De 10 beste opvoedboeken voor zelfbewuste ouders
juli 5, 2025
Vrouwen met autisme ervaren het moederschap vaak als zwaar en stressvol. Een baby en kind vertonen onvoorspelbaar gedrag en hebben veel zorg en aandacht nodig. Je prikkelgevoeligheid wordt hierbij veelvuldig op de proef gesteld en het is moeilijk om de nodige tijd voor jezelf te claimen. Als één of meer van je kinderen ook autistisch blijkt te zijn of op een andere manier extra aandacht nodig heeft, maakt dit het nog meer zwaar. Helaas zijn er geen concrete handvaten om autisme en moederschap te bevorderen. Het is wel belangrijk om hulp te vragen als je dat nodig hebt en zorg dat je af en toe even tijd voor jezelf hebt om te ontprikkelen en te ontspannen. Dit is het echt een dikke must-do om stressprikkels bij autisme te verminderen! Probeer goede afspraken met je partner, (schoon)ouders of andere mensen in je omgeving te maken, zodat je je waar nodig even terug kunt trekken of een dagdeel voor jezelf in kunt plannen. Werkende vrouwen met autisme hebben ook een dagelijkse uitdaging. Zeker als je dit moet combineren met een gezin. Hoe hou je al die ballen in de lucht? Dat kan soms echt een dagelijks terugkerende opgave zijn. Zeker als je nog kleine kinderen hebt en een drukke baan. Snel overprikkelt raken en chronische vermoeidheid komen dan ook heel vaak voor. Zorg ervoor dat je tijdig gas terugneemt en samen met je partner afwisselt in de zorg voor het gezin, de huishoudelijke zaken en genoeg slaap. Probeer ook, waar nodig, goede afspraken met je leidinggevende te maken, neem ouderschapsverlof of ga (tijdelijk) minder uren werken om het allemaal vol te kunnen houden. Probeer te voorkomen dat je op ten duur, bij altijd maar doorgaan, in een autistische burn-out terecht komt.
Het opvoeden van een kind met autisme vraagt veel van ouders. In het begin zal je mogelijk nog erg onzeker zijn over de opvoeding. Misschien vraag je je bijvoorbeeld af of je je kind te streng aanpakt. Of juist te veel verwent. Dat is heel normaal. Want zelfs als je misschien intuïtief wel aanvoelt wat je kind nodig heeft, heb je vaak óók nog te maken met verwachtingen uit je omgeving en met de ervaringen van je eigen opvoeding. Investeer in kennis over autisme zodra je weet (of vermoedt) dat je kind autisme heeft. Haal je informatie van internet, kijk dan wel heel goed naar de bron. Op internet vind je namelijk ook veel onjuiste en onvolledige verhalen over autisme. Dit zijn voorbeelden van betrouwbare informatiebronnen: autisme.nl, autismejongekind.nl, vanuitautismebekeken.nl, autism.org.uk en autistica.org.uk. Veel jonge kinderen (maar niet alle!) met autisme zijn gebaat bij een duidelijke structuur en voorspelbaarheid. Zij weten graag ruim van tevoren het antwoord op vragen als: wie, wat, waar, wanneer, wie en waarom? Maak de dag, week of zelfs maand overzichtelijk voor je kind. Bijvoorbeeld door middel van een schema dat op een vaste plek in huis hangt. Maak daarbij indien nodig gebruik van pictogrammen. Communiceer duidelijk en concreet. Gebruik liever geen vage woorden als ‘misschien’, ‘straks’ of ‘later’, maar zeg bijvoorbeeld ‘vanmiddag om vier uur’. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Vermijd beeldspraak als dit tot verwarring leidt bij je kind. Voer rituelen in als je kind hier rustig van wordt, bijvoorbeeld een ‘vast’ glaasje warme melk voordat hij naar bed gaat. Wees alert op overbelasting van je kind, bijvoorbeeld door school en/of een teveel aan zintuiglijke prikkels. Laat indien nodig een ‘prikkelprofiel’ van je kind maken zodat je beter rekening kunt houden met zijn sensorische over- of ondergevoeligheid. Stel realistische eisen aan je kind. Ga daarbij altijd uit van je eigen kind en niet van verwachtingen van anderen. De kans is groot dat je kind zich in een ander tempo ontwikkelt dan zijn leeftijdsgenoten. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je kind zich op cognitief gebied sneller ontwikkelt, maar op sociaal-emotioneel gebied juist langzamer. Houd hier rekening mee in de opvoeding. Ontzie je kind als het nodig is, maar stimuleer hem ook (voorzichtig) om zo nu en dan nieuwe grenzen te verkennen. Vermijd straffen en ‘als-dan’ waarschuwingen. Ze kunnen al gauw leiden tot een vruchteloze machtstrijd en escalaties. Geef liever duidelijk aan welk gedrag je wenst te zien en beloon je kind uitvoerig voor goed gedrag. Probeer altijd kalm te blijven, juist ook tijdens moeilijke momenten. Verhef je stem niet. Geef je kind vooral geen preek als het boos is of overstuur. Voel je niet schuldig als dit niet altijd lukt. Smeed het ijzer als het koud is. Kom op een rustig moment terug op ongewenst gedrag van je kind en vertel dan duidelijk waarom je het onacceptabel vindt en welk gedrag je wél wilt zien. Beland je met je kind keer op keer in een crisissituatie en lijkt er sprake te zijn van een heilloze machtstrijd, overweeg dan een cursus Geweldloos Verzet/Nieuwe Autoriteit. Hierin leer je hoe je als ouder positieve invloed kunt blijven uitoefenen op je kind, zonder dat dit leidt tot escalaties. Koester eventuele speciale interesses van je kind. Ze zijn vaak een belangrijke geluksfactor voor kinderen met autisme. Bovendien geeft een speciale interesses vaak goede aanknopingspunten voor een latere studie/beroep. Loopt je kind keer op keer tegen problemen aan op sociaal gebied, overweeg dan een sociale vaardigheidstraining. Omarm alle ondersteuning die je kunt krijgen – professionele steun maar ook hulp van naasten. Zoek tijdig professionele hulp als er problemen ontstaan die je niet meer de baas bent. Of als je behoefte hebt aan goed advies.
