Coercieve opvoeding: Wat betekent het en hoe om te gaan met dit gedrag?

In de huidige maatschappelijke context is het begrip “coercieve opvoeding” steeds vaker aan bod gekomen. Het begrip is echter nog niet volledig ingeburgerd, en veel ouders en onderwijskrachten weten niet precies wat het inhoudt. Coercieve opvoeding verwijst naar een vorm van opvoeding waarbij een ouder of zorgverlener bepalende invloed uitoefent op het gedrag van het kind, vaak met behulp van manipulatie, dreigementen of psychologische dwang. In dit artikel wordt uitgelegd wat coercieve opvoeding precies inhoudt, welke kenmerken het heeft, en hoe dit in de praktijk kan worden herkend en aangepakt.

Wat is coercieve opvoeding?

Coercieve opvoeding wordt vaak gebruikt in het kader van familie- en kinderbescherming. Het is een vorm van opvoeding waarbij de ouder bepalende invloed uitoefent op het gedrag van het kind, vaak op een manier die het kind onderwerpt aan zijn of haar wil. Dit kan zowel fysiek als psychisch gebeuren. De term “coercive control” wordt vaak gebruikt in het kader van partnergeweld en kindermishandeling, maar het kan ook voorkomen in andere situaties waarin een ouder of zorgverlener bepalende invloed uitoefent op een kind.

In de bronnen wordt het begrip “coercieve opvoeding” als een vorm van opvoeding beschouwd waarin het kind wordt beïnvloed door middel van manipulatie, dreigementen en psychologische dwang. De term is in de praktijk echter vaak lastig te herkennen, omdat het vaak subtiel verloopt en niet altijd zichtbaar is.

Kenmerken van coercieve opvoeding

Er zijn een aantal kenmerken van coercieve opvoeding die vaak worden genoemd. Deze omvatten:

• Manipulatie en dreigementen: Een ouder die coercieve opvoeding beoefent, kan het kind manipuleren of dreigen met bestraf of verlies van liefde.
• Psychologische dwang: Het kind wordt gedwongen om de wensen van de ouder te volgen, vaak zonder dat het kind zelf de kans krijgt om zijn eigen mening te vormen.
• Beperking van vrijheid: Het kind wordt beperkt in zijn of haar keuzes, vaak op een manier die het kind ertoe dwingt om te gehoorzamen.
• Afscherming van contact: Een ouder die coercieve opvoeding beoefent, kan het kind afschermen van contact met anderen, zoals vrienden of familie, om zo de invloed van de ouder te vergroten.
• Verminking van autonomie: Het kind wordt belemmerd in het ontwikkelen van zijn of haar eigen autonomie, wat kan leiden tot een gebrek aan zelfvertrouwen en zelfstandigheid.

Herkenbare tekens van coercieve opvoeding

Er zijn meerdere tekens die kunnen wijzen op coercieve opvoeding. Deze zijn onder meer:

• Een kind dat onzeker of angstig is: Kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, kunnen onzeker of angstig zijn in hun gedrag, omdat ze niet weten hoe ze hun eigen wensen kunnen uiten.
• Een kind dat zich niet kan uiten: Kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, kunnen zich niet uiten of hun mening geven, omdat ze weten dat hun mening niet wordt geaccepteerd.
• Een kind dat zich schuldig voelt: Kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, kunnen zich schuldig voelen als ze hun eigen wensen niet kunnen uiten.
• Een kind dat zich niet kan ontwikkelen: Kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, kunnen zich niet ontwikkelen in hun autonomie en zelfstandigheid, wat kan leiden tot problemen in hun gedrag en leerprestaties.

Invloed van coercieve opvoeding op kinderen

Coercieve opvoeding kan zware gevolgen hebben voor kinderen. Het kan leiden tot psychische problemen, zoals angst, depressie en zelfvertrouwensproblemen. Ook kan het leiden tot problemen met het gedrag, zoals agressie en ongezond gedrag. Bovendien kan het leiden tot problemen met het leren, omdat kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, vaak niet in staat zijn om hun eigen gedrag te beheren.

In de bronnen wordt ook aangegeven dat kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden, vaak last hebben van trauma’s, wat kan leiden tot problemen met hun gedrag en leerprestaties. Dit is vooral het geval bij kinderen die worden opgevoed in omstandigheden waarin ze worden blootgesteld aan fysieke of psychische mishandeling.

Hoe om te gaan met coercieve opvoeding

Het is belangrijk om coercieve opvoeding te herkennen en te bepalen wat het effect is op het kind. Als je denkt dat je met coercieve opvoeding te maken hebt, is het belangrijk om dit aan te geven aan de juiste instanties, zoals de jeugdzorg, de veiligheidsdienst of de school. Daarnaast is het belangrijk om ondersteuning te zoeken bij professionele hulpverleners, zoals psychologen of familieadviseurs.

In de bronnen wordt ook aangegeven dat het belangrijk is om een veilige en ondersteunende omgeving te bieden aan kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden. Dit omvat het bieden van structuur, het aanbieden van een veilige omgeving en het leren omgaan met emoties en gedrag.

Onderwijs en coercieve opvoeding

In het onderwijs is het belangrijk om op te vallen voor de situatie van kinderen die worden opgevoed met coercieve methoden. Dit kan worden gedaan door het aanbieden van een traumasensitieve omgeving, waarin kinderen zich veilig en ondersteund voelen. In de bronnen wordt aangegeven dat traumasensitief onderwijs belangrijk is voor kinderen die last hebben van trauma’s, en dat dit helpt bij het leren omgaan met emoties en gedrag.

Daarnaast is het belangrijk om open te praten over de invloed van coercieve opvoeding op het gedrag en het leren van kinderen. Dit kan worden gedaan door het aanbieden van informatie over de gevolgen van coercieve opvoeding en het aanbieden van ondersteuning aan ouders en onderwijskrachten.

Samenvatting

Coercieve opvoeding is een vorm van opvoeding waarin de ouder bepalende invloed uitoefent op het gedrag van het kind, vaak met behulp van manipulatie, dreigementen en psychologische dwang. Het kan zware gevolgen hebben voor kinderen, waaronder psychische problemen, problemen met het gedrag en problemen met het leren. Het is belangrijk om coercieve opvoeding te herkennen en te bepalen wat het effect is op het kind. Als je denkt dat je met coercieve opvoeding te maken hebt, is het belangrijk om dit aan te geven aan de juiste instanties en ondersteuning te zoeken bij professionele hulpverleners.

Bronnen

1. https://filosofie-kaffee.actieforum.com/t1891-coercieve-opvoeding
2. https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrag-op-school/traumasensitief-onderwijs/
3. https://www.coercive-control.nl/
4. https://empowermens.nl/welke-opvoedstijlen-bestaan-er/
5. https://verdwenenzelf.org/2020/01/02/coercive-control-emotioneel-en-psychisch-misbruik-strafbaar-stellen/
6. https://www.innerlijke-rust.nl/oersoep
7. https://www.elpida.be/post/15-tekenen-van-coercive-control
8. https://www.ronaldvandebeeten.nl/website/ouderverstoting/ouderverstoting-hoe-gaat-de-coercive-ouder-te-werk/