Kinderopvang in Prins Alexander: Uitgebreid overzicht en kwaliteitsaanbod
juli 16, 2025
Een gezonde leefstijl in de kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Het ligt in de verantwoordelijkheid van kinderopvangmedewerkers om gezond gedrag aan te leren en te ondersteunen. In Nederland is het initiatief Gezonde Kinderopvang ontwikkeld om kinderopvangorganisaties te ondersteunen bij het implementeren van gezondheidsgerichte activiteiten. Dit artikel geeft een overzicht van het stappenplan van Gezonde Kinderopvang, de rol van de coach Gezonde Kinderopvang, en praktische toepassingen zoals voeding, beweging en duurzaamheid. Daarnaast wordt ingegaan op de financiering van activiteiten en de samenwerking tussen gemeenten, GGD’en en kinderopvangorganisaties.
Gezonde Kinderopvang is een landelijk initiatief dat kinderopvangorganisaties ondersteunt bij het bevorderen van een gezonde leefstijl voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Het programma richt zich op diverse thema’s zoals voeding, beweging, duurzaamheid, welbevinden en relaties. Het doel is om gezonde keuzes op een systematische en duurzame manier in de kinderopvang te integreren.
Het programma werkt op basis van een stappenplan, dat kinderopvangorganisaties leidt bij het opbouwen van gezondheidsgerichte activiteiten. Een centrale rol in dit proces speelt de Coach Gezonde Kinderopvang, een opgeleid pedagogisch medewerker die als aanspreekpunt fungeert binnen de organisatie. Deze coach werkt aan beleid, omgeving, signalering en ontwikkeling van gezonde gewoonten voor kinderen en medewerkers.
De Coach Gezonde Kinderopvang is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsgerichte activiteiten binnen de kinderopvang. Deze medewerker krijgt via een train-de-trainertraining de benodigde kennis en vaardigheden om gezondheidsthema’s systematisch in de organisatie te implementeren. De training wordt zowel nationaal als lokaal aangeboden, zoals in Zeist, waar de GGD regio Utrecht samen met JOGG, Sportief Zeist en de gemeente een incompany training organiseerde in november 2023.
De coach is verantwoordelijk voor het uitwerken van een themaplan op basis van het stappenplan van Gezonde Kinderopvang. Dit plan omvat doelen, activiteiten en tijdsplanning, en wordt geregeld geëvalueerd. De coach werkt samen met collega’s en krijgt eventueel ondersteuning van een adviseur van het Team Gezondheidsbevordering Jeugd.
Een voorbeeld van de impact van het programma is te vinden in Zeist. Hier werd duidelijk dat de training tot Coach Gezonde Kinderopvang niet alleen kennis over gezonde voeding en beweging verstrekt, maar ook aandacht biedt voor andere thema’s zoals duurzaamheid en welbevinden. De deelnemers benadrukken dat Gezonde Kinderopvang een breder perspectief biedt dan alleen voeding en sport, wat leidt tot een dieper begrip van gezondheid.
Het stappenplan van Gezonde Kinderopvang is een doorgestoken kaart die kinderopvangorganisaties helpt bij het integreren van gezondheid in de dagelijkse praktijk. Het plan bestaat uit vier pijlers:
In elk van deze pijlers zijn verschillende activiteiten mogelijk. Bijvoorbeeld in de pijler ontwikkelen kan een coach een moestuin starten, kooklessen organiseren of excursies naar een boerderij plannen. Deze activiteiten worden vaak ondersteund door subsidies of stimuleringsbijdragen.
Een belangrijk thema binnen Gezonde Kinderopvang is voeding. De kinderopvang speelt een sleutelrol in het aanleren van gezonde eetgewoonten. Voeding is essentieel voor de groei en ontwikkeling van kinderen, maar heeft ook een directe impact op hun welbevinden, concentratie en gezondheid. Goede voeding verkleint de kans op ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Daarnaast draagt gezonde voeding bij aan het behouden van een gezond gewicht en leert kinderen verantwoord te eten.
In de kinderopvang zijn er gedurende de dag verschillende eetmomenten, waardoor pedagogisch medewerkers een grote invloed hebben op de eetopvoeding van kinderen. Het is daarom belangrijk dat gezonde voeding centraal staat in de praktijk en het beleid van de organisatie. Hierbij kan een coach Gezonde Kinderopvang een belangrijke rol spelen door het ontwikkelen van activiteiten zoals kooklessen of moestuinen.
Om kinderopvangorganisaties te ondersteunen bij het uitvoeren van gezondheidsgerichte activiteiten, bestaat er een stimuleringsbijdrage. Deze bijdrage is beschikbaar voor coaches Gezonde Kinderopvang en kan gebruikt worden voor materialen, gastdocenten of excursies. Vanaf 19 februari 2025 tot en met 5 maart 2025 kunnen coaches een bijdrage aanvragen via Mijn Gezonde Kinderopvang. De maximale bijdrage is €550 per coach, inclusief BTW.
