De opvoeding van kinderen is een complex proces dat zowel psychosociale als gedragsgerichte aspecten omvat. Bij het opvoeden is het van belang om de ouderlijke gedragingen te beoordelen en te bepalen of deze bijdrragen aan de ontwikkeling van het kind. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de schaal voor ouderlijk gedrag (VSOG), een instrument dat wordt gebruikt om de kwaliteit van ouderlijk gedrag in kaart te brengen. Dit instrument helpt bij het bepalen of ouderlijk gedrag een rol speelt bij het ontwikkelen of voorkomen van gedragsproblemen bij kinderen. De VSOG is onderdeel van de Vragenlijsten Gezin en Opvoeding (VG&O) en wordt gebruikt in gezinnen met kinderen van 0 tot 18 jaar. De schaal is gecertificeerd en heeft betrekking op vijf ouderlijke vaardigheden: ouderlijke betrokkenheid, monitoring, disciplinering, positieve bekrachtiging en probleem oplossen.
De structuur van de VSOG
De VSOG bestaat uit 25 items, verdeeld over vijf subschalen. De subschalen zijn als volgt:
- Ouderlijke betrokkenheid: Deze schaal beoordeelt de mate waarin ouders betrokken zijn bij het dagelijks leven van hun kind. Dit kan bijvoorbeeld het meenemen naar school zijn, het meekijken van schoolprestaties of het meelopen van activiteiten zijn.
- Monitoring: Hierbij gaat het om de mate waarin ouders weten waar hun kind zich bevindt en wat het doet. Monitoring kan bijvoorbeeld betekenen dat ouders weten waar hun kind is en wat het doet, en dat ze dit kunnen controleren.
- Disciplinering: Deze schaal beoordeelt de manier waarop ouders hun kind beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld het opgeven van bevelen zijn, het geven van straffen of het aanmoedigen van bepaalde gedragingen.
- Positieve bekrachtiging: Hierbij gaat het om de mate waarin ouders hun kind aanmoedigen en belonen. Dit kan bijvoorbeeld het geven van complimenten zijn, het belonen van goed gedrag of het aanmoedigen van het leren van nieuwe dingen.
- Probleem oplossen: Deze schaal beoordeelt de mate waarin ouders in staat zijn om problemen op te lossen. Dit kan bijvoorbeeld het oplossen van conflicten zijn, het helpen bij het oplossen van problemen of het aanbieden van oplossingen zijn.
De VSOG wordt ingevuld door de ouders. De antwoorden worden op een vijfpuntsschaal beoordeeld, waarbij 1 staat voor (bijna) nooit en 5 voor (bijna) altijd. De scores worden vervolgens gebruikt om de kwaliteit van het ouderlijk gedrag te beoordelen. De schaal is geschikt voor kinderen van 4 tot 18 jaar, maar is ook toepasbaar op jongere kinderen als de ouder dit maar goed kan inschatten.
Betrouwbaarheid en validiteit van de VSOG
De betrouwbaarheid en validiteit van de VSOG zijn niet volledig bekend, maar de schaal is ontwikkeld op basis van eerder onderzoek. De schaal is gebaseerd op de theorieën van ouderschapsstijlen, waarin wordt aangegeven dat het gedrag van ouders een grote invloed heeft op de ontwikkeling van het kind. De schaal bevat ook elementen die gericht zijn op het bepalen van risico- en beschermende factoren in de opvoeding. Deze factoren kunnen helpen bij het bepalen of een kind een risico loopt op het ontwikkelen van gedragsproblemen.
De VSOG is gecertificeerd en wordt gebruikt in verschillende landen, waaronder Nederland, waar het onderdeel is van de Vragenlijsten Gezin en Opvoeding (VG&O). De schaal is ook vertaald in meerdere talen, waaronder Engels, Frans, Spaans en Turks. Daarnaast is er ook een versie beschikbaar voor pleegouders, wat aantoont dat de schaal ook geschikt is voor gezinnen met pleegkinderen.
Toepassing van de VSOG in de praktijk
De VSOG wordt vaak gebruikt in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) om opvoedingsproblemen te signaleren en te beoordelen. De schaal helpt bij het bepalen of ouderlijk gedrag bijdraagt aan het ontwikkelen van gedragsproblemen bij kinderen. De schaal wordt ook gebruikt om de kwaliteit van ouderlijk gedrag te beoordelen en om te bepalen of er sprake is van een risico op het ontwikkelen van gedragsproblemen.
In de praktijk wordt de VSOG ingevuld door de ouders, die de vragenlijst beantwoorden op basis van hun eigen ervaring met hun kind. De antwoorden worden vervolgens beoordeeld door een hulpverlener of onderzoeker. De scores worden overgenomen op het scoringsformulier van de VG&O, waarmee de kwaliteit van het ouderlijk gedrag kan worden beoordeeld. De schaal is dus een nuttig instrument voor professionals die met kinderen werken, zoals jeugdverpleegkundigen, jeugdartsen en orthopedagogen.
Onderzoek naar de VSOG
Er is onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de VSOG. De schaal is ontwikkeld op basis van eerder onderzoek naar ouderlijk gedrag en het effect daarvan op de ontwikkeling van het kind. De schaal is gebaseerd op de theorieën van ouderschapsstijlen, waarin wordt aangegeven dat het gedrag van ouders een grote invloed heeft op de ontwikkeling van het kind. De schaal bevat ook elementen die gericht zijn op het bepalen van risico- en beschermende factoren in de opvoeding. Deze factoren kunnen helpen bij het bepalen of een kind een risico loopt op het ontwikkelen van gedragsproblemen.
De VSOG is gecertificeerd en wordt gebruikt in verschillende landen, waaronder Nederland, waar het onderdeel is van de Vragenlijsten Gezin en Opvoeding (VG&O). De schaal is ook vertaald in meerdere talen, waaronder Engels, Frans, Spaans en Turks. Daarnaast is er ook een versie beschikbaar voor pleegouders, wat aantoont dat de schaal ook geschikt is voor gezinnen met pleegkinderen.
Conclusie
De schaal voor ouderlijk gedrag (VSOG) is een nuttig instrument voor het beoordelen van de kwaliteit van ouderlijk gedrag. De schaal helpt bij het bepalen of ouderlijk gedrag bijdraagt aan het ontwikkelen van gedragsproblemen bij kinderen. De schaal is gebaseerd op de theorieën van ouderschapsstijlen en bevat elementen die gericht zijn op het bepalen van risico- en beschermende factoren in de opvoeding. De schaal is geschikt voor kinderen van 4 tot 18 jaar, maar is ook toepasbaar op jongere kinderen als de ouder dit maar goed kan inschatten. De schaal wordt vaak gebruikt in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) om opvoedingsproblemen te signaleren en te beoordelen. De schaal helpt bij het bepalen of ouderlijk gedrag bijdraagt aan het ontwikkelen van gedragsproblemen bij kinderen. De schaal is gecertificeerd en wordt gebruikt in verschillende landen, waaronder Nederland, waar het onderdeel is van de Vragenlijsten Gezin en Opvoeding (VG&O).
