Bewegingsdoelen in de lichamelijke opvoeding: Doelen, accenten en het belang van een heldere voorbereiding
juli 5, 2025
Inleiding
Een kind met autisme heeft een andere manier van denken, voelen en handelen dan andere kinderen. Dit kan leiden tot verkeerde interpretaties van gedrag, wat op zijn beurt weer kan resulteren in een slecht zelfbeeld. De opvoeding van een kind met autisme vereist specifieke benaderingen, waarbij zowel de persoonlijke kenmerken van het kind als de omgeving in het oog worden gehouden. Veiligheid, duidelijke communicatie, en consistentie zijn essentieel. In dit artikel worden de belangrijkste uitdagingen en aanbevelingen beschreven voor ouders en opvoeders, op basis van de beschikbare bronnen.
Veiligheid en zelfbeeld
Een van de belangrijkste problemen bij het opvoeden van een kind met autisme is het ontstaan van een slecht zelfbeeld. Peuters en kleuters met autisme worden vaak verkeerd begrepen, en krijgen daardoor een slecht zelfbeeld. Dit kan ontstaan doordat ouders en opvoeders niet begrijpen hoe het brein van een kind met autisme werkt. Het is belangrijk dat ouders weten hoe een kind met autisme denkt, zodat ze de juiste hulp kunnen bieden.
Kinderen met autisme hebben meer tijd nodig, duidelijke uitleg, consequentie, voorspelbaarheid, vaste routines, herhaling, voordoen, regelmaat, maar vooral duidelijke taal. Als de ouders dit (nog) niet in de gaten hebben, dan wordt het kind met autisme overprikkeld en overvraagd, en gaat het zelf zoeken naar houvast door grenzen af te dwingen. Ze weigeren, ze volharden, ze dwingen, omdat zij zelf weten dat ze geen nieuwe prikkels kunnen verwerken, als ze nog met iets anders bezig zijn.
Begrip voor het gedrag van een kind met autisme
Kinderen met autisme hebben een veel intensievere begeleiding nodig, al vanaf de geboorte. Helaas wordt autisme vaak pas later ontdekt. Voor peuters en kleuters met autisme is de wereld onveilig, tegenstrijdig en onbegrijpelijk, en ze lijken alles fout te doen. Daardoor raken ze enorm gefrustreerd. En dán pas wordt autisme herkend. Dan pas worden ze anders begeleid en beoordeeld. Maar dan hebben ze al een slecht zelfbeeld gevormd, want hoe je je voelt over jezelf ontstaat tijdens de eerste 5 jaar van je leven.
Een kind met autisme heeft vaak moeite met het begrijpen van sociale situaties. Ze kunnen zich de toekomst niet voorstellen. Het kind leert niet van straf. Het ongewenste gedrag moet dan ook niet bestraft worden. Help het kind controle en grip op de situatie te krijgen. Dat kun je doen door ze regels te geven om de wereld te begrijpen en zich veilig(er) te voelen. Probeer of je de “logische gevolgen” van het gedrag kan uitleggen.
Sociale ontwikkeling en hechting
Kinderen met autisme hebben vaak een achterstand in de sociaal en emotionele ontwikkeling. Het is niet uitzonderlijk dat de ontwikkeling die een ander kind in de eerste 2 jaren doormaakt, bij een kind met autisme vele jaren vergt. Delfos spreekt van “Een waaier aan ontwikkelingsleeftijden binnen één individu.” Een kind van 17 met de sociale ontwikkeling van een 8-jarige is niet ongewoon. Maar ook een kind dat op een bepaald kennisgebied meer weet dan de andere kinderen en zelfs de leerkracht komt voor.
Autisme brengt op zichzelf een risico op onveilige hechting met zich mee. Het is niet te voorspellen hoever de veilige hechting reikt. Onveilige hechting is nadelig voor het autisme. (Falende) regulatie van affect spelen bij autisme en hechting een rol en beïnvloeden bij beide de ontwikkeling negatief.
