De onzin van opvoeden: wat weet je eigenlijk over opvoedingsadviezen?

In de wereld van opvoeding en kinderopvang is het moeilijk om overtuigend te zijn over de juiste aanpak. Veel ouders stuiten op een overvloed aan adviezen, die vaak contradictorisch zijn en op verschillende manieren kunnen worden gegeven. In zijn boek Opvoeden door beginners: zin en onzin van opvoedingsadvies, schrijft René van der Veer over de onzin van veel van de opvoedingsadviezen die op de markt komen. Dit boek biedt een overzicht van de historische en culturele context van opvoeding, en kritisch inzicht in de meest voorkomende opvoedingsadviezen. Het is een uitgebreid overzicht dat aantoont dat veel van de stellige adviezen die ouders krijgen, niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op tijd- en cultuurgebonden meningen.

De historische context van opvoedingsadviezen

Van der Veer onderzoekt hoe opvoedingsadviezen in de loop van de eeuwen zijn veranderd. Hij wijst erop dat veel van de huidige adviezen, die op het eerste gezicht logisch of wetenschappelijk aandoen, in werkelijkheid slechts tijdgebonden en cultuurgebonden opinies zijn. Hij neemt de lezer mee op een reis door de geschiedenis, waarbij hij illustreert dat opvoedingsadviezen vaak worden beïnvloed door de maatschappelijke omstandigheden en het denken van de tijd. Zo is het bijvoorbeeld in vele culturen gebruikelijk geweest dat kinderen door de gemeenschap werden grootgebracht, in plaats van door hun ouders. Dit leidde soms tot schade, maar het is niet altijd duidelijk of dit werkelijk het geval is.

De onzekerheid van opvoedingsadviezen

De meeste opvoedingsadviezen die ouders tegenkomen, zijn stellig en lijken op basis van wetenschappelijk onderzoek. Maar volgens Van der Veer is dit vaak niet het geval. Veel van de adviezen die als ‘bewezen’ worden aangeboren, zijn in werkelijkheid gebaseerd op overtuigingen en meningen, en niet op gedegen onderzoek. Dit maakt het voor ouders moeilijk om te bepalen wat de juiste aanpak is. De onzekerheid en het gebrek aan duidelijke richtlijnen leiden tot onzekerheid bij ouders, die vaak in de war zijn en hun eigen gedrag beoordelen.

De impact van opvoedingsadviezen

De invloed van opvoedingsadviezen op ouders is groot. Veel ouders voelen zich schuldig als hun kind problemen heeft, en denken dat zij het mis hebben gedaan. Dit is vooral het geval bij jonge ouders, die vaak het gevoel hebben dat ze het niet goed doen. Van der Veer wijst erop dat dit een gevolg is van het feit dat ouders vaak worden belast met de verantwoordelijkheid voor het gedrag van hun kinderen. De boek houdt in dat ouders niet alleen problemen hebben, maar ook dat ze deze vaak in stand houden door hun eigen gedrag. Dit leidt tot een situatie waarin ouders zichzelf verwijten en hun verantwoordelijkheid dragen voor het gedrag van hun kind.

De waarde van relativering

Een van de belangrijkste inzichten uit het boek is het idee van relativering. Van der Veer benadrukt dat ouders niet altijd weten wat goed is, en dat opvoedingsadviezen vaak niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek. Hij stelt voor dat ouders zich moeten richten op hun eigen ervaringen en het gedrag van hun kind. Dit vereist echter een zekere mate van zelfvertrouwen en onafhankelijkheid, zodat ouders niet te veel invloed van externe adviezen laten horen.

De rol van de ouders

In het boek benadrukt Van der Veer ook de rol van de ouders in de opvoeding van hun kinderen. Ouders zijn de belangrijkste bepalende factor in de opvoeding van hun kinderen, en hun gedrag heeft een grote invloed op het gedrag van hun kind. Daarnaast zijn ouders ook verantwoordelijk voor het kiezen van de juiste opvoedingsstijl en het bepalen van de juiste aanpak voor hun kind. Dit betekent dat ouders hun eigen mening moeten vormen en niet alleen op adviezen van anderen moeten vertrouwen.

