Competentie en opvoeding: Wat betekent het voor een opvoeder?

In de moderne opvoeding en onderwijs wordt steeds vaker gesproken over competentie. Competenties spelen een centrale rol in het ontwikkelen van leerlingen en het begeleiden van kinderen. In dit artikel wordt gekeken naar wat competentie precies inhoudt, hoe het verband houdt met opvoeding en wat het betekent voor opvoeders. De informatie is gebaseerd op de gegevens uit de bronnen, die zijn opgesomd in het laatste gedeelte van dit artikel.

Inleiding

Competentie is een begrip dat steeds vaker voorkomt in het onderwijs en de opvoeding. Het begrip wordt gebruikt om te beschrijven hoe leerlingen en kinderen zich ontwikkelen en hoe ze hun kennis, vaardigheden en houding kunnen toepassen. In de bronnen is duidelijk gemaakt dat competentie niet alleen betrekking heeft op leerprestaties, maar ook op het handelen van leerlingen en het vermogen om in een bepaalde context adequaat en verantwoord te handelen. In dit artikel wordt uitgelegd wat competentie inhoudt, hoe het wordt ontwikkeld en wat het betekent voor opvoeders en onderwijzers.

Wat is competentie?

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat een competentie het vermogen is om complexe kennis, vaardigheden en attitude geïntegreerd toe te passen, zodat iemand binnen een bepaalde context verantwoord en adequaat handelt. Dit begrip is van toepassing op verschillende gebieden, waaronder gedragscompetenties, motorische competenties, sociale competenties, beroepscompetenties, leercompetenties, loopbaancompetenties en burgerschapscompetenties.

De competentie bestaat uit drie onderdelen: ‘kunnen’ (kennis, vaardigheden en inzicht), ‘willen’ (motivatie, attitude, normen en waarden) en ‘zijn’ (persoonskenmerken, zelfbeeld, aanleg en talent). Deze drie elementen vormen samen het vermogen om in een bepaalde context adequaat en verantwoord te handelen. Het is dus niet alleen kennis of vaardigheden, maar ook de houding en het persoonlijke vermogen om in te zetten.

Competentie in de opvoeding

In de opvoeding is competentie van belang omdat het helpt bij het ontwikkelen van de persoonlijkheid van het kind. Het kind moet zich als actor zien, wat betekent dat het kind zijn eigen ontwikkeling moet realiseren en dat niemand dit voor hem kan overnemen. Het kind is eigenaar van zijn ontwikkeling en is daarvoor competent. Dit is een centraal punt in de bronnen, waarin wordt gezegd dat het kind zich als een eigenaar moet voelen van zijn ontwikkeling en dat het daarvoor competent is.

De opvoeder moet hierbij helpen door het kind te steunen en te begeleiden. Het is belangrijk dat de opvoeder het kind ziet als een volwaardige interactiepartner en dat hij zich op het kind richt, niet primair op het curriculum. De opvoeder moet het kind helpen zichzelf te leren kennen, zich te ontwikkelen en zichzelf te helpen. Dit gebeurt door het kind te ondersteunen en te stimuleren, maar ook door het kind te laten werken aan zijn eigen competenties.

Competentieontwikkeling in het onderwijs

In het onderwijs is het ontwikkelen van competenties een belangrijk onderdeel. Het doel van competentieontwikkeling is namelijk het opleiden en ontwikkelen van personen, wat moet leiden tot betere prestaties. Het ontwikkelen van competenties sluit beter aan bij de eigen behoeften van leerlingen. Leerlingen raken gemotiveerder en hebben meer plezier. Het realisme van de opdrachten en de verantwoordelijkheid die de leerlingen daarbij krijgen, maakt dat de leersituaties veel meer betekenis voor ze krijgen.

In de bronnen staat dat competenties worden ontwikkeld in de beroepspraktijk, maar ook tijdens het leven. Dat is de reden waarom de leerlingen realistische praktijjsituaties krijgen, die nodig zijn omdat anders het geheel van houding, kennis en vaardigheden dat kenmerkend is voor competentie niet aangesproken kan worden. De leerlingen leren hierdoor om te leren, om zich te ontwikkelen en om zich competenter te voelen.

Opvoeding en competentie: Wat is belangrijk?

In de bronnen staat duidelijk dat er een aantal belangrijke aspecten zijn die belangrijk zijn bij de opvoeding. Dit zijn onder andere:

• Een veilige en stimulerende omgeving: Zodat het kind de wereld kan ontdekken.
• Positieve ondersteuning: Het belonen van gedrag vergroot de kans dat het kind dit gedrag vaker laat zien.
• Passende regels: Duidelijkheid en voorspelbaarheid zijn belangrijk voor de ontwikkeling van het kind.
• Haalbare verwachtingen: Elk kind ontwikkelt zich in een eigen tempo.
• Goed voor jezelf zorgen: Het is belangrijk dat het goed gaat met de ouder, zodat hij opgeladen kan zijn om het kind op te voeden.

Deze aspecten zijn belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van het kind en helpen bij het ontwikkelen van competenties.

