Blijven opvoeden na een scheiding: een essentieel onderdeel van het ouderschap
juli 5, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat veel factoren beïnvloedt. Volgens onderzoek van Maartje Luijk, hoogleraar pedagogiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is het belangrijk om te begrijpen dat opvoeden per definitie rommelig is. Er is geen enkele perfecte manier van opvoeden, en goed genoeg is vaak beter dan perfect. Dit artikel bespreekt de kernprincipes van opvoeden, de uitdagingen die ouders tegenkomen en de rol van samenwerking en betrokkenheid in de opvoeding.
Opvoeden is geen perfectie, maar goed genoeg
De vraag “Doe ik het wel goed als ouder?” is vaak terugkerend in het dagelijks leven van ouders. Het is een vraag die zich voordoet bijvoorbeeld wanneer een ouder te maken krijgt met de afleiding van de smartphone, een driftbui van een peuter of het slapen van een baby. De mening van Maartje Luijk is duidelijk: opvoeden hoeft niet perfect te zijn. Ze benadruit dat goed genoeg vaak beter is dan perfect. Zowel voor ouders als voor kinderen is dit een waarheid die vaak wordt genegeerd. De moderne samenleving zorgt er voor dat ouders steeds onzekerder worden over hun eigen kunnen. Er is meer kennis dan ooit, en tegelijkertijd is opvoeden zwaarder dan ooit. Dit komt doordat ouders steeds vaker het idee hebben dat opvoeden iets is wat perfect moet worden gedaan.
De uitdagingen bij opvoeden
Er zijn drie belangrijke ontwikkelingen die het opvoeden voor veel ouders zo moeilijk maken, volgens Maartje Luijk. Allereerst is er het idee dat opvoeden altijd beter kan, wat leidt tot het gevoel dat ouders hun kinderen niet goed genoeg kunnen opvoeden. Daarnaast zijn er veel onzekerheden bij moderne ouders. Ze hebben twijfels over wat normaal is in de ontwikkeling van een kind, terwijl er geen enkele normale manier is waarop kinderen zich ontwikkelen. Ten slotte is de samenleving steeds individualistischer geworden, waardoor ouders vaak alleen opvoeden in plaats van samen met anderen.
Opvoeden is geen zaak van één persoon
Een veelvoorkomend misverstand is dat opvoeden alleen de taak is van de ouders. In werkelijkheid is opvoeden een taak voor een groep of netwerk. De bijdrage van familie, vrienden, buren en andere betrokkenen is belangrijk om de opvoeding lichter te maken. Maartje Luijk benadrukt dat ouders niet alleen hoeven te werken aan de opvoeding van hun kind. Ze roept op tot samenwerking en ondersteuning vanuit het omringende netwerk.
Opvoeding in een maakbare samenleving
De moderne samenleving is een maakbare samenleving, wat betekent dat het idee bestaat dat opvoeding altijd beter kan. Dit leidt ertoe dat ouders zich zorgen maken over hun eigen vermogen en de kwaliteit van hun opvoeding. Het idee dat opvoeding perfect moet zijn, leidt vaak tot onzekerheid en twijfels. De laatste jaren is er veel aandacht geweest voor het belang van de eerste 1000 dagen van het leven van een kind. Deze periode is belangrijk voor de hechting, maar het is geen vonnis voor de rest van het leven. Kinderen kunnen zich aan meerdere personen hechten, en de band met de ouders kan later nog groeien.
Opvoedingsstijlen en hun impact
Er zijn verschillende opvoedingsstijlen, die vaak worden ingedeeld in vier categorieën: de verwaarlozende opvoedingsstijl, de autoritaire opvoedingsstijl, de permissieve opvoedingsstijl en de autoritatieve opvoedingsstijl. De verwaarlozende opvoedingsstijl is gekenmerkt door weinig regels, geborgenheid en betrokkenheid. Dit leidt ertoe dat het kind aan zijn lot wordt overgelaten. De autoritaire opvoedingsstijl daarentegen is gekenmerkt door veel regels en autoriteit, maar weinig luister naar het kind. De permissieve opvoedingsstijl is gekenmerkt door veel vrijheid en weinig grenzen, terwijl de autoritatieve opvoedingsstijl een evenwicht zoekt tussen autoriteit en luisteren.
Opvoeden in verschillende culturen
Er zijn verschillende culturen waarin opvoeding op een ander manier wordt beoefend. Bijvoorbeeld in de Maya-cultuur in Mexico, de Inuit in Groenland en de Hadzabe in Tanzania. Deze culturen hebben een andere aanpak van opvoeding. Bijvoorbeeld in de Hadzabe-cultuur worden kinderen niet begeleid, maar er wordt op gelet. Sociale controle is hier belangrijk. Oudere kinderen letten op de kleintjes, wat leidt tot zelfvertrouwen bij de jonge kinderen. Dit verschil in opvoeding leidt tot verschillende gedragingen en ontwikkelingen bij kinderen.
De rol van filosofie in opvoeding
Filosofie speelt een belangrijke rol in het opvoedingsproces. Het helpt ouders om hun opvattingen helder te krijgen en een ander perspectief te bieden. Filosofie helpt om te begrijpen wat de kern is van opvoeding en hoe je je positie kunt bepalen. Bijvoorbeeld, in het boek "De opvoeders: Wat filosofie de schipperende ouder kan leren" wordt gekeken naar de dilemma’s van ouder worden en het schipperen tussen luisteren naar het kind en autoritair zijn.
Samenwerking en ondersteuning bij opvoeding
Het is belangrijk om samen te werken met informele opvoedondersteuners, zoals gespreksleiders en sleutelpersonen. Deze personen kunnen helpen bij het oplossen van opvoedproblemen en het bieden van advies. Ook is het belangrijk om professionele hulp in te schakelen als het nodig is. In sommige gevallen kan het nodig zijn om te werken met experts in opvoeding en kindermishandeling.
Opvoeding en zelfstandigheid
De zelfstandigheid van het kind is belangrijk in de opvoeding. Het is belangrijk om het kind te stimuleren om eigen keuzes te maken en met leeftijdsgenoten om te gaan. Dit bevordert de zelfstandigheid en helpt bij het leren omgaan met verschillen tussen mensen. Ook is het belangrijk om het kind te leren hoe het met anderen omgaat en respectvol om te gaan met verschillen.
Opvoeding en emotionele ontwikkeling
De emotionele ontwikkeling van het kind is belangrijk. Vanaf de geboorte leren kinderen emoties herkennen en begrijpen. Het is belangrijk om met het kind te praten, vragen te stellen en te luisteren naar het kind. Dit helpt bij het ontwikkelen van emotionele vaardigheden en het leren omgaan met gevoelens.
Opvoeding en de rol van ouders
De rol van ouders is cruciaal in de opvoeding van hun kind. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen als ouder, omdat het invloed heeft op de opvoeding van het kind. Ouders moeten zich bewust zijn van hun eigen welzijn en hetgeen ze met hun kind meemaken. Het is belangrijk om te weten dat opvoeden geen enkele perfecte manier heeft en dat elk kind en elk gezin uniek is.
Conclusie
Opvoeden is een complex proces dat veel factoren beïnvloedt. Het is belangrijk om te begrijpen dat opvoeden per definitie rommelig is en dat goed genoeg vaak beter is dan perfect. Samenwerking en betrokkenheid zijn belangrijk in de opvoeding. De rol van filosofie en verschillende culturen in opvoeding is ook van belang. Het is belangrijk om het kind te stimuleren in zijn zelfstandigheid en emotionele ontwikkeling. De rol van ouders is cruciaal, en het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen als ouder.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
