Ouders met een borderline persoonlijkheidsstoornis en het opvoeden van kinderen

Ouders met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) kunnen in bepaalde gevallen lastig zijn in het opvoeden van hun kinderen. Dit komt doordat de symptomen van BPS, zoals emotionele onstabiliteit, impulsiviteit en gebrek aan mentale reflectie, het vermogen van de ouder kunnen beïnvloeden om een veilige, stabiele en emotioneel beschermende omgeving te bieden. In dit artikel worden de uitdagingen besproken die gepaard gaan met het opvoeden van kinderen bij een ouder met BPS, de rol van mentale reflectie en het belang van professionele hulp. Daarnaast worden praktische tips gegeven voor professionals en nabestaanden.

De uitdagingen van opvoeden met een borderline persoonlijkheidsstoornis

Een ouder met een BPS heeft vaak last van emotionele onstabiliteit, wat betekent dat hun stemmingen snel kunnen wisselen en ze moeite hebben met het beheersen van hun emoties. Dit kan leiden tot onvoorspelbare reacties op situaties, waardoor het moeilijk is om een stabiele omgeving te bieden. Daarnaast is er vaak sprake van een gebrek aan mentale reflectie, wat betekent dat de ouder moeite heeft om het gedrag van het kind te begrijpen en erop te reageren met empathie en begrip.

Volgens onderzoek is het opvoeden van kinderen bij een ouder met BPS een complexe situatie. Kinderen die opgroeien in dergelijke gezinnen, kunnen lastigheden ontwikkelen met emotieregulatie, zelfbeeld en relaties. Ze kunnen bijvoorbeeld vaker last krijgen van angststoornissen, ADHD of zelfs een hogere kans om zelf een BPS te ontwikkelen. Bovendien kunnen kinderen van een moeder met BPS vaker aandachtstekorten en problemen met het aanbrengen van relaties ontwikkelen.

De rol van mentale reflectie bij ouders met BPS

Mentale reflectie, ook wel mentaliseren genoemd, is het vermogen om het gedrag van anderen te begrijpen op basis van hun emoties en gedachten. Dit vermogen is cruciaal bij het opvoeden, omdat het de ouder helpt om het gedrag van het kind te interpreteren en er op te reageren met empathie en begrip. Echter, ouders met een BPS kunnen hier moeite mee hebben. Dit komt doordat ze vaak last hebben van emotionele onstabiliteit en een gebrek aan mentale reflectie.

Volgens Liesbet Nijssens, promovenda en psychotherapeute, kan het verlies van mentale reflectie leiden tot klachten zoals emotionele onstabiliteit en impulsiviteit. Ze benadruit dat het belangrijk is om ouders met BPS te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun vermogen tot mentale reflectie. Dit kan bijdragen aan een betere ouder-kindrelatie en het verminderen van het risico op intergeneratieve overdracht van psychopathologie.

De impact van BPS op het kind

Kinderen die opgroeien bij een ouder met BPS, kunnen verschillende uitdagingen tegenkomen. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het begrijpen van hun eigen emoties en het opbouwen van betrouwbare relaties. Bovendien kunnen ze een grotere verlatingsangst ontwikkelen en een wisselend zelfbeeld hebben. Op latere leeftijd kunnen ze vaker last krijgen van persoonlijkheidsstoornissen, angststoornissen of depressies.

In een interview met Allard Detiger, die een moeder heeft met BPS, wordt duidelijk dat het opvoeden in zo’n gezin een uitdaging kan zijn. Hij vertelt dat hij als kind moeite had met het begrijpen van het gedrag van zijn moeder, wat leidde tot een gevoel van onveiligheid en onzekerheid. Ook merkte hij op dat hij als volwassene last had met het opbouwen van relaties en het omgaan met emoties.

Praktische tips voor omgang met ouders met BPS

Voor professionals en nabestaanden is het belangrijk om te weten hoe je met een ouder met BPS kunt omgaan. Hier zijn enkele praktische tips:

1. Begrip tonen: Het is belangrijk om begrip te tonen voor de uitdagingen die een ouder met BPS ervaart. Dit helpt om een betere communicatie te creëren en kan bijdragen aan een betere ouder-kindrelatie.

2. Helderheid en consistentie: Het is belangrijk om heldere grenzen te stellen en deze consistent aan te houden. Dit geeft de ouder structuur en veiligheid, wat helpt bij het beheersen van emoties.

3. Mentale reflectie bevorderen: Ondersteuning bieden bij het ontwikkelen van mentale reflectie kan bijdragen aan een betere ouder-kindrelatie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door gesprekken aan te gaan over het gedrag van het kind en het begrijpen van de emoties van de ouder.

4. Professionele hulp aanbieden: Het is belangrijk om ouders met BPS aan te moedigen professionele hulp in te winnen. Dit kan helpen bij het beheersen van symptomen en het verbeteren van de relatie met het kind.

5. Zelfzorg voor nabestaanden: Het is belangrijk dat nabestaanden hun eigen gezondheid en welzijn in de gaten houden. Het omgaan met een ouder met BPS kan immers veel stress met zich meebrengen.

De rol van behandeling bij BPS

Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar voor BPS, waaronder de Mentalisation-Based Treatment (MBT). Deze behandeling richt zich op het bevorderen van het vermogen tot mentale reflectie en het verbeteren van de ouder-kindrelatie. Onderzoek toont aan dat MBT kan bijdragen aan het verminderen van symptomen en het verbeteren van de relatie tussen ouder en kind.

De behandeling duurt meestal 18 maanden en kan zowel preventief als curatief zijn. Het helpt bij het verkleinen van het risico op intergeneratieve overdracht van psychopathologie en helpt de ouder om beter om te gaan met emoties.

Conclusie

Ouders met een BPS kunnen lastig zijn in het opvoeden van hun kinderen, doordat hun symptomen het vermogen tot mentale reflectie kunnen beïnvloeden. Kinderen die opgroeien in dergelijke gezinnen, kunnen lastigheid ontwikkelen met emotieregulatie, zelfbeeld en relaties. Het is belangrijk om ouders met BPS te ondersteunen bij het ontwikkelen van mentale reflectie en professionele hulp aan te bieden. Daarnaast is het belangrijk om praktische tips te volgen bij de omgang met dergelijke ouders en hun kinderen.

Bronnen

1. Blikophulp.nl - Ouders met borderline kunnen leren mentaliseren
2. Psychologie.nl - Moeder met borderline
3. Trimbos.nl - In gesprek met Allard Detiger
4. CJG043.nl - Gastbijdrage Marion Heijmans omgaan met ouders met een borderline persoonlijkheid
5. Mijn.bsl.nl - Borderline persoonlijkheidsstoornis en opvoeding: een verantwoord
6. Jeugdbeschermingwest.nl - 5 nuttige tips voor de omgang met moeders met borderline-persoonlijkheidsstoornis
7. Kenniscentrum KJP.nl - Ouders jongeren: borderline
8. Deviersprong.nl - Behandeling inzake borderline in pubertijd
9. Stichtingborderline.nl - Verhalen en bronnen voor naasten