Ziekte en Kinderopvang: Wanneer Wel en Niet Naar de Opvang?
juni 7, 2025
De digitale wereld biedt kinderen tal van mogelijkheden voor leren, spelen en sociaal contact. Echter, het gebruik van internet en digitale apparaten brengt ook risico’s met zich mee, met name op het gebied van privacy en veiligheid. Voor kinderopvangorganisaties en scholen is het essentieel om een duidelijk beleid te voeren met betrekking tot het gebruik van digitale technologieën door kinderen, en om ouders hierover goed te informeren. Dit artikel geeft een overzicht van de relevante aspecten, gebaseerd op de huidige regelgeving en aanbevelingen.
Steeds vaker werken kinderopvangorganisaties en basisscholen samen in integrale kindcentra (IKC’s) en brede scholen. Deze samenwerking biedt voordelen voor de ontwikkeling van kinderen, maar brengt ook privacy-uitdagingen met zich mee. Hoewel de voordelen evident zijn, blijven kinderopvang en onderwijs afzonderlijke organisaties, wat betekent dat persoonsgegevens niet zonder meer uitgewisseld mogen worden. Het is cruciaal om te begrijpen welke gegevens wel en niet gedeeld mogen worden, en onder welke voorwaarden.
Een belangrijk moment in de overdracht van informatie is wanneer een kind vier jaar wordt en van de (peuter)opvang naar de basisschool stroomt. Pedagogisch medewerkers beschikken vaak over waardevolle informatie over de ontwikkeling van het kind, zoals taalvaardigheid, sociale ontwikkeling of medische bijzonderheden. Deze informatie mag alleen worden overgedragen als ouders hier expliciet toestemming voor geven. Dit gebeurt via een overdrachtsformulier, waarin staat welke informatie wordt gedeeld en met welk doel. Ouders moeten goed worden geïnformeerd over het soort gegevens dat wordt gedeeld. Zonder toestemming mogen geen persoonsgegevens worden overgedragen, ook geen observaties of verslagen uit het kindvolgsysteem.
Sinds de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is toestemming vereist voor de publicatie van beeldmateriaal waarop kinderen herkenbaar te zien zijn. Organisaties zoals scholen en kinderopvang zijn verplicht om toestemming te vragen voor het gebruik van beeldmateriaal op bijvoorbeeld social media, in brochures of flyers. Een toestemmingsverklaring kan worden gebruikt om de uitdrukkelijke toestemming van ouders of verzorgers te verkrijgen. Voor kinderen onder de 16 jaar moet de toestemming door een ouder of verzorger worden verleend. Een gebruikersovereenkomst, in tegenstelling tot een toestemmingsverklaring, is een overeenkomst die door beide partijen ondertekend moet worden en waarin duidelijke afspraken over het gebruik van het beeldmateriaal worden gemaakt.
Het is van essentieel belang om ouderlijk toezicht te combineren met het stimuleren van de ontwikkeling van digitale vaardigheden en mediawijsheid bij kinderen. Ouderlijk toezicht mag niet aanvoelen als spioneren, maar moet gericht zijn op het begeleiden van kinderen door de digitale wereld. Kinderen herkennen niet altijd de risico’s, waardoor het cruciaal is om goed in de gaten te houden met wie ze omgaan en welke inhoud ze bekijken. Naarmate ze groeien en bewijzen dat ze veilige en verantwoorde keuzes kunnen maken, kan het toezicht worden verminderd.
Er zijn diverse programma’s voor ouderlijk toezicht beschikbaar waarmee tijdslimieten kunnen worden ingesteld, inhoud kan worden gefilterd en het gebruik kan worden gecontroleerd. Telefoons met beperkingen op wie gebeld kan worden of welke online verbindingen kunnen worden gemaakt, zijn een goede optie voor jongere kinderen of kinderen die net beginnen met het gebruik van een telefoon.
Naast ouderlijk toezicht zijn er een aantal praktische tips die kunnen bijdragen aan een veiliger internetgebruik:
De Wet kinderopvang vormt de basis voor de kwaliteitseisen waaraan kinderopvangvoorzieningen moeten voldoen. De GGD is de aangewezen toezichthouder en onderzoekt of kindercentra, gastouderbureaus en gastouderopvang aan deze eisen voldoen. Alle organisaties die toestemming hebben gekregen om kinderopvang aan te bieden, staan geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Alleen als een kinderopvangvoorziening in het LRK is opgenomen, hebben ouders recht op kinderopvangtoeslag.
Gemeenten hebben verschillende mogelijkheden om handhavend op te treden bij overtredingen van de Wet kinderopvang. Dit kan variëren van een herstelaanbod tot het intrekken van de toestemming tot exploitatie. De gemeente zal in de basis een zo licht mogelijk handhavingsmiddel inzetten om het doel (herstel) te bereiken. Het intrekken van de toestemming tot exploitatie wordt ingezet wanneer eerdere handhavingsmiddelen niet het beoogde effect hebben. De toestemming kan ook direct worden ingetrokken als niet langer wordt voldaan aan de definitie van kinderopvang of als er sprake is van overtredingen die niet hersteld kunnen worden.
Het is belangrijk om elke wijziging in de geregistreerde gegevens van een kinderopvangvoorziening direct door te geven aan de gemeente. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een wijziging van het adres, telefoonnummer of het aantal kindplaatsen. Voor een verhoging van het aantal kindplaatsen is aanvullende toestemming van de gemeente nodig.
Het starten van een kinderopvangvoorziening zonder schriftelijke toestemming van de gemeente is een ernstige overtreding. De locatie moet dan onmiddellijk sluiten en de houder kan een bestuurlijke boete krijgen. De gemeente kan ook aangifte doen bij het Openbaar Ministerie.
Ook bij gastouderopvang zijn er specifieke regels. Als een gastouder zich wil aansluiten bij een extra gastouderbureau, moet dit bureau deze bemiddelingsrelatie aanvragen. Het beëindigen van een bemiddelingsrelatie moet ook tijdig worden gemeld.
De houder van een kinderopvangvoorziening is verantwoordelijk voor het leveren van kwalitatief goede kinderopvang. Het is belangrijk dat direct vanaf de start van een opvanglocatie verantwoorde en kwalitatief goede kinderopvang wordt aangeboden. Ouders moeten erop kunnen vertrouwen dat ze hun kind in een veilige, gezonde, stimulerende en vertrouwde omgeving achterlaten.
Het veilig gebruik van internet en de bescherming van de privacy van kinderen in de kinderopvang zijn van groot belang. Een duidelijke regelgeving, effectief toezicht en goede communicatie tussen ouders, opvangorganisaties en scholen zijn essentieel om de risico’s te minimaliseren en de voordelen van de digitale wereld optimaal te benutten. Het is cruciaal dat alle betrokken partijen zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden en samenwerken om een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen te creëren.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet