Basisboek Opvoeding en Ontwikkeling: Een handleiding voor pedagogen en ouderen
juli 5, 2025
De meertalige opvoeding wordt in veel gevallen gezien als een positieve strategie die kinderen helpt om beter te leren en zich te ontwikkelen. Toch zijn er ook kritische standpunten en argumenten die tegen de meertalige opvoeding in gaan. In dit artikel bespreiden we de belangrijkste redenen waarom enkele leerkrachten, ouders en onderwijsdeskundigen twijfelen aan de effectiviteit van een meertalige opvoeding, en hoe deze kwesties worden behandeld in de bronnen die beschikbaar zijn.
Inleiding
De meertalige opvoeding, waarbij een kind vanaf de geboorte twee talen hoort en leert spreken, wordt in het Nederlandse onderwijs vaak als een positief onderdeel beschouwd. Het kan helpen bij het opbouwen van cognitieve vaardigheden en kan bijdragen aan een bredere culturele en taalkundige ontwikkeling. Toch zijn er ook kritiek op de invloed van meertaligheid op het schooladvies, de taalontwikkeling en de mentale gezondheid van kinderen. In deze bijdrage zullen we de belangrijkste argumenten tegen meertalige opvoeding bespreiden, en kijken we naar de bronnen die deze kwestie ondersteunen of bevestigen.
Argumenten tegen meertalige opvoeding
1. Invloed op het schooladvies
Een van de meest voorkomende zorgen over meertalige opvoeding is de invloed op het schooladvies. Volgens een onderzoek uit 2019 is er een trend dat anderstalige leerlingen vaker een lager schooladvies krijgen dan hun eentalige klasgenoten. Dit kan vooral voorkomen bij leerlingen die hun thuistaal niet voldoende beheersen, of wanneer hun taalontwikkeling wordt beïnvloed door meerdere talen. Dit is een kritiek punt dat vaak wordt aangeduid in het onderwijs als een mogelijke ondersteuning voor het lager schooladvies.
2. Beperkte taalvaardigheid in het Nederlands
Er wordt vaak gesproken over het risico dat kinderen met meertalige opvoeding een lagere taalvaardigheid in het Nederlands kunnen ontwikkelen. Dit is vooral het geval bij kinderen die hun thuistaal niet voldoende beheersen of wanneer de ouders geen voldoende ondersteuning bieden. In sommige gevallen kan dit leiden tot een lagere prestatie in het Nederlands, wat op zich weer invloed kan hebben op het schooladvies en de verdere ontwikkeling van het kind.
3. Interferentie tussen talen
Een ander belangrijk argument tegen meertalige opvoeding is het risico op interferentie tussen de talen. Dit gebeurt wanneer de leerling moeite heeft met het onderscheiden van klanken, grammatica of zinsbouw tussen de talen. Dit kan bijdrragen aan problemen met het leren van het Nederlands, vooral in de vroege jaren. In sommige gevallen kan dit zelfs leiden tot een taalontwikkelingsstoornis (TOS), waarbij de leerling moeite heeft met het leren van de taal.
4. Emotionele en psychologische effecten
Er zijn ook emotionele en psychologische aspecten van meertalige opvoeding die kritisch worden bekeken. Volgens onderzoek kan het gebruik van de thuistaal in het onderwijs soms leiden tot schaamte of gevoelens van onveiligheid bij kinderen. Dit is vooral het geval bij kinderen uit gezinnen waarin de thuistaal niet wordt erkend of wordt beperkt. In sommige gevallen kan dit leiden tot een gevoel van onzekerheid over de eigen taal, wat op zijn beurt weer invloed kan hebben op de mentale gezondheid van het kind.
5. Beperkte toegankelijkheid van onderwijs
Een ander nadeel van meertalige opvoeding is de beperkte toegankelijkheid van het onderwijs voor sommige groepen. In veel gevallen is het moeilijk om voldoende ondersteuning te bieden aan kinderen met meertalige opvoeding, vooral in scholen waarin de meest gebruikte talen Nederlands zijn. Dit kan leiden tot een ongelijkheid in het onderwijs, waarbij kinderen met meertalige opvoeding minder kans krijgen om zich volledig te ontwikkelen.
Kritische kijk op de meertalige opvoeding
1. Onderzoek naar meertaligheid
Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van meertalige opvoeding, maar er zijn ook kritieke standpunten. Volgens een onderzoek uit 2023 blijkt dat het gebruik van meerdere talen in het onderwijs positieve effecten kan hebben op de sociaal-affectieve ontwikkeling van leerlingen. Toch blijft er ook veel twijfel bestaan over de effectiviteit van meertalige opvoeding in het algemeen.
2. Beperkte ondersteuning in het onderwijs
In veel gevallen is de ondersteuning voor meertalige leerlingen beperkt. Dit is vooral het geval in scholen waarin de leerkrachten niet voldoende worden opgeleid om met meertalige leerlingen om te gaan. Dit kan leiden tot een gebrek aan adequate didactische benaderingen en belemmeringen bij het leren van de taal.
3. Sociale en culturele uitdagingen
De meertalige opvoeding kan ook leiden tot sociale en culturele uitdagingen. Kinderen die in meerdere talen opgroeien, kunnen moeite hebben met het aanpassen aan de culturele normen en waarden van het onderwijs. Dit kan leiden tot een gevoel van afstoting of onzekerheid over hun eigen identiteit.
Conclusie
De meertalige opvoeding heeft veel voordelen, maar er zijn ook kritische standpunten en argumenten die tegen de meertalige opvoeding in gaan. Het is belangrijk dat ouders, leerkrachten en onderwijsvernieuwers deze kwesties serieus nagaan en de juiste ondersteuning bieden aan kinderen met meertalige opvoeding. De bronnen die in dit artikel zijn gebruikt, tonen aan dat er zowel positieve als negatieve effecten zijn van meertaligheid, en dat het belangrijk is om dit zorgvuldig te beoordelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
