Cijfers en Trends in de Opvoeding van Jongeren

De opvoeding van jongeren is een complex onderwerp dat veel aspecten omvat, zoals het gedrag van kinderen, het functioneren van ouders, de invloed van opvoedingsstrategieën en de mate van hulp en ondersteuning die ouders krijgen. Uit de beschikbare cijfers en trends blijkt dat er veel variatie is in hoe ouders met hun kinderen omgaan en hoe ze hun opvoeding beïnvloeden. Deze cijfers zijn afkomstig uit verschillende bronnen, waaronder onderzoeken van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), en diverse gemeentelijke cijferen en onderzoeken. In dit artikel worden de belangrijkste cijfers en trends besproken die relevant zijn voor de opvoeding van jongeren in Nederland.

Cijfers over de Opvoeding van Jongeren

Uit het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat de meeste ouders tevreden zijn met het verloop van de opvoeding van hun kinderen. In 2011 is vastgesteld dat 97 procent van de ouders tevreden is over het verloop van de opvoeding van hun kind, en 98 procent denkt dat ze goed in staat zijn om voor hun kind te zorgen. Dit suggereert dat de meeste ouders zich goed gevoelde en in staat voelen om hun kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling. Toch hebben alle ouders wel vragen of zorgen over het gedrag, de ontwikkeling of de opvoeding van hun kinderen. In het onderzoek uit de periode 2017–2019 onder ouders met een kind tussen 0 en 8 jaar, blijkt dat er veel verschillen zijn in de vragen en zorgen van ouders afhankelijk van de leeftijd van het kind.

Voor kinderen van 0 tot 4 jaar zijn de meest voorkomende zorgen: spanningen en stress buiten de opvoeding, functioneren als ouder, luisteren en gehoorzamen, driftbuien, woede, agressie, voeding, straffen en belonen, slapen, regels en grenzen, en zindelijkheid. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar zijn de belangrijkste zorgen: spanningen en stress buiten de opvoeding, functioneren als ouder, luisteren en gehoorzamen, driftbuien, woede, agressie, slapen, regels en grenzen, en zindelijkheid. Het is duidelijk dat ouders vaker zorgen hebben over het gedrag van hun kind, maar ook over hun eigen opvoedingsstrategieën.

Opvoedingsproblemen en Hulp van Deskundigen

Uit het onderzoek van de JGZ (Jeugd en Gezin) blijkt dat bij 10 procent van de ouders lichte opvoedproblemen voorkomen, bij 4 procent matige opvoedproblemen en bij 1 procent zware opvoedproblemen. Bij 85 procent van de ouders zijn er geen opvoedproblemen geconstateerd. Er is echter in 9 procent van de gevallen geen goede match tussen de behoefte van de ouders en de gesignaleerde noodzaak tot steun door de professionals. Dit suggereert dat er een onvolledige afstemming is tussen de behoeften van ouders en de beschikbare hulp.

De mate van hulp die ouders krijgen, varieert afhankelijk van de leeftijd van het kind. Bij ouders van 0-4 jarigen is het vaak de jeugdarts of verpleegkundige die als eerste hulp wordt ingeschakeld. Bij ouders van 4-12 jarigen is de psycholoog of pedagoog het meest gevraagd. Ouders vragen het vaakst om hulp voor sociaal-emotionele problemen, zoals gedrag, en minder vaak voor mentale problemen of opvoedingsproblemen. Bij ouders van 0-4 jarigen is het vaak hulp bij de opvoeding of voor lichamelijke problemen zoals buik, benen of rug.

Invloed van Ouders op het Gedrag van Kinderen

De invloed van ouders op het gedrag van hun kinderen is groot. Volgens het onderzoek van het Nibud, ‘Financiële opvoeding & het financiële gedrag als volwassene’, hebben volwassenen die als kind niet van hun ouders geleerd hebben met geld om te gaan, twee keer zo vaak betalingsachterstanden. Betalingsproblemen komen bij deze volwassenen drie keer zo vaak voor. Dit wijst erop dat de opvoeding van kinderen over financiële vaardigheden een belangrijk onderdeel is van de opvoeding. Ouders die als kind geleerd hebben met geld om te gaan, zijn als volwassenen makkelijker rond te komen, hebben minder betalingsachterstanden, minder betalingsproblemen, vaker sparen en verantwoorder aankoopgedrag vertonen.

Ouders hebben ook een grote invloed op het gebruik van middelen, gamegedrag en smartphonegebruik van hun kind. Volgens het Peilstationsonderzoek scholieren 2023 onder ouders, hebben ouders een grote invloed op het gebruik van middelen, gamegedrag en smartphonegebruik van hun kind. Maar hoe voeden ouders hun kinderen hierover op en welke regels stellen zij?

Opvoedingsbelasting en Hulp van het Sociale Netwerk

De opvoedingsbelasting is een maatstaf voor hoe moeilijk ouders het vinden om hun kinderen op te voeden. Op basis van de opvoedingsbelastingvragenlijst van Praktikon blijkt dat bij 11 procent van de ouders de opvoedingsbelasting zodanig is dat begeleiding of behandeling nodig is. Dit betekent dat een deel van de ouders hulp nodig heeft bij het opvoeden van hun kinderen. De meeste ouders praten een paar keer per jaar of meer met of krijgen advies over de opvoeding van ten minste één persoon uit hun sociale netwerk. Dit suggereert dat ouders vaak hulp krijgen van hun familie, vrienden of kennissen.

Opvoedingsstrategieën en de Invloed van Levensfase

De invloed van opvoedingsstrategieën varieert per levensfase van het kind. Volgens de cijfers uit de Landelijke Jeugdmonitor is het belangrijk om op te vallen dat de opvoedingsstrategieën moeten aansluiten bij de levensfase van het kind. Zo is het voor jonge kinderen belangrijk om een veilige omgeving te bieden, structuur en consistentie in het gedrag, en het overdragen van kennis en waarden. Voor oudere kinderen is het belangrijker om hen te leren om te gaan met verantwoordelijkheden, zelfstandigheid en het nadenken over hun gedrag.

Opvoedingsproblemen en Sociale Kracht

De opvoedingsproblemen zijn ook gerelateerd aan de sociaal-emotionele kracht van de ouders. In de gemeente Utrecht wordt het thema ‘Opvoeding jeugd (Sociale kracht)’ behandeld. Hierbij worden twee indicatoren geanalyseerd: het percentage ouders dat advies of hulp heeft gevraagd over opvoeding en het percentage ouders dat zorgen heeft gehad over opvoeding. Deze cijfers geven inzicht in de mate van hulp en ondersteuning die ouders krijgen bij de opvoeding van hun kinderen.

Samenvatting

De opvoeding van jongeren is een complex onderwerp dat veel aspecten omvat. Uit de beschikbare cijfers en trends blijkt dat de meeste ouders tevreden zijn met het verloop van de opvoeding van hun kinderen, maar toch veel vragen en zorgen hebben. De invloed van ouders op het gedrag van hun kinderen is groot, en de opvoedingsstrategieën varieeren per levensfase. De mate van hulp en ondersteuning die ouders krijgen, varieert afhankelijk van de leeftijd van het kind. Ook is de invloed van opvoedingsproblemen en de sociaal-emotionele kracht van ouders belangrijk om in de gaten te houden.

Conclusie

De cijfers en trends in de opvoeding van jongeren laten zien dat ouders veel invloed hebben op het gedrag van hun kinderen. De opvoedingsstrategieën zijn belangrijk om te kiezen op basis van de levensfase van het kind. De mate van hulp en ondersteuning die ouders krijgen, is van invloed op de kwaliteit van de opvoeding. Bovendien is de sociaal-emotionele kracht van ouders van belang voor de opvoeding. Het is belangrijk dat ouders hun kinderen op een gestructureerde en ondersteunende manier opvoeden, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en betrokken leden van de samenleving.

Bronnen

1. Cijfers over jeugd en opvoeding
2. Hbo bachelor, voltijd
3. Indicatoren Opvoeding jeugd (Sociale kracht)
4. Alcohol en opvoeding
5. Cijfers over opvoeding
6. Jaarrapport 2023 Landelijke Jeugdmonitor
7. Cijfers over opvoeding van jongeren
8. Financiële opvoeding en het financiële gedrag als volwassene
9. Cijfers over jeugd en opvoeding cijfers over dak of thuisloosheid
10. Opvoeding van jongeren - 2007
11. Kindermonitor 2021-2022 opvoeding
12. Wensen, behoeften en opvattingen van ouders