderopvangsector.
Juridische en regelgevende aspecten
In 2021 is een belangrijke wijziging in de Wet Kinderopvang ingevoerd, namelijk het opnemen van regels voor zogenaamde ouderparticipatiecrèches. Deze wijziging is officieel in werking getreden per 1 juli 2021. Hierdoor vallen kinderopvangvoorzieningen waar ouders onderling de opvang voor hun kinderen regelen, nu ook onder de Wet Kinderopvang. Deze wijziging heeft invloed gehad op de regulering en toezichtverantwoordelijkheid van dergelijke instellingen.
Hoewel Kinderopvang Knotwilg niet direct een ouderparticipatiecrèche is, zijn deze wettelijke veranderingen van betekenis voor de sector in het algemeen. Ze tonen aan dat de regering een sterke wil heeft om kinderopvang te professionaliseren en de kwaliteit te verhogen. Dit is ook te zien in de samenwerking tussen kinderopvang en basisonderwijs, waarbij samenwerking en onderlinge verantwoordelijkheid centraal staan.
Samenwerking tussen instellingen en partners
Om samenwerking tussen kinderopvang, basisonderwijs en andere partners (zoals welzijn en jeugdhulp) te onderzoeken, is door de HvA een vragenlijst ontwikkeld en getest. Dit instrument is gebruikt door meer dan 45 kinderopvangorganisaties en schoolbesturen, waaronder ook Kinderopvang Knotwilg. Het onderzoek toonde aan dat de samenwerking effectief kan zijn, mits er duidelijke communicatie en gezamenlijke doelen zijn.
Marian Ooms, docentonderzoeker bij Pedagogiek, benadrukt dat dergelijke samenwerkingen ook leiden tot betere ondersteuning van kinderen met bijzondere leerbehoeften. Ze hoopt dat het onderzoek haar leidt tot een proefschrift over interprofessionele samenwerking in de kinderopvangsector.
Invloed van wetgeving op EHBO en veiligheid
In een brief aan de Kamercommissie SZW vragen alle partijen in de kinderopvangsector aandacht voor de gevolgen van een voorgesteld nieuw EHBO-systeem. Het ministerie wil af van de huidige lijst van EHBO-aanbieders en wil in de toekomst alleen nog de eindtermen voorschrijven. Het argument van het ministerie is dat EHBO buiten de expertise valt en dat het beter is om de bevoegdheden aan andere instanties toe te vertrouwen.
Hoewel deze veranderingen nog in de discussie zijn, zijn ze van betekenis voor instellingen zoals Kinderopvang Knotwilg. Een goed functionerend EHBO-systeem is essentieel in de kinderopvang, waarbij kinderen dagelijks actief zijn en waar incidenten snel kunnen gebeuren. Kinderopvang Knotwilg benadrukt daarom de noodzaak van een duidelijk EHBO-beleid en samenwerking met betrouwbare partners.
Pedagogisch kader en visie op kinderopvang
De visie van Kinderopvang Knotwilg is sterk beïnvloed door pedagogische ideeën zoals die van Emmi Pikler. Deze visie benadrukt het belang van een kindgerichte omgeving waarin kinderen zich vrij kunnen ontwikkelen. In een podcast van de Branchevereniging Kinderopvang (BK) legt Jeanine Mulder, medeauteur van Vol Vertrouwen. Werken met dreumesen en peuters, uit hoe deze visie wordt toegepast in haar instelling.
Zij benadrukt dat een kinderopvang niet alleen om de opvang gaat, maar ook om het aanbod van een veilig, gestructureerd en uitnodigend kader waarin kinderen zich kunnen ontplooien. Deze visie is ook centraal in Kinderopvang Knotwilg, waarbij de samenwerking met de basisschool een belangrijk onderdeel vormt van het pedagogisch kader.
Invloed van technologie en media op kinderopvang
In de moderne kinderopvangsector speelt technologie en media een rol. Een voorbeeld hiervan is het muzikale televisieprogramma Apennoten, dat in 2016 op NPO Zappelin is gestart. Dit programma is ontworpen om kinderen te ondersteunen in hun taalontwikkeling en creativiteit. De tekst en melodieën zijn toegankelijk voor zowel kinderen als leerkrachten, waardoor het programma een waardevolle hulpmiddel is voor kinderopvanginstellingen.
Daarnaast is er ook een nadruk op interactief onderwijs, zoals te zien is in De honderd talen van kinderen, een verzameling van beeldverhalen die interactieve methoden voorstellen. Deze methoden leggen de nadruk op het betrekken van kinderen in hun eigen leerproces, wat ook in Kinderopvang Knotwilg wordt toegepast.
Invloed van pandemie en maatschappelijke veranderingen
De coronapandemie heeft de kinderopvangsector hard getroffen. Het opleggen van maatregelen zoals afstandleren, beperking van groepsgroottes en het beperken van fysieke contacten heeft geleid tot een grote uitdaging voor kinderopvanginstellingen. Kinderopvang Knotwilg heeft deze periode doorgemaakt en heeft daarbij geleerd hoe belangrijk continuïteit en flexibiliteit zijn.
De sector heeft zich aangepast aan de nieuwe realiteit, maar er zijn ook vragen over de langdurige effecten van de maatregelen op de kinderen en hun ontwikkeling. De sector benadrukt nu de noodzaak van een langdurige visie op kinderopvang die niet alleen rekening houdt met crises, maar ook met de dagelijkse behoeften van kinderen en ouders.
Conclusie
Kinderopvang Knotwilg is een voorbeeld van hoe samenwerking tussen kinderopvang en basisonderwijs in de praktijk kan worden gerealiseerd. Het model dat is ontwikkeld benadrukt continuïteit, pedagogische samenwerking en het beter ondersteunen van kinderen in hun ontwikkeling. De wetgeving en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de wijzigingen in de Wet Kinderopvang en de gevolgen van de coronapandemie, hebben invloed gehad op de werking van de instelling.
De nadruk op EHBO, veiligheid en pedagogische kaders benadrukt de professionalisering van de kinderopvangsector. Bovendien tonen initiatieven zoals Apennoten en interactief onderwijs hoe technologie en media een positieve rol kunnen spelen in de kinderopvang. Kinderopvang Knotwilg blijft een voorbeeld zijn van hoe innovatie en samenwerking kunnen leiden tot een betere ondersteuning van kinderen en hun ouders.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