Competentie en pedagogische tact

In de bronnen wordt ook gesproken over pedagogische tact. Deze wordt vaak gezien als een onmisbaar onderdeel van het onderwijs. Pedagogische tact is geen competentie, maar zit in jouw oriëntatie. Het is een begrip dat verwijst naar het handelen van leraren, niet zozeer naar hun kennis of ervaring of naar iets wat je in je opleiding kunt leren. Pedagogische tact is daarmee geen competentie. Het verwijst niet naar het gedrag van een leraar, als wel naar de drager van dat gedrag: de leraar zelf en diens persoon.

In de bronnen wordt een voorbeeld gegeven van een juf die met een kind omgaat dat ongewenst taalgebruik gebruikt. Ze reageert daarop met begrip en begeleiding, wat leidt tot een betere ontwikkeling van het kind. Dit voorbeeld laat zien dat pedagogische tact een belangrijk onderdeel is van het onderwijs en dat het helpt bij het ontwikkelen van competenties.

Competentie en het leren van kinderen

In de bronnen staat ook dat kinderen vanuit zichzelf gemotiveerd zijn om te leren, om zich te ontwikkelen, om zich competenter te voelen. Zonder dat iemand hem dat verplicht, leert het kind lopen, fietsen, in bomen klimmen en praten. Dit gebeurt door te spelen. Het kind kan urenlang opgaan in zijn spel, omdat dat hem uitdaagt om zijn grenzen te verleggen. Heeft hij zichzelf iets geleerd? Dan krijgt hij daar een enorm geluksgevoel van.

Als het kind vanuit zichzelf gemotiveerd is, dan hoef je hem niet te stimuleren door complimentjes, beloningen of straffen te geven. Sterker nog, door het kind te belonen kan hij zelfs zijn motivatie verliezen. Als je als volwassene in dit proces ingrijpt, werkt dat vaak averechts.

Competentie en het onderwijs

In het onderwijs is competentie een belangrijk onderdeel. Competenties zijn kwaliteiten die bijdragen aan het effectief begeleiden van cliënten. In de bronnen staat dat competenties zichtbaar zijn in het gedrag van mensen. In elk van de vijf hoofdstukken over competenties wordt toegewerkt naar een serie effectieve gedragingen. Deze laten zien hoe je je als begeleider kunt opstellen en wat je te doen staat. Veel praktijkvoorbeelden maken de theorie herkenbaar.

In het onderwijs wordt ook gesproken over de veilige leeromgeving. Je veilig voelen op een school is een voorwaarde voor iedereen. Leerling, leerkrachten, bezoekers. Er zijn twee soorten veiligheid: de sociale veiligheid en de fysieke veiligheid. Het laatste vind je terug in arbo-regels, veiligheidvoorzieningen als nooduitgangen, bewakers, camera’s en brandkranen. De sociale veiligheid kun je alleen ervaren als je deelneemt aan het sociale leven op school.

Conclusie

In dit artikel is duidelijk gemaakt wat competentie inhoudt en hoe het verband houdt met opvoeding en onderwijs. Competentie is het vermogen om complexe kennis, vaardigheden en attitude geïntegreerd toe te passen, zodat iemand binnen een bepaalde context verantwoord en adequaat handelt. In de opvoeding is competentie van belang omdat het helpt bij het ontwikkelen van de persoonlijkheid van het kind. Het kind moet zich als actor zien, wat betekent dat het kind zijn eigen ontwikkeling moet realiseren en dat niemand dit voor hem kan overnemen.

In het onderwijs is het ontwikkelen van competenties een belangrijk onderdeel. Het doel van competentieontwikkeling is namelijk het opleiden en ontwikkelen van personen, wat moet leiden tot betere prestaties. De opvoeder moet hierbij helpen door het kind te steunen en te begeleiden. Het is belangrijk dat de opvoeder het kind ziet als een volwaardige interactiepartner en dat hij zich op het kind richt, niet primair op het curriculum.

In de opvoeding zijn er een aantal belangrijke aspecten die belangrijk zijn, waaronder een veilige en stimulerende omgeving, positieve ondersteuning, passende regels, haalbare verwachtingen en goed voor jezelf zorgen. Deze aspecten zijn belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van het kind en helpen bij het ontwikkelen van competenties.

In het onderwijs is competentie een belangrijk onderdeel. Competenties zijn kwaliteiten die bijdragen aan het effectief begeleiden van cliënten. In het onderwijs wordt ook gesproken over de veilige leeromgeving. Je veilig voelen op een school is een voorwaarde voor iedereen. Leerling, leerkrachten, bezoekers. Er zijn twee soorten veiligheid: de sociale veiligheid en de fysieke veiligheid.

Bronnen

1. Competenties voor de les LO : Competentiegericht onderwijs
2. Wat is belangrijk bij opvoeden?
3. Pedagogische tact is geen competentie, maar zit in jouw oriëntatie
4. Competent begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking
5. Competenties van JGZ-professionals
6. Het kind is eigenaar van zijn ontwikkeling en is daarvoor competent
7. De pedagogische competentie
8. Competentie in de opvoeding
9. Opvoedvaardigheden: soorten en activiteiten