De rol van ouders en opvoeders
Een kind met autisme opvoeden kan een uitdaging zijn. Waarschijnlijk moet je je eigen leven anders vormgeven. Het is niet vreemd als je de uitdagingen van het autisme lastig vindt. Autisme kan effect hebben op heel veel gebieden in het leven van je kind. Je kind ontwikkelt zich niet zo als zijn leeftijdgenoten. Dat is niet verkeerd, maar vaak wel lastig. Je kind mist misschien de aansluiting bij andere kinderen. Naar school gaan, sporten en contacten met familie zijn niet altijd vanzelfsprekend. Je kunt het gedrag van je kind ook ronduit lastig vinden. Het kan dan verstandig zijn om te begrijpen wat autisme is, en zo nodig hulp te zoeken.
Begrip voor je kind is essentieel. Er zijn veel theorieën over autisme. Om te snappen welke invloed autisme bij jouw kind heeft, is je kind zelf de belangrijkste informatiebron. Goed leren kijken naar je kind en vragen stellen helpen daarbij. De informatie op deze website gaat uit van autisme als een andere ontwikkelingsvolgorde. Voor informatie over andere oorzaken die leiden tot de diagnose autisme, verwijzen we naar de Nederlandse Vereniging voor Autisme.
Onderwijs en opvoeding
Kinderen met autisme hebben meestal niet het overzicht om “zomaar” een werkstuk of spreekbeurt in elkaar te zetten. Daarnaast zal de angst om erover in de klas te moeten vertellen niet veel goeds doen voor ze. Misschien is het mogelijk om samen met het kind kleine stukjes te maken. Het is ook goed om een stappenplan op te stellen voor het kind. Overigens hebben ook alle andere kinderen daar wat aan. Je kunt de te verrichten werkzaamheden overzichtelijker maken met het plan van aanpak.
Kinderen met autisme leven in het hier en nu. Ze kunnen zich de toekomst niet voorstellen. Het kind leert niet van straf. Het ongewenste gedrag moet dan ook niet bestraft worden. Help het kind controle en grip op de situatie te krijgen. Dat kun je doen door ze regels te geven om de wereld te begrijpen en zich veilig(er) te voelen. Probeer of je de “logische gevolgen” van het gedrag kan uitleggen. “Je hebt het autootje van Tim kapot gemaakt. Nu moet jij het maken of een nieuwe aan hem geven.” (schadevergoeding). “Ik snap dat je hem geen pijn wilde doen, maar schoppen doet wel pijn. Ga maar zeggen dat het je spijt.” (emotionele bewustwording).
Agressie en gedrag
Agressie en autisme, hoe zit dat eigenlijk? Waarom zie je vaak dat autistische kinderen boos worden of agressief reageren. Agressie kan komen door overprikkeling, onverwachte situaties, of het feit dat het kind zijn behoeften niet kan uiten. De agressie die het kind laat zien, is een manier om zich te ontladen. Ook kan het kind agressief worden als het de sociale situatie of de omgeving niet begrijpt. Bijvoorbeeld: je kind merkt dat de ander wat van hem wil, maar hij begrijpt niet wat.
Samenwerking met hulpverleners
Het is belangrijk dat ouders en opvoeders samenwerken met hulpverleners. Er zijn veel theorieën over autisme. Om te snappen welke invloed autisme bij jouw kind heeft, is je kind zelf de belangrijkste informatiebron. Goed leren kijken naar je kind en vragen stellen helpen daarbij. De informatie op deze website gaat uit van autisme als een andere ontwikkelingsvolgorde. Voor informatie over andere oorzaken die leiden tot de diagnose autisme, verwijzen we naar de Nederlandse Vereniging voor Autisme.
Conclusie
Het opvoeden van een kind met autisme vereist veel geduld, begrip en samenwerking met hulpverleners. Veiligheid, duidelijke communicatie, en consistentie zijn essentieel. Kinderen met autisme hebben een andere manier van denken, voelen en handelen dan andere kinderen. Dit kan leiden tot verkeerde interpretaties van gedrag, wat op zijn beurt weer kan resulteren in een slecht zelfbeeld. Het is belangrijk dat ouders weten hoe een kind met autisme denkt, zodat ze de juiste hulp kunnen bieden. Door het begrijpen van de kenmerken van autisme, kunnen ouders en opvoeders beter omgaan met de uitdagingen die hiermee gepaard gaan.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
