Crimineel gedrag als gevolg van opvoeding

Crimineel gedrag onder jongeren is een complexe zaak die zowel te maken heeft met individuele factoren als de omgeving waarin het kind opgroeit. In het kader van jeugdcriminaliteit worden risicofactoren en beschermende factoren vaak genoemd, die samenwerken in de ontwikkeling van gedragsproblemen. Opvoeding speelt hierbij een cruciale rol, zowel op individueel niveau als binnen de familie en de bredere maatschappelijke context. Dit artikel bevat een overzicht van de belangrijkste risicofactoren en beschermende factoren die het gedrag van jongeren beïnvloeden, en hoe opvoeding hierin een rol kan spelen.

Risicofactoren bij het ontstaan van crimineel gedrag

De bronnen laten zien dat het ontstaan van gedragsproblemen vaak het gevolg is van een wisselwerking tussen risicokenmerken van het kind of de jongere en de omgeving. De opvoeding speelt hierbij een belangrijke rol, zowel op het gebied van de persoonlijke eigenschappen van het kind als op het gebied van de omgeving, waaronder de familie, school, en buurt.

Persoonlijke risicofactoren

Bij het kind kunnen verschillende kenmerken een risico vormen op het ontstaan van gedragsproblemen. Hieronder staan enkele voorbeelden van persoonlijke risicofactoren:

• Moeilijk temperament: Een kind met een moeilijk temperament, zoals prikkelbaarheid, rusteloosheid, of een neiging tot agressie, heeft een groter risico op problemen met het gedrag.
• Problemen met het verwerken van beloningen en straffen: Kinderen die moeite hebben met het begrijpen van de consequenties van hun gedrag, kunnen gemakkelijker in de problemen raken.
• Lage intelligentie en taalontwikkeling: Een zwakke ontwikkeling van taal en denken kan leiden tot moeilijkheden bij het omgaan met andere kinderen of het oplossen van conflicten.
• Een gebrek aan uitblinkende functies: Kinderen met een tekort aan uitblinkende functies, zoals het kunnen afremmen van eigen gedrag, kunnen gemakkelijker in de problemen raken.

Risicofactoren binnen de familie

De opvoeding in het gezin is een cruciale factor bij het ontstaan van gedragsproblemen. De bronnen tonen aan dat verschillende factoren binnen het gezin het risico op crimineel gedrag kunnen vergroten.

• Weinig ouderlijke sensitiviteit: Ouders die weinig aandacht besteden aan hun kind of niet in staat zijn om hun gedrag adequaat te beïnvloeden, kunnen leiden tot problemen.
• Een onveilige hechting met het kind: Een onveilige hechting kan leiden tot emotionele onzekerheid en problemen met sociale interacties.
• Psychiatrische problematiek bij ouders: Ouders met psychologische problemen, zoals depressiviteit of verslaving, kunnen hun kinderen moeilijker begeleiden in hun ontwikkeling.
• Relatieproblemen binnen het gezin: Een ongunstig familiegevoel kan leiden tot een gebrek aan steun en bescherming voor het kind.

Risicofactoren buiten het gezin

Naast de familie spelen ook factoren buiten het gezin een rol bij het ontstaan van gedragsproblemen. Dit zijn onder andere:

• Afwijzing door leeftijdgenoten: Als een kind wordt afgeweerd door zijn leeftijdsgenoten, kan dit leiden tot een gebrek aan sociale vaardigheden en problemen met het zelfbeeld.
• Vriendengroepen met gedragsproblemen: Een vriendengroep die veel problemen heeft, kan leiden tot een groeiende neiging tot het imiteren van het gedrag van de groep.
• Een negatief schoolklimaat: Een school waarin het gedrag van leerlingen niet goed wordt aangepakt, kan leiden tot een groeiende neiging tot problemen.
• Gebrek aan vrijetijdsbesteding: Als een kind geen kans krijgt om actief te zijn of te leren omgaan met stress, kan dit leiden tot problemen met het gedrag.

Beschermende factoren tegen crimineel gedrag

Naast risicofactoren zijn er ook beschermende factoren die het risico op het ontstaan van gedragsproblemen kunnen verminderen. Deze factoren kunnen helpen om kinderen te beschermen tegen de invloed van risicofactoren.

