Bijbelse opvoeding: De rol van de Bijbel in het opvoeden van kinderen
juli 5, 2025
In de wereld van kinderopvoeding is de autoritaire opvoedingsstijl een veelbesproken thema. Deze stijl wordt vaak gekenmerkt door strikte regels, autoriteit en een gebrek aan ruimte voor discussie. In dit artikel worden de kenmerken van de autoritaire opvoeding besproken, evenals de impact op kinderen en de vergelijking met andere opvoedingsstijlen zoals de democratische, verwaarlozende en permissieve stijl. Daarnaast wordt ingegaan op de historische achtergrond en de kritiek op deze opvoedingsstijl.
Kenmerken van de autoritaire opvoeding
De autoritaire opvoedingsstijl wordt gekenmerkt door een hoge mate van controle en autoriteit. Ouders stellen duidelijke regels en verwachten dat deze zonder vragen of discussie worden gevolgd. Er wordt weinig ruimte geboden voor het kind om zijn eigen mening te uiten of zelfstandig te beslissen. Deze stijl wordt vaak vergeleken met de autoritatieve opvoeding, maar heeft wel verschillen in het gebruik van gezag en het aanbieden van verklaringen voor regels.
In de bronnen wordt aangegeven dat een autoritaire opvoedingsstijl zich kenmerkt door veel regels, waarbij de ouder de baas is en het kind moet gehoorzamen. Als het kind zich niet aan de regels houdt, krijgt het straf. Autoritaire ouders leggen de regels niet uit en geven geen ruimte voor discussie. Dit kan leiden tot kinderen die angstig en volgzaam worden, of juist opstandig en agressief. In ieder geval ontwikkelt een kind weinig zelfvertrouwen en weinig zelfstandigheid. Het leert niet om zelf te beredeneren waarom het iets wil en kan moeilijk beslissingen voor zichzelf nemen.
Impact van de autoritaire opvoeding op kinderen
De impact van de autoritaire opvoeding op kinderen kan verschillend zijn. Sommige kinderen kunnen (tijdelijk) baat hebben bij een autoritaire opvoeding, maar het kan ook leiden tot problemen. Kinderen die opgevoed worden in een autoritaire omgeving kunnen angstig en volgzaam worden, of juist opstandig en agressief. Ze ontwikkelen weinig zelfvertrouwen en weinig zelfstandigheid. Ze leren niet om zelf te beredeneren waarom ze iets willen en kunnen moeilijk beslissingen voor zichzelf nemen.
De autoritaire opvoeding kan ook leiden tot een gebrek aan vertrouwen in de ouders. Kinderen die opgevoed worden in een autoritaire omgeving kunnen zich afstandelijk voelen ten opzichte van hun ouders. Ze kunnen een gevoel van onzekerheid ontwikkelen, wat kan leiden tot problemen met het opbouwen van vertrouwen en verantwoordelijkheid.
Vergelijking met andere opvoedingsstijlen
Er zijn verschillende opvoedingsstijlen, waaronder de autoritaire, de democratische, de verwaarlozende en de permissieve stijl. Elke stijl heeft zijn eigen kenmerken en impact op het kind.
De autoritaire stijl wordt gekenmerkt door veel regels, waarbij de ouder de baas is en het kind moet gehoorzamen. De democratische stijl daarentegen is gericht op samenwerking en bespreiding. Ouders stellen regels, maar geven ook ruimte voor discussie en zelfstandigheid. De verwaarlozende stijl is gekenmerkt door een gebrek aan aandacht en betrokkenheid van de ouder. De permissieve stijl is gekenmerkt door veel vrijheid en weinig regels, waarbij het kind veel ruimte krijgt om zelf te beslissen.
De autoritaire stijl verschilt dus van de andere stijlen in het gebruik van autoriteit en het aanbieden van verklaringen voor regels. De democratische stijl biedt meer ruimte voor discussie en zelfstandigheid, terwijl de verwaarlozende en permissieve stijlen minder controle en meer vrijheid bieden.
Historische achtergrond van de autoritaire opvoeding
De autoritaire opvoeding heeft een lange historische achtergrond. In de 18e eeuw was men er ten volle van overtuigd dat er niets goeds in het kind zat, hij was zondig geboren en moest afgericht worden het kwade te laten en het goede te doen. Een citaat uit 1748 van J. Sultzer: In de eerste levensjaren is er veel dwang en lichamelijke straf nodig. Gelukkig vergeten kinderen alles wat er in de eerste levensjaren is gebeurd. Als ze maar onthouden, wat ze niet mogen doen. Rond het jaar 2000 wordt in diverse Europese landen het slaan van kinderen verboden.
De autoritaire opvoeding heeft ook invloed gehad op de pedagogie. In de 19e en 20e eeuw werd de autoritaire opvoeding vaak als een normaal gedrag beschouwd. De term 'zwarte pedagogie' wordt gebruikt door pedagogen en psychologen om de autoritaire manier van opvoeden uit de 19e eeuw en de gevolgen ervan, onder woorden te brengen. Het is een begrip, een manier van opvoeden, gebaseerd op handeling en vorm van communicatie met een manipulatieve en vaak geweldadige aard. Slaan werd als normaal beschouwd. Een kind had niets in te brengen, de wil moest gebroken worden.
Kritiek op de autoritaire opvoeding
De autoritaire opvoeding is veelvuldig onderwerp geweest van kritiek. De meeste ideeën van de zwarte pedagogie zijn grotendeels omstreden, vooral het monddood maken en het mishandelen van kinderen. In veel landen is het slaan van kinderen verboden, maar er is ook het emotioneel, psychisch en geestelijk mishandelen. Vaak niet echt zichtbaar voor omstanders. De meeste discussies over de autoritaire opvoeding monden uit in de vraag, of men dan ook geen pedagogische tik mag geven. Voor de psychotherapeute Alice Miller is elke vorm van manipulatie, dwang en lichamelijk geweld te classificeren als zwarte pedagogie. Het vernedert een kind ten diepste, niet alleen een tik, maar ook het onbelangrijk vinden, dat een kind een eigen wil heeft en eigen emoties. En dat men daar rekening mee dient te houden.
Conclusie
De autoritaire opvoedingsstijl is gekenmerkt door veel regels, waarbij de ouder de baas is en het kind moet gehoorzamen. De impact op kinderen kan verschillend zijn, waardoor het belangrijk is om te weten wat de consequenties zijn. De autoritaire opvoeding verschilt van andere stijlen in het gebruik van autoriteit en het aanbieden van verklaringen voor regels. De historische achtergrond van de autoritaire opvoeding is lang, en de kritiek op deze opvoedingsstijl is veelvuldig. Het is belangrijk om te beseffen dat de keuze voor een bepaalde opvoedingsstijl invloed heeft op de ontwikkeling van het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
