Genderfluid opvoeden: een uitdaging voor ouders en onderwijs
juli 6, 2025
De relatie tussen opvoeding en criminaliteit is een complex onderwerp dat zowel onderzoekers als opvoeders aandacht besteedt. De documentaire ‘De dunne lijn’ en andere bronnen laten zien dat de invloed van opvoeding op het gedrag van jongeren van cruciaal belang is. In dit artikel wordt uitgelegd hoe verschillende opvoedstijlen, socio-economische factoren en culturele omstandigheden het risico op crimineel gedrag beïnvloeden. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van onderwijs, gezinsomstandigheden en maatregelen om jeugdcriminaliteit te beïnvloeden.
De rol van opvoedstijlen
Er zijn verschillende opvoedstijlen, waaronder autoritair, autoritief, permissief en verwaarlozende opvoeding. Elke stijl heeft unieke kenmerken en kan verschillende effecten hebben op de ontwikkeling van kinderen.
Autoritaire opvoeding focus op discipline en gehoorzaamheid. Ouders stellen strenge regels zonder veel ruimte voor dialoog. Dit kan leiden tot een gebrek aan zelfdiscipline bij kinderen. Permissieve opvoeding daarentegen is warm en ondersteunend, maar heeft weinig regels en grenzen. Dit kan ook leiden tot een gebrek aan zelfdiscipline. Verwaarlozende opvoeding is ongeïnteresseerd en biedt weinig emotionele steun. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de emotionele en sociale ontwikkeling van het kind.
Onderzoek toont aan dat er een verband bestaat tussen opvoedstijlen en de ontwikkeling van crimineel gedrag. Kinderen die opgroeien in een autoritaire omgeving kunnen zich bijvoorbeeld rebelleren tegen strenge regels, wat kan leiden tot risicovol gedrag. Aan de andere kant kunnen kinderen die permissief worden opgevoed, moeite hebben met het stellen van grenzen, wat ook kan bijdragen aan delinquent gedrag.
Autoritatieve opvoeding daarentegen, waarbij er een balans is tussen structuur en emotionele steun, kan leiden tot betere sociale vaardigheden en een hoger zelfvertrouwen. Deze kinderen zijn eerder in staat om problemen op een constructieve manier op te lossen en hebben minder kans om crimineel gedrag te vertonen.
Socio-economische factoren en criminaliteit
Socio-economische status speelt ook een cruciale rol in de relatie tussen opvoeding en criminaliteit. Kinderen uit gezinnen met lagere inkomens hebben vaak te maken met stress en beperkte middelen, wat kan leiden tot een verhoogd risico op crimineel gedrag. Dit benadrukt het belang van een ondersteunende opvoeding, ongeacht de economische omstandigheden.
In de gemeente Heerlen is de armoede een groot probleem. De gemeente heeft de laagste sociaaleconomische statusscores van Nederland, met 16 van de 23 wijken als officiële lage SES-wijken. Uit de meest recente cijfers (2021) blijkt dat in totaal 38 procent van de naar Heerlen verhuisde volwassenen een laag inkomen heeft. 18 procent is afhankelijk van een bijstandsuitkering en 10 procent heeft een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Er is een relatie tussen armoede en stress, huiselijk geweld en psychische problemen. Jongeren uit gezinnen die onder de armoedegrens leven, hangen vaker op straat. Juist daar ontstaat vaak een criminele carrière.
De impact van het onderwijs
Het onderwijs is de plek waar deze vorm van jeugdcriminaliteit heel duidelijk naar voren komt. Leerkrachten worden bedreigd, jongens lopen met meerdere telefoons en pinpassen op zak, auto’s en scooters cirkelen rondom de schoolgebouwen. Dit zie je vooral in de arme wijken, scholen in de betere wijken hebben hier minder mee te maken.
De onveiligheid van buiten wordt meegenomen naar binnen. Niet alleen door de leerlingen, maar ook door hun familieleden en vrienden. Dit zie je vooral in de arme wijken, scholen in de betere wijken hebben hier minder mee te maken.
De rol van de familie
De invloed van de familie op het gedrag van jongeren is groot. Kinderen uit gezinnen met veel stress, huiselijk geweld en psychische problemen hebben vaker last van crimineel gedrag. De documentaire ‘De dunne lijn’ laat zien dat jongeren zoals Rosa en Santiago hun levenspad op een andere manier hebben gekozen, waardoor ze op jonge leeftijd al in de criminaliteit terechtkomen.