Ouders en kind vormen een twee-eenheid, dus als jij heel gestrest bent, is je kind dat ook. Hulpverleners krijgen daarom meer oog voor het vergroten van de draagkracht van ouders. In de zogeheten Tandemstudie wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar de lichamelijke stress die ouders van kinderen met autisme ervaren. Chronische stress kan leiden tot een verhoogde kans op kanker, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten. Uit een studie van enkele jaren geleden blijkt zelfs een hogere vroegtijdige sterfte onder moeders van kinderen met autisme. Hoofdonderzoeker Wietske Ester ziet een duidelijke relatie tussen obesitas en opvoedstress. Lees meer hierover in het artikel Hoe werkt de negatieve spiraal van stress en slecht eten?, dat verscheen in Autisme Magazine nummer 1 van 2023. Ook je relatie en je eventuele andere kinderen – de zogeheten ‘brusjes’ – kunnen speciale aandacht nodig hebben. Tips voor oudersLees meer. Zorg ervoor dat je tijdig gas terugneemt en samen met je partner afwisselt in de zorg voor het gezin, de huishoudelijke zaken en genoeg slaap. Probeer ook, waar nodig, goede afspraken met je leidinggevende te maken, neem ouderschapsverlof of ga (tijdelijk) minder uren werken om het allemaal vol te kunnen houden. Probeer te voorkomen dat je op ten duur, bij altijd maar doorgaan, in een autistische burn-out terecht komt. Maak goede afspraken met je partner, (schoon)ouders of andere mensen in je omgeving, zodat je je waar nodig even terug kunt trekken of een dagdeel voor jezelf in kunt plannen. Probeer goede afspraken met je partner, (schoon)ouders of andere mensen in je omgeving te maken, zodat je je waar nodig even terug kunt trekken of een dagdeel voor je zelf in kunt plannen. Probeer altijd kalm te blijven, juist ook tijdens moeilijke momenten. Verhef je stem niet. Geef je kind vooral geen preek als het boos is of overstuur. Voel je niet schuldig als dit niet altijd lukt.
De leidraad Aanstaand ouderschap en autisme is een hulp voor ouders met autisme bij het opvoeden van hun kind. Deze leidraad kan als houvast dienen tijdens gesprekken over de kinderwils, (de voorbereiding op) de zwangerschap, de bevalling en de eerste tijd met een baby. Daarnaast staan er heel veel tips en ervaringsverhalen in. De leidraad is in de eerste plaats geschreven voor mensen met autisme, maar kan ook worden gebruikt door hulpverleners verloskundigen, kraamverzorgers en gynaecologen. De leidraad is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de werkgroep ‘moederschap en ASS’ van FANN , een landelijk interdisciplinair netwerk voor professionals die zich inzetten voor de verbetering van diagnostiek en behandeling van meisjes en vrouwen met autisme. De leidraad is in de eerste plaats geschreven voor mensen met autisme, maar kan ook worden gebruikt door hulpverleners verloskundigen, kraamverzorgers en gynaecologen. De leidraad is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de werkgroep ‘moederschap en ASS’ van FANN , een landelijk interdisciplinair netwerk voor professionals die zich inzetten voor de verbetering van diagnostiek en behandeling van meisjes en vrouwen met autisme. De leidraad is in de eerste plaats geschreven voor mensen met autisme, maar kan ook worden gebruikt door hulpverleners verloskundigen, kraamverzorgers en gynaecologen.
Het opvoeden van kinderen met autisme is een uitdaging die zowel voor ouders als voor kinderen zwaar kan zijn. Het is belangrijk om hulp te vragen als het nodig is en zorg te dragen voor je eigen welzijn. De leidraad Aanstaand ouderschap en autisme biedt hulp bij het opvoeden van kinderen met autisme. De leidraad is in de eerste plaats geschreven voor mensen met autisme, maar kan ook worden gebruikt door hulpverleners. Het is belangrijk om te weten dat ouders met autisme vaak meer stressklachten hebben dan anderen, vooral in het gezinsleven. Het is daarom belangrijk om goed om te gaan met de stress en om hulp te vragen als het nodig is. Het is ook belangrijk om te weten dat kinderen met autisme vaak andere behoeften hebben dan andere kinderen. Het is belangrijk om realistische eisen te stellen aan je kind en om het te stimuleren om nieuwe grenzen te verkennen. Het is ook belangrijk om te weten dat het opvoeden van kinderen met autisme veel geduld en inzicht vereist. De leidraad Aanstaand ouderschap en autisme biedt hulp bij het opvoeden van kinderen met autisme. De leidraad is in de eerste plaats geschreven voor mensen met autisme, maar kan ook worden gebruikt door hulpverleners. Het is belangrijk om te weten dat ouders met autisme vaak meer stressklachten hebben dan anderen, vooral in het gezinsleven. Het is daarom belangrijk om goed om te gaan met de stress en om hulp te vragen als het nodig is. Het is ook belangrijk om te weten dat kinderen met autisme vaak andere behoeften hebben dan andere kinderen. Het is belangrijk om realistische eisen te stellen aan je kind en om het te stimuleren om nieuwe grenzen te verkennen. Het is ook belangrijk om te weten dat het opvoeden van kinderen met autisme veel geduld en inzicht vereist.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet