Groeimindset in de opvoeding: hoe je kinderen helpt om te groeien en te leren

Inleiding

De groeimindset, een concept ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoag Carol Dweck, is een krachtige manier om kinderen te helpen hun potentie te ontflechten en te groeien. De groeimindset is gebaseerd op het geloof dat intelligentie, vaardigheden en persoonlijkheid niet vaststaan, maar dat ze kunnen worden ontwikkeld door leren, oefenen en ervaringen op te doen. In dit artikel worden de kernprincipes van de groeimindset besproken, met aandacht voor de invloed op opvoeding, leerproces en het gedrag van kinderen. De informatie is gebaseerd op gegevens uit meerdere bronnen, waaronder werken van Carol Dweck, onderzoeken naar de invloed van feedback en het opbouwen van een positieve mindset bij kinderen.

Wat is een groeimindset?

De groeimindset is een denkpatroon dat uitgaat van de mogelijkheid om te groeien en te leren. In tegenstelling tot de vaste mindset, waarin men denkt dat intelligentie en vaardigheden vastliggen, gelooft iemand met een groeimindset dat deze kunnen worden ontwikkeld. Dit betekent dat kinderen leren dat fouten en tegenslagen onderdeel zijn van het leerproces, en dat ze hieruit kunnen leren. De groeimindset stimuleert kinderen om nieuwe uitdagingen aan te gaan, hun inspanningen te waarderen en hun ontwikkeling te volgen.

De groeimindset is onderdeel van de mindsettheorie van Carol Dweck, een Amerikaanse psycholoag die jarenlang onderzoek heeft gedaan naar de invloed van mindset op leerprestaties en persoonlijke ontwikkeling. Volgens Dweck zijn er twee soorten mindset: de vaste mindset en de groeimindset. Kinderen met een vaste mindset denken dat hun intelligentie en vaardigheden aangeboren zijn en niet veranderen kunnen. Ze denken dat ze ofwel slim zijn of niet, en dat ze niets aan hun prestaties kunnen veranderen. Daarentegen geloven kinderen met een groeimindset dat ze hun intelligentie en vaardigheden kunnen ontwikkelen door te leren en te oefenen.

De invloed van feedback op de groeimindset

Feedback speelt een cruciale rol bij het vormen van de mindset van kinderen. Volgens onderzoek van Carol Dweck is het belangrijk om feedback te geven op basis van inspanning en proces, in plaats van op basis van resultaat of talent. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Je bent zo slim”, is het beter om te zeggen “Je hebt veel moeite gedaan en je hebt je best gedaan”. Dit soort feedback stimuleert kinderen om hun inspanningen te waarderen en hun leerproces te begrijpen.

In een experiment van Dweck werden leerlingen verdeeld in twee groepen. De ene groep kreeg feedback op basis van hun talent, zoals “Je bent slim” of “Je bent goed in dit”. De andere groep kreeg feedback op basis van hun inspanning, zoals “Je hebt veel moeite gedaan” of “Je hebt je best gedaan”. Toen de leerlingen een moeilijkere opdracht kregen, gingen leerlingen uit de eerste groep een uitdaging af en kozen ze voor eenvoudigere taken. De leerlingen uit de tweede groep kozen voor moeilijkere taken en presteerden beter. Dit laat zien dat het prijzen van inspanning en proces, in plaats van talent, leidt tot groei en motivatie.

Hoe kun je de groeimindset bij kinderen opbouwen?

Er zijn verschillende manieren om de groeimindset bij kinderen op te bouwen. Hier zijn enkele aanbevelingen:

1. Richt je feedback op het proces

Geef feedback op basis van hoe het kind het heeft aangepakt, in plaats van alleen op het resultaat. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Je hebt een goed cijfer gehaald”, is het beter om te zeggen “Je hebt veel moeite gedaan en je hebt je best gedaan”. Dit stimuleert kinderen om hun inspanningen te waarderen en te leren dat groei mogelijk is.

2. Gebruik positieve taal

Gebruik taal die aangeeft dat groei mogelijk is. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Ik kan dit niet”, is het beter om te zeggen “Ik kan dit nog niet, maar ik leer het wel”. Dit soort taal helpt kinderen om te geloven dat ze hun vaardigheden kunnen ontwikkelen door te leren en te oefenen.

3. Laat fouten zien als kansen

Fouten zijn onderdeel van het leerproces. Laat kinderen zien dat fouten kunnen leiden tot leren en groei. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Je hebt een fout gemaakt”, is het beter om te zeggen “Wat heb je hieruit geleerd?” of “Hoe kun je dit volgende keer beter doen?”. Dit helpt kinderen om te begrijpen dat fouten een kans zijn om te groeien.

4. Bevorder creativiteit en nieuwsgierigheid

Laat kinderen zien dat creativiteit en nieuwsgierigheid belangrijk zijn. Laat ze bijvoorbeeld zien dat het niet alleen gaat om het juiste antwoord, maar ook om het proces en het leren. Dit helpt kinderen om te geloven dat ze leren kunnen, ook als het moeilijk is.

5. Zorg voor een positieve sfeer

Een positieve sfeer is cruciaal voor het opbouwen van een groeimindset. Laat kinderen weten dat fouten mogen zijn en dat ze kunnen leren van hun fouten. Dit helpt kinderen om te geloven dat ze groeien kunnen, ook als het lastig is.

De rol van ouders en leerkrachten

Ouders en leerkrachten spelen een belangrijke rol bij het vormen van de mindset van kinderen. Volgens onderzoek van Carol Dweck is de mindset van de leerkracht van groot belang. Als een leerkracht gelooft dat leerlingen kunnen groeien, dan ontwikkelen leerlingen zich beter. Als een leerkracht gelooft dat leerlingen hetzelfde blijven, dan blijven leerlingen ook hetzelfde.

Ouders kunnen ook een grote invloed hebben op de mindset van hun kinderen. Bijvoorbeeld, als ouders hun kind prijzen op basis van talent, in plaats van op basis van inspanning, dan leren kinderen dat talent belangrijker is dan inspanning. Dit kan leiden tot faalangst en onzekerheid. Daarentegen, als ouders hun kind prijzen op basis van inspanning, dan leren kinderen dat groei mogelijk is en dat fouten een kans zijn om te leren.

De invloed van de groeimindset op het gedrag

De groeimindset heeft ook invloed op het gedrag van kinderen. In een onderzoek van Carol Dweck werden leerlingen verdeeld in twee groepen, waarbij de ene groep werd geïnstruueerd om te geloven dat intelligentie kan groeien, en de andere groep werd geïnstruueerd dat intelligentie vastligt. De groep die geloofde dat intelligentie kan groeien, presteerde beter en had meer motivatie. Dit laat zien dat de groeimindset helpt bij het opbouwen van een positieve houding ten opzichte van leren en groeien.

Daarnaast kan de groeimindset helpen bij het verminderen van pesten en agressief gedrag. In een onderzoek van Carol Dweck werd gebleken dat kinderen met een groeimindset eerder bereid zijn om te leren van fouten en te groeien, in plaats van te vechten en te agressief te gedragen. Dit kan leiden tot een betere sfeer in de klas en een positieve invloed op het gedrag van kinderen.

Samenwerking en het opbouwen van een groeimindset

De groeimindset kan ook helpen bij het opbouwen van samenwerking en vertrouwen. Bijvoorbeeld, in het KiVa-programma wordt gewerkt aan een sfeer waarin kinderen samen verantwoordelijk zijn voor een fijne groep. Hierbij wordt gewerkt aan het opbouwen van een groeimindset, waarin fouten mogen zijn en waarin kinderen leren van hun fouten. Dit helpt bij het opbouwen van een positieve sfeer en een betere samenwerking.

Conclusie

De groeimindset is een krachtig concept dat helpt bij het opbouwen van een positieve houding ten opzichte van leren, groeien en ontwikkeling. Door feedback te geven op basis van inspanning en proces, fouten te zien als kansen en een positieve sfeer te creëren, kunnen ouders en leerkrachten helpen bij het opbouwen van een groeimindset bij kinderen. De groeimindset helpt kinderen om te geloven dat ze kunnen groeien en dat fouten een kans zijn om te leren. Dit heeft een positieve invloed op het gedrag, leerprestaties en persoonlijke ontwikkeling van kinderen.

Bronnen

1. Wijzer over de basisschool
2. SWPBook - Mindset
3. Wij-leren.nl - Mindset en talent
4. Kiva School - De groeimindset: geen fouten maar kansen
5. Douban - Mindset
6. Ontspannen opvoeden - De juiste mindset voor succes en zelfvertrouwen
7. Ondernemendepodcast - De twee mindseten: Carol Dweck
8. Psychogoed - Leer je kind de groeimindset te ontwikkelen