Rosa groeit op in een gezin waar seks, drugs en huiselijk geweld de norm zijn. Op 20-jarige leeftijd pleegt ze een overval met geweld, twee maanden later wordt ze gearresteerd. Santiago, als zoon van een havenarbeider, voelt zich ‘een outsider tussen de multinationalkinderen’ op het gymnasium. Hij verkiest de straat en het grote geld boven een schoolcarrière. Op 19-jarige leeftijd loopt Santiago tegen de lamp.
De rol van het sociaal domein
Het sociaal domein speelt een belangrijke rol in de aanpak van jeugdcriminaliteit. Veel cijfers kleuren rood. In het kader van Preventie met Gezag zijn er interventies ontwikkeld om de criminaliteitscijfers onder jongeren naar het groen te krijgen. De Integrale Jeugd Aanpak Parkstad (IJAP) vormt de basis. Deze aanpak combineert politiemutaties met signalen vanuit zorgverleners en veiligheidspartners.
Bindels: ‘Zorg en veiligheid zijn vaak gefragmenteerd. Iedere hulpverlener werkt op een eigen eiland. Met deze aanpak hopen we de lijntjes tussen hulpverleners te verkorten, zodat we vroegtijdig kunnen ingrijpen als een jongere in de problemen komt en we goed kunnen blijven monitoren.’
De rol van de jeugdcriminaliteit
De jeugdcriminaliteit daalt al jaren, maar de zorgen over jonge minderjarigen die betrokken zijn bij ernstige en soms gewelddadige delicten groeien. Wat is er nodig om deze verharding en verjonging tegen te gaan? Joep Hanrath van de Hogeschool Utrecht doet er onderzoek naar.
Hoewel de jeugdcriminaliteit in Nederland al jaren daalt, zijn er zorgen over jonge minderjarigen die betrokken zijn bij ernstige feiten als doodslag en zware mishandeling. Onderzoekers vrezen dat er sprake is van een verschuiving, waarbij een kleine groep jonge daders in grote steden zich keer op keer schuldig maakt aan heel ernstige delicten.
De rol van de jeugdinrichting
Jongeren kunnen in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI) komen als de (kinder)rechter hen volgens het jeugdstrafrecht een straf of maatregel oplegt. Daarnaast kunnen jongeren er ook preventief worden geplaatst, in afwachting van hun rechtszaak. Ook kan de rechter jongeren dichtbij hun eigen netwerk plaatsen in een laagbeveiligde Kleinschalige Voorziening Justitiële Jeugd (KVJJ).
Nederland heeft één Rijks Justitiële Jeugdinrichting die bestaat uit vier locaties, twee particuliere jeugdinrichtingen en vijf Kleinschalige Voorzieningen Justitiële Jeugd. In de JJI's samen verblijven dagelijks ongeveer 450 jongeren. De verblijfduur varieert van één dag tot ongeveer 6 jaar (PIJ-maatregel) en bedraagt gemiddeld ongeveer 92 dagen. De gemiddelde verblijfsduur in de KVJJ is ongeveer 30 dagen.
De rol van de jeugd in de gevangenis
In Nederland hebben minimaal 25.000 kinderen een vader die in de gevangenis zit en van de 3000 vrouwen die vastzitten, is meer dan de helft moeder. Hoe is het om op te groeien met een vader of moeder in de gevangenis, wat zijn de gevolgen voor het kind en... wie zijn eigenlijk deze kinderen?
De documentaire ‘De dunne lijn’ laat zien dat jongeren zoals Rosa en Santiago hun levenspad op een andere manier hebben gekozen, waardoor ze op jonge leeftijd al in de criminaliteit terechtkomen. Na lange gevangenisstraffen proberen zij hun leven weer op orde te krijgen.
Conclusie
De invloed van opvoeding op crimineel gedrag is van groot belang. Verschillende opvoedstijlen, socio-economische factoren en culturele omstandigheden beïnvloeden het risico op crimineel gedrag. Het onderwijs, gezinsomstandigheden en maatregelen om jeugdcriminaliteit te beïnvloeden spelen hierbij een cruciale rol. De documentaire ‘De dunne lijn’ en andere bronnen laten zien dat de invloed van opvoeding op het gedrag van jongeren van cruciaal belang is. Het is belangrijk om de juiste maatregelen te nemen om jeugdcriminaliteit te beïnvloeden en de toekomst van jongeren te bepalen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
