Cane Corso opvoeden: een gids voor ouders en verzorgers
juli 5, 2025
De opvoeding van kinderen in de middeleeuwen was sterk beïnvloed door religieuze, morele en culturele normen. In deze periode was het leren en opvoeden een centraal onderdeel van het leven, met als doel kinderen voor te bereiden op hun rol in de maatschappij. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de opvoeding in de middeleeuwen besproken, zoals de vormen van onderwijs, de rol van de ouder, de betekenis van boeken en de invloed van de kerk. De bronnen die hierbij worden gebruikt, geven inzicht in de praktijken en denkbeelden van die tijd.
De opvoeding van kinderen in de middeleeuwen begon vaak al op jonge leeftijd, meestal tussen de vijf en zeven jaar. In de eerste fase leerden kinderen lezen en schrijven, meestal aan de hand van het Latijn. Dit werd vaak gedaan in kleine scholen, waarin het leren van de grondslagen van het schrift en het begrijpen van teksten centraal stond. In het leerdicht Der leken spiegel (1330) van Jan van Boendale wordt beschreven hoe kinderen op school moesten leren lezen en schrijven, en hoe ze moesten leren om te gaan met goede zeden. Hierin wordt ook aangegeven dat kinderen onder de zweep moesten leren en dat ze moeten leren om te gedragen zoals het hoort.
Deze vroege vorm van onderwijs was vooral bedoeld voor de lagere klassen, terwijl de hogere klassen zich bezighielden met dieper begrip van religieuze en morele leer. In de bronnen is te zien dat het leren van godsdienstige teksten, zoals het Nieuwe Testament, een belangrijk onderdeel was van de opvoeding. Dit lag aan de basis van het onderwijs in de middeleeuwen, waarin de kerk een centrale rol speelde. De godsdienst was niet alleen een onderwerp van onderwijs, maar ook een leidraad voor het gedrag van kinderen.
De opvoeding van kinderen in de middeleeuwen was niet alleen afhankelijk van het onderwijs in de scholen, maar ook van de ouders en opvoeders. Ouders zorgden ervoor dat hun kinderen konden lezen, schrijven en leren omgaan met goede zeden. In de bronnen wordt aangegeven dat ouders hun kinderen ook leerden omgaan met de dagelijkse taken, zoals het helpen bij de landbouw, het verzorgen van dieren en het leren omgaan met de maatschappelijke normen. Daarnaast was het belangrijk dat kinderen tijd hadden om te spelen, zodat ze zich konden ontspannen en hun vaardigheden konden ontwikkelen.
In de bron Opvoeding middeleeuwen wordt gezegd dat ouders in de middeleeuwen probeerden hun kinderen goed op te leiden, zodat ze later bruikbare vaardigheden zouden kunnen leren. Daarbij speelde ook de rol van de opvoeders een belangrijke rol. In veel gevallen was het de schoolmeester of de vader die verantwoordelijk was voor het leren van de kinderen. In sommige gevallen kregen kinderen ook particulier onderwijs, zoals in het geval van de Hollandse Jacoba van Beieren, die les kreeg van een Franse geestelijke.
Boeken speelden in de middeleeuwen een belangrijke rol in het onderwijs en de opvoeding. De bronnen laten zien dat er al vanaf de dertiende eeuw een groeiende aandacht was voor boeken, met name voor diegene die gericht waren op het leren van taal, geschiedenis en morele lessen. In de tekst De Heimelijkheid der heimelijkheden van Jacob van Maerlant wordt aangegeven dat het leren van godsdienstige en morele lessen centraal stond in het onderwijs. Ook wordt er in de bron De Spieghel der Jonckheyt aangegeven dat het leren van de grondslagen van het schrijven en lezen van belang was voor de opvoeding van kinderen.
De literatuur in de middeleeuwen was niet alleen bedoeld voor de volwassenen, maar ook voor de jeugd. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt gezegd dat kinderen in de zestiende eeuw ook al boeken kregen meegegeven naar school. Deze boeken werden vaak beoordeeld door de kerk, omdat sommige werken als ongezond of ongepast werden beschouwd. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt ook aangegeven dat bepaalde boeken, zoals de ridderromans en liefdesverhalen, wel werden gelezen, maar dat ze ook als ongezond werden beschouwd.
In de middeleeuwen was het onderwijs voor de adel anders dan voor de lagere klassen. De adel had toegang tot een uitgebreid onderwijs, waarin het leren van talen, geschiedenis en filosofie centraal stond. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt gezegd dat de jonge ridders en jonkvrouwen in de middeleeuwen onderwijs kregen, en dat ze ook les kregen in het leren van talen. In het geval van de jonge Tristan werd gezegd dat hij naar het buitenland werd gestuurd om nieuwe talen te leren. Dit was belangrijk voor de toekomstige rol van de adel in de samenleving.
De talen die in de middeleeuwen werden geleerd, waren vooral Latijn en Frans. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt gezegd dat Frans de internationale taal was van de adel en de handel. Daarnaast werd ook het leren van godsdienstige teksten en het leren omgaan met morele lessen beschouwd als belangrijk voor de opvoeding van de adel. In de tekst De Heimelijkheid der heimelijkheden wordt aangegeven dat het leren van de wijsheid van Aristoteles en de wijsheid van de godsdienst centraal stond in het onderwijs van de adel.
De kerk had een grote invloed op de opvoeding van kinderen in de middeleeuwen. Het onderwijs was in veel gevallen gericht op het leren van godsdienstige teksten, zoals het Nieuwe Testament, en het leren van morele lessen. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt gezegd dat het leren van de grondslagen van het geloof, de goede zeden en het verschil tussen goed en kwaad, op school een centrale plaats innam.
De kerk speelde ook een rol in het beoordelen van boeken en het bepalen of een boek geschikt was voor kinderen. In de bron De Spieghel der Jonckheyt wordt gezegd dat sommige boeken, zoals de ridderromans, werden beoordeeld door de kerk, omdat ze als ongezond werden beschouwd. In de tekst De Spieghel der Jonckheyt wordt ook gezegd dat de kerk de opvoeding van kinderen beïnvloedde, omdat ze deel had aan het leren van de godsdienst en de morele lessen.
De opvoeding van kinderen in de middeleeuwen was sterk beïnvloed door religieuze, morele en culturele normen. De opvoeding begon al op jonge leeftijd, met als doel kinderen voor te bereiden op hun rol in de maatschappij. Ouders en opvoeders speelden een belangrijke rol in het leren van de grondslagen van het schrijven en lezen, evenals het leren omgaan met de maatschappelijke normen. Boeken en literatuur speelden een belangrijke rol in het onderwijs, en de kerk had een centrale invloed op de opvoeding. De opvoeding van de adel was anders dan die van de lagere klassen, met een focus op het leren van talen en culturele vaardigheden. Samenvattend was de opvoeding in de middeleeuwen een complexe en belangrijke factor in de opvoeding van kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet