Kinderopvang in Antwerpen: Toezicht, Veiligheid en Samenwerking
juli 17, 2025
In de sector kinderopvang speelt een goed rooster een centrale rol in het werkgeversbeleid en de werksituatie van medewerkers. De Cao Kinderopvang 2025-2026 bevat duidelijke afspraken over het opstellen en beheren van werktijden en roosters. Deze afspraken zijn bedoeld om zowel voorspelbaarheid als flexibiliteit te bieden, zodat zowel werkgevers als medewerkers een evenwicht kunnen vinden tussen professionele en persoonlijke verplichtingen. In deze bijdrage bespreken we de kernaspecten van het roosterbeleid in de Cao Kinderopvang, inclusief normale werktijden, jaarurensystematiek, voorspelbaarheid en de rol van overleg.
De normale werktijden in de kinderopvang zijn op maandag tot en met vrijdag tussen 07.00 en 19.00 uur. De werkgever bepaalt het precieze tijdschema. Aan het begin van het dienstverband wordt in overleg tussen werkgever en medewerker bepaald op welke dagen de medewerker werkt. Dit overleg houdt rekening met de levensbeschouwelijke opvattingen van de medewerker, zodat er zoveel mogelijk aandacht is voor wensen en situaties die van invloed zijn op de werkdagen. Bovendien moeten de werkdagen passen in het basisrooster dat is vastgelegd in artikel 4.2 lid 1 van de cao.
Wanneer de arbeidsduur verandert, bijvoorbeeld door veranderingen in de organisatie of de individuele situatie van een medewerker, wordt opnieuw overleg gevoerd om te bepalen op welke dagen de medewerker werkt. Dit zorgt ervoor dat de medewerker duidelijk is over haar werkrooster. Wijzigingen in het afgesproken werkdagrooster zijn alleen mogelijk in overleg tussen werkgever en medewerker. Elke verandering treedt pas in werking na drie maanden, tenzij er een kortere termijn wordt afgesproken.
Een belangrijk aspect van het roosterbeleid is de mogelijkheid voor werkgevers om een jaarurensystematiek in te voeren. Hierbij kan het aantal uren dat een medewerker werkt per maand variëren. De medewerker mag maximaal 20% meer of minder werken dan het afgesproken gemiddelde per maand. Deze systematiek biedt flexibiliteit, maar houdt ook in dat er aandacht moet zijn voor de voorspelbaarheid van de werktijden.
Werkgevers die een jaarurensystematiek willen invoeren, hoeven hiervoor geen instemming van de medezeggenschap. Echter, de manier waarop de systematiek wordt ingevoerd, moet wel in overleg met de medezeggenschap worden bepaald. Voor dagopvang, buitenschoolse opvang en peuteropvang gelden bijzondere afspraken over het maximumsaldo van plus-uren en min-uren.
In de voltijdse functies is het gemiddelde aantal uren per week 36. In het kader van de jaarurensystematiek wordt het totaal aantal uren per jaar berekend op basis van het aantal werkdagen (dagen in het kalenderjaar min zaterdagen en zondagen) vermenigvuldigd met 7,2 uren.
De Cao benadrukt de belangrijkheid van voorspelbaarheid in werktijden en roosters. Dit is van invloed op de gezonde werkcultuur en de werkbaarheid voor medewerkers. Een basisrooster op jaarbasis draagt bij aan deze voorspelbaarheid. De werkgever stelt dit rooster vast in overleg met de medezeggenschap. Het basisrooster bevat informatie over de dagen en tijden waarop de organisatie open is.
Roosters moeten minimaal 21 dagen van tevoren bekend zijn, zodat medewerkers de tijd hebben om eventuele afspraken of planningen aan te passen. Last-minute wijzigingen zijn alleen toegestaan bij uitzonderingen zoals ziekte of andere onverwachte situaties. Dit maakt het roosterbeleid robuust en vermindert de risico’s op overrompelende veranderingen.
Medewerkers in de kinderopvang hebben rechten die verband houden met hun werkrooster. Zo heeft een medewerker het recht om te werken tot aan het einde van haar ingeroosterde dienst, zelfs als de locatie al eerder leeg is. Dit geldt bijvoorbeeld voor sluitdiensten. Ook wordt in de cao verwezen naar het recht op uitbreiding van de werktijd voor medewerkers in deeltijd, mits ze geschikt zijn voor een vacature die aan hun functie-eisen voldoet. Werkgevers mogen dit recht alleen beperken of afwijken op basis van bedrijfseconomische, bedrijfsorganisatorische of bedrijfssociale redenen. Deze regeling moet met instemming van de medezeggenschap worden vastgelegd.
Nieuwe afspraken in de Cao Kinderopvang 2025-2026 zijn gericht op het bevorderen van een gezonde werkcultuur. Dit omvat onder andere maatwerk bij menstruatie- of overgangsklachten. Werkgevers worden aangemoedigd om gratis menstruatieproducten ter beschikking te stellen, als onderdeel van een mensgerichte werkomgeving. Deze maatregelen zijn bedoeld om het welzijn van medewerkers te verbeteren en de werkdruk te verminderen.
De Cao stelt ook regels op voor eventuele aanpassingen in werktijden. Min-uren die ontstaan door sluiting van een locatie of andere omstandigheden buiten de schuld van de medewerker, vervallen voor de rekening van de werkgever. Dit betekent dat medewerkers deze uren niet hoeven in te halen. Dit is een belangrijke afspraak, omdat het vermindert dat medewerkers extra druk voelen bij het inhalen van uren die niet door hun eigen handelen ontstaan.
De Cao Kinderopvang 2025-2026 biedt een duidelijk kader voor het beheren van werktijden en roosters in de kinderopvang. De afspraken rondom werkgever-werknemeroverleg, jaarurensystematiek, voorspelbaarheid en rechten van medewerkers zijn bedoeld om een evenwicht te creëren tussen de behoeften van de organisatie en de individuele situaties van medewerkers. Door deze regels wordt bijgedragen aan een gezonde werkcultuur en een betaalbaar en wenselijk werkomgeving. Voor ouders, opvangverzorgers en andere betrokken partijen is het belangrijk om deze afspraken te kennen, omdat ze invloed hebben op de beschikbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid van kinderopvangdiensten.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet