Samen opvoeden: een onderzoeksrichting bij de HVA
juli 5, 2025
Belonen bij positief opvoeden is een veelbesproken onderwerp in de opvoedingsdiscussie. Het is een methode waarbij ouders hun kinderen belonen voor goed gedrag, in plaats van te straffen. Deze aanpak wordt vaak geassocieerd met positief opvoeden, een opvoedstijl die gericht is op het opbouwen van een sterke ouder-kinderrelatie en het stimuleren van zelfstandigheid. In dit artikel wordt nader ingegaan op de kernprincipes van belonen bij positief opvoeden, de voordelen en nadelen, en hoe dit in de praktijk kan worden toegepast.
Belonen bij positief opvoeden: Wat is het?
Positief opvoeden is een opvoedstijl die gericht is op het aanmoedigen van positief gedrag en het geven van aandacht aan de ontwikkeling van het kind. Het is geen vorm van straffen, maar een manier om kinderen te leren dat goed gedrag positieve gevolgen heeft. Belonen is hierbij een belangrijk onderdeel, maar het hoeft niet altijd materieel te zijn. Het kan ook bestaan uit complimentjes, tijd met het kind of een positieve reactie.
In de bronnen wordt aangegeven dat belonen een rol speelt in het versterken van positief gedrag. Zo wordt in bron [1] gezegd dat het doel van belonen niet is dat kinderen bepaald gedrag laten zien om een beloning te krijgen, maar dat ze leren dat positief gedrag positieve gevolgen heeft. Een voorbeeld hiervan is het belonen van een kind dat zijn speelgoed opbermt met een complimentje of een samen een spelletje spelen.
In bron [6] wordt benadrukt dat belonen van goed gedrag helpt en dat het beter werkt dan straffen van ongewenst gedrag. Reageren op de dingen die het kind doet, is daarom belangrijk. Een complimentje als ‘Je hebt zelf je schoenen al aangetrokken. Goed, zeg!’ stimuleert het kind om dat de volgende keer weer te doen.
Belangen en kansen van belonen bij positief opvoeden
De voordelen van belonen bij positief opvoeden zijn duidelijk. In bron [3] wordt opgemerkt dat kinderen die een positieve opvoeding hebben gehad, vaker tot een zelfstandig persoon met voldoende zelfvertrouwen kunnen opgroeien. Een positieve opvoeding biedt een veilige, stimulerende omgeving waarin het kind zich veilig en ontspannen voelt. Hierdoor ontwikkelt het kind zich beter en ontstaat er een sterke band tussen ouder en kind.
In bron [7] wordt opgemerkt dat het belonen van gedrag de kans vergroot dat het kind dit gedrag vaker laat zien. Het is belangrijk dat ouders snel reageren op positief gedrag, ook als het niet volledig gelukt is. Bijvoorbeeld: ‘Jij hebt goed geprobeerd om zelf je bed op te maken.’ Dit soort reacties helpen het kind om zich positief te gedragen.
In bron [2] wordt aangegeven dat positief opvoeden een wetenschappelijk bewezen methode is, waarbij de nadruk ligt op het belonen van positief gedrag en het geven van aandacht aan het kind. Dit leidt tot een betere communicatie, minder gedragsproblemen en minder stress. Bovendien is de kans kleiner dat het kind later gedragsproblemen en emotionele problemen ontwikkelt.
Nadeel van belonen bij positief opvoeden
Hoewel belonen veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen. In bron [5] wordt opgemerkt dat het belonen van goed gedrag kan leiden tot een soort verslaving. Kinderen worden afhankelijk van beloningen, waardoor ze langer op zoek gaan naar beloningen om het gewenste gedrag te laten zien. Dit kan leiden tot een situatie waarin het kind alleen nog positief gedrag vertoont als er iets voor wordt teruggekregen.
In bron [5] wordt ook gezegd dat het belonen van goed gedrag niet altijd de juiste manier is om kinderen te leren. Soms is het beter om het kind te leren dat het niet altijd beloningen hoeft te krijgen om goed te gedragen. Het is belangrijk dat het kind zelfstandig kan worden en niet afhankelijk raakt van beloningen.
Hoe werkt belonen bij positief opvoeden in de praktijk?
In de praktijk is belonen bij positief opvoeden een manier om kinderen te leren dat positief gedrag positieve gevolgen heeft. In bron [1] wordt uitgelegd dat een systeem van belonen kan helpen om bepaald gedrag in te slijpen. Bijvoorbeeld door een spaarkaart te maken met 20 vakjes. Elk vakje dat vol is, levert een beloning op. Dit kan bijvoorbeeld zijn: samen een wandeling maken, een spelletje spelen of iets bakken.
In bron [6] wordt uitgelegd dat het belonen van goed gedrag kan gebeuren door het kind te aanmoedigen, complimentjes te geven of keuzes te geven. Bijvoorbeeld: ‘Jij maakt een moeilijke puzzel. Ik weet zeker dat je het kan.’ Of: ‘Wil je eerst je jas of eerst je schoenen aan?’ Hierdoor krijgt het kind het gevoel controle te hebben over de situatie en luistert het in het vervolg beter.
Belonen bij positief opvoeden en de rol van ouders
De rol van ouders bij belonen bij positief opvoeden is cruciaal. In bron [3] wordt opgemerkt dat ouders een veilige, liefdevolle omgeving moeten bieden waarin het kind zich veilig en ontspannen voelt. Dit helpt het kind om zich te ontwikkelen en nieuwe dingen te leren. Daarnaast is het belangrijk dat ouders duidelijke grenzen stellen en realistische verwachtingen hebben.
In bron [7] wordt aangegeven dat ouders ook moeten zorgen voor hun eigen welzijn. Het is belangrijk dat het goed gaat met de ouder, zodat ze opgeladen kunnen zijn om hun kind op te voeden. Dit kan bijvoorbeeld door tijd voor zichzelf te nemen, rust te nemen en ontspanning te zoeken.
Conclusie
Belonen bij positief opvoeden is een methode waarbij ouders hun kinderen belonen voor goed gedrag, in plaats van te straffen. Het is een opvoedstijl die gericht is op het opbouwen van een sterke ouder-kinderrelatie en het stimuleren van zelfstandigheid. Belonen heeft veel voordelen, zoals het versterken van positief gedrag, het stimuleren van zelfvertrouwen en het versterken van de band tussen ouder en kind. Het is echter ook belangrijk om te beseffen dat belonen niet altijd de juiste manier is om kinderen te leren. Soms is het beter om het kind te leren dat het niet altijd beloningen hoeft te krijgen om goed te gedragen. Het is belangrijk dat ouders een veilige, liefdevolle omgeving bieden en duidelijke grenzen stellen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
