Het opvoeden van een Kooikerhondje: Tips en Aanbevelingen
juli 5, 2025
In de opvoeding van kinderen spelen belonen en straffen een belangrijke rol. De vraag is echter of deze methode effectief is of juist schadelijk kan zijn. Veel onderzoek wijst erop dat straffen en belonen, hoewel vaak gebruikt, niet altijd het beste zijn om kinderen te beïnvloeden. In plaats daarvan kunnen alternatieven zoals positieve communicatie en het stimuleren van intrinsieke motivatie leiden tot betere resultaten. Dit artikel bespreekt de nadelen van straffen en belonen, de invloed op kinderen, en alternatieven om het gedrag van kinderen te beïnvloeden.
De werking van straffen en belonen
Het straffen en belonen principe is gebaseerd op het door de Amerikaanse psycholoat B.F. Skinner ontdekte ‘operante conditionering’, ook wel ‘instrumenteel leren’ genoemd. Het idee is dat positief gedrag kan worden gestimuleerd door het te belonen en negatief gedrag kan worden afgeremd door het te bestraffen. Echter, volgens onderzoek is het effect van straffen en belonen niet zo sterk als ooit werd gedacht. In veel gevallen blijkt het niet effectief te zijn om kinderen te beïnvloeden via straffen of beloningen.
Een van de belangrijkste nadelen van straffen is dat het een “gedragsaanpassing” vanuit angst is, in plaats van dat het kind daadwerkelijk iets van de situatie leert. Kinderen die worden bestraft, weten vaak niet wat ze anders hadden moeten doen. Bovendien kan straffen leiden tot een negatief zelfbeeld en een afname van intrinsieke motivatie. In plaats van dat kinderen iets doen omdat het belangrijk is, leren ze het te doen om een beloning te krijgen. Dit kan ertoe leiden dat kinderen minder motivatie hebben om iets te doen als de beloning niet meer beschikbaar is.
De nadelen van straffen
De nadelen van straffen zijn talrijk. Eén van de belangrijkste problemen is dat straffen het gevoel van macht van ouders benadrukken. Door te straffen, maakt een ouder gebruik van de macht die hij of zij heeft over het kind. Dit leidt ertoe dat het kind zich machteloos voelt en geen ruimte heeft om zelf te leren nadenken of te werken aan sociale vaardigheden. Bovendien kan straffen leiden tot angst en wantrouwen bij kinderen. Ze leren liegen om straffen te ontwijken, wat het vertrouwen tussen ouder en kind kan beschadigen.
Een ander nadeel van straffen is dat het kind niet leert wat het goed doet. In plaats van te focussen op het gewenste gedrag, wordt er gewerkt aan het vermijden van het ongewenste gedrag. Kinderen die worden gestraft, leren dus niet wat ze wel moeten doen, maar alleen wat ze niet mogen doen. Dit kan leiden tot herhaling van hetzelfde gedrag, aangezien het kind niet weet wat het juiste gedrag is.
De nadelen van belonen
Belonen heeft ook zijn nadelen. Kinderen die worden beloond, worden afhankelijk van externe waardering. Ze leren niet dat iets belangrijk is, maar alleen dat ze er een beloning voor krijgen. Dit leidt tot een verschuiving van intrinsieke motivatie naar extrinsieke motivatie. Kinderen die beloond worden, tonen op de lange termijn minder motivatie dan kinderen die geen beloning krijgen.
Bijvoorbeeld, een kind dat wordt beloond voor het goed doen, kan later minder motivatie hebben om iets te doen als de beloning niet meer beschikbaar is. Daarnaast kan het belonen ervan afhankelijk zijn van de omstandigheden en kan het kind niet langer zelf bepalen wat goed is. Dit kan leiden tot een afhankelijkheid van beloningen en een afname van intrinsieke motivatie.
Wat werkt er dan wel?
In plaats van straffen en belonen, zijn er alternatieven om het gedrag van kinderen te beïnvloeden. Een van de belangrijkste manieren is het stimuleren van intrinsieke motivatie. Kinderen moeten leren dat iets belangrijk is, niet alleen om een beloning te krijgen. Dit kan worden gedaan door hen te laten zien wat ze goed doen en waarom dat belangrijk is. Door positieve aandacht te geven, wordt het gewenste gedrag aangemoedigd.
Een andere methode is het geven van keuzes aan het kind. Door te laten kiezen wat ze willen doen, ontwikkelt het kind meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Dit helpt bij het leren van het nadenken over hun gedrag en het nemen van verantwoordelijke keuzes.
Opvoeden zonder straffen en belonen
Opvoeden zonder straffen en belonen is een methode die steeds populairder wordt. De kern van deze aanpak is dat kinderen leren om te denken en verantwoordelijkheid te nemen, in plaats van dat ze worden beïnvloed door straffen of beloningen. Dit vereist echter meer geduld en communicatie van ouders.
Een van de belangrijkste principes van opvoeden zonder straffen is het luisteren naar kinderen. Door te luisteren naar wat het kind zegt, kan de ouder begrijpen wat er aan de hand is en een passende reactie geven. Dit helpt bij het opbouwen van een betrouwbare relatie tussen ouder en kind.
Bovendien is het belangrijk om de focus te leggen op het gedrag dat gewenst is, in plaats van het ongewenste gedrag. Door positieve aandacht te geven aan het gewenste gedrag, wordt het kind aangemoedigd om dat gedrag te vertonen. Dit helpt bij het leren van positieve gedragspatronen.
Conclusie
Straffen en belonen zijn veel gebruikt in de opvoeding, maar hebben ook veel nadelen. Ze kunnen leiden tot afhankelijkheid, angst, en een afname van intrinsieke motivatie. In plaats daarvan is het belangrijk om alternatieven te zoeken, zoals het stimuleren van intrinsieke motivatie en het geven van keuzes aan het kind. Opvoeden zonder straffen en belonen kan leiden tot betere resultaten en een betere relatie tussen ouder en kind. Het is belangrijk om te weten dat er alternatieven zijn en dat het niet altijd nodig is om te straffen of te belonen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