Beschermende factoren bij het kind

Een aantal factoren die het gedrag van het kind kunnen beschermen, zijn:

• Sterke kanten van het kind: Kinderen met sterke kanten, zoals intelligentie, gezondheid, positieve karaktereigenschappen, charme, en een talent voor sport, hebben een lager risico op problemen.
• Een positief zelfbeeld: Kinderen met een goed zelfbeeld en een positieve houding tegenover hun eigen vaardigheden hebben een lager risico op problemen.
• Een sterke emotiecontrole: Kinderen die goed kunnen omgaan met hun emoties, hebben een lager risico op problemen.

Beschermende factoren binnen het gezin

De opvoeding binnen het gezin speelt een cruciale rol bij het voorkomen van problemen. Hieronder staan enkele belangrijke factoren die het gezin kunnen beschermen:

• Een positief gezinsklimaat: Een gezin dat veel aandacht besteedt aan het kind en positieve interacties heeft, kan helpen bij het voorkomen van problemen.
• Een sterke opvoedingsstijl: Ouders die duidelijke grenzen stellen en tegelijkertijd steun bieden, kunnen helpen bij het voorkomen van problemen.
• Een sterke band met het kind: Een sterke band tussen ouder en kind kan helpen bij het voorkomen van problemen.

Beschermende factoren buiten het gezin

Naast de familie spelen ook factoren buiten het gezin een rol bij het voorkomen van problemen. Dit zijn onder andere:

• Een positieve vriendengroep: Een vriendengroep die veel positieve eigenschappen heeft, kan helpen bij het voorkomen van problemen.
• Een positief schoolklimaat: Een school dat veel aandacht besteed aan het gedrag van leerlingen, kan helpen bij het voorkomen van problemen.
• Een actieve vrijetijdsbesteding: Als een kind veel kans krijgt om actief te zijn en te leren omgaan met stress, kan dit helpen bij het voorkomen van problemen.

Invloed van opvoeding op het gedrag van jongeren

De opvoeding speelt een cruciale rol bij het voorkomen van crimineel gedrag onder jongeren. Het is belangrijk dat ouders en opvoeders weten wat de risicofactoren zijn en hoe ze hiermee om kunnen gaan.

De rol van ouders

Ouders zijn de belangrijkste opvoeders van hun kind. Ze moeten zich bewust zijn van de invloed van hun gedrag op het gedrag van hun kind. Het is belangrijk dat ouders een positief voorbeeld geven en een sterke band met hun kind opbouwen.

De rol van de school

De school speelt ook een belangrijke rol bij het voorkomen van problemen. Het is belangrijk dat de school veel aandacht besteedt aan het gedrag van leerlingen en actief inzet op het voorkomen van problemen.

De rol van de maatschappelijke omgeving

Naast de school en de familie speelt ook de maatschappelijke omgeving een rol bij het voorkomen van problemen. Het is belangrijk dat de buurt en de wijk actief zijn in het aanbieden van activiteiten en ondersteuning aan jongeren.

Conclusie

Crimineel gedrag onder jongeren is een complexe zaak die zowel te maken heeft met individuele factoren als de omgeving waarin het kind opgroeit. De opvoeding speelt hierbij een cruciale rol, zowel op individueel niveau als binnen de familie en de bredere maatschappelijke context. Door de risicofactoren en beschermende factoren te begrijpen, kunnen ouders en opvoeders het gedrag van jongeren effectief beïnvloeden. Het is belangrijk dat ouders en opvoeders weten wat de risicofactoren zijn en hoe ze hiermee om kunnen gaan.

Bronnen

1. Zware jeugdcriminaliteit: wie is aan zet?
2. Risico-en-beschermende-factoren
3. Opgroeien in eenoudergezin: vergroot kans op crimineel gedrag
4. Hoe denken professionals te voorkomen dat jonge kinderen in de criminaliteit belanden?
5. Risico- en beschermende factoren voor gedragsproblemen
6. Online jeugdcriminaliteit: wat weten we?
7. Bijdrage van de opvoeding aan het voorkomen van crimineel gedrag