De onzekerheid rond borstvoeding en flesvoeding

Een van de meest omstreden onderwerpen in de opvoedingsgeschiedenis is de keuze tussen borstvoeding en flesvoeding. In het boek wordt het idee van de WHO aangehaald, dat borstvoeding voordelen heeft op het gebied van gezondheid. Van der Veer wijst echter op het feit dat dit advies vooral is gebaseerd op gezondheidsoverwegingen in delen van de wereld waar hygiëne en voedselvoorziening een probleem zijn. In Nederland is dit niet het geval, en blijkt uit onderzoek dat het verschil tussen borst- en flesvoeding klein is. Bovendien stelt hij dat het idee dat borstvoeding meer oxytocine oplevert, niet juist is. De hormonen worden ook aangemaakt zonder borstvoeding, en het is dus niet zo dat moeders die borstvoeding geven meer van hun kind houden.

Het huilen van baby’s

Een ander belangrijk onderwerp dat in het boek wordt besproken, is het huilen van baby’s. Veel ouders worden geconfronteerd met het dilemma of ze hun kind moeten laten huilen of niet. Van der Veer benadrukt dat er veel onzekerheid is over de impact van het huilen op de ontwikkeling van het kind. Het is niet duidelijk hoe lang het huilen moet duren of wat het effect is op de gezondheid van het kind. Hij stelt dat ouders hun eigen gezonde verstand moeten gebruiken en de kennis van hun eigen kind moeten combineren met praktische overwegingen.

De onzekerheid over zindelijkheid

Een ander onderwerp dat in het boek wordt besproken, is de zindelijkheid. Veel ouders worden geconfronteerd met het dilemma of hun kind al of niet zindelijk moet worden gemaakt. Van der Veer benadrukt dat het niet eenvoudig is om te bepalen wat het juiste tijdstip is voor de zindelijkheid. Hij wijst erop dat het verkeerd is om te proberen kinderen vroeg zindelijk te maken, en dat het beter is om te wachten tot het kind zelf bereid is. Dit vereist echter veel geduld en zelfvertrouwen van ouders.

De rol van de opvoedingsdeskundigen

In het boek wordt ook de rol van de opvoedingsdeskundigen besproken. Veel van de adviezen die ouders krijgen, komen van deskundigen, maar Van der Veer benadrukt dat veel van deze adviezen niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek. Hij benadrukt dat ouders niet te veel moeten vertrouwen op de mening van deskundigen, maar hun eigen ervaringen en kennis moeten combineren met praktische overwegingen.

Conclusie

De onzin van opvoeden is een boek dat inzicht geeft in de historische context van opvoedingsadviezen en kritisch inzicht geeft in de meest voorkomende opvoedingsadviezen. Het benadrukt dat veel van de stellige adviezen die ouders krijgen, niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op tijd- en cultuurgebonden meningen. Het boek benadrukt dat ouders hun eigen ervaringen en kennis moeten combineren met praktische overwegingen, en dat het belangrijk is om te geloven in hun eigen vermogen om hun kinderen op te voeden. Het is een waardevol boek voor ouders die op zoek zijn naar inzicht in de opvoedingsgeschiedenis en de rol van opvoedingsadviezen.

Bronnen

1. Opvoeden door beginners: De zin en onzin van opvoedingsadvies
2. Hoogleraar relativeert opvoedingsadviezen
3. Opvoeden door beginners: De zin en onzin van opvoedingsadvies
4. Samenvatting van Opvoeden door beginners: De zin en onzin van opvoedingsadvies van Van der Veer
5. Opvoeden door beginners
6. Sede-electronico: Sociale zekerheid
7. Bibliotheek.nl: Opvoeden door beginners
8. Deslegte.com: Opvoeden door beginners
9. Sede-electronico: Sociale zekerheid
10. Opvoeden door beginners: De zin en onzin van opvoedingsadvies