De aanvraag wordt beoordeeld op kwaliteit en volledigheid. Coaches die de bijdrage nog niet eerder hebben ontvangen krijgen voorrang. Als er voldoende middelen beschikbaar zijn, kunnen coaches die de bijdrage al eerder hebben gekregen, opnieuw een aanvraag doen. Bij grote animo wordt de volgorde van de aanvragen bepaald.
De bijdrage kan gebruikt worden voor diverse activiteiten, zoals het aankopen van lesmateriaal, het inhuuren van een gastdocent of het organiseren van een excursie naar een boerderij of tuin. In sommige gevallen zijn er regio-specifieke menukaarten beschikbaar die aangeven welke activiteiten in de regio worden ondersteund. Daarnaast zijn er regio’s met moestuincoaches die ondersteuning kunnen bieden.
Er zijn diverse praktijkvoorbeelden van gezonde activiteiten die uitgevoerd kunnen worden binnen een kinderopvangorganisatie. Een populaire activiteit is het starten van een moestuin. Hierbij leren kinderen hoe planten groeien en waar voedsel vandaan komt. Dit versterkt hun bewustwording van gezondheid en duurzaamheid.
Een andere activiteit is het organiseren van kooklessen. Hierbij leren kinderen samen met de coach of een gastdocent eenvoudige gerechten te koken. Dit kan een aansluiting zijn bij thema’s zoals voeding, duurzaamheid en samenwerking.
Excursies naar een (kinder)boerderij of tuin zijn ook een gewilde activiteit. Hier leren kinderen over het oogstproces, de betekenis van voedsel en de betekenis van bewegen in de buitenlucht.
Daarnaast zijn er ook digitale activiteiten mogelijk, zoals het maken van een podcast over gezondheid of het delen van tips op sociale media. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de Kenniscast van Sport & Bewegen, die onder andere aandacht besteedt aan thema’s zoals motorische achterstand en bewegen.
Een belangrijke successfactor van Gezonde Kinderopvang is de samenwerking tussen verschillende partijen. Gemeenten, GGD’en en kinderopvangorganisaties werken samen om gezondheid in de kinderopvang te bevorderen. In Zeist bijvoorbeeld is de gemeente sinds 2022 een JOGG-gemeente (Jongeren op Gezond Gewicht). Dit betekent dat Zeist zich inzet voor een gezonde jeugd en gezonde toekomst. Door gezond te leven voorkomen kinderen gezondheidsproblemen en draagt een gezonde levensstijl bij aan een gelukkig leven.
De GGD regio Utrecht speelt een belangrijke rol in het ondersteunen van kinderopvangorganisaties. Het Team Gezondheidsbevordering Jeugd biedt ondersteuning bij het werken aan gezondheidsthema’s zoals welbevinden, voeding, bewegen, relaties en seksualiteit. De GGD werkt volgens de werkwijze Gezonde School en Gezonde Kinderopvang, waarbij een coach of coördinator centraal staat in het proces.
Het initiatief Gezonde Kinderopvang heeft inmiddels al 1.438 locaties in Nederland bereikt. Dit betekent dat steeds meer kinderopvangorganisaties zich inzetten voor een gezonde leefstijl. De toekomstige groei van het programma hangt af van het aantal coaches dat wordt opgeleid en het aantal activiteiten die worden uitgevoerd.
Een belangrijke uitdaging is om gezonde keuzes voor kinderen en ouders makkelijk te maken. Dit betekent dat kinderopvangorganisaties niet alleen aandacht moeten besteden aan gezonde voeding en beweging, maar ook aan duurzaamheid, welbevinden en relaties. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van het stappenplan van Gezonde Kinderopvang, dat een systematische aanpak biedt.
Gezonde Kinderopvang is een waardevol initiatief dat kinderopvangorganisaties ondersteunt bij het bevorderen van een gezonde leefstijl voor kinderen. Door middel van een stappenplan, coaching en praktische activiteiten kunnen kinderopvangmedewerkers gezond gedrag aanleren en ondersteunen. Het programma draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar heeft ook een positieve impact op de samenleving als geheel.
Het initiatief is te danken aan de samenwerking tussen gemeenten, GGD’en en kinderopvangorganisaties. Deze samenwerking zorgt ervoor dat gezonde leefstijl systematisch wordt ingebed in de kinderopvang. Door gezonde keuzes vroegtijdig aan te leren, helpen kinderopvangmedewerkers kinderen op weg naar een gezonde toekomst.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet