Antiracistisch opvoeden: Wat ouders en opvoeders moeten weten

In een tijd waarin het onderwerp racisme steeds belangrijker wordt, is het van belang om te leren hoe je kinderen antiracistisch kunt opvoeden. Dit betekent dat je actief werkt aan het begrijpen, uitleggen en bestrijden van raciale ongelijkheid en onrecht. In dit artikel wordt uitgelegd hoe ouders en opvoeders vanaf jonge leeftijd kunnen bijdragen aan een eerlijke en rechtvaardige maatschappij, waarin kinderen leren om empathisch en bewust om te gaan met verschillen.

Begin zo vroeg mogelijk en zoek aansluiting

Ouders en opvoeders kunnen al vanaf het eerste jaar beginnen met het bespreekbaar maken van de principes van onderwerpen als racisme en ongelijkheid. Kinderen hebben namelijk al vanaf drie maanden een voorkeur voor mensen die behoren tot hun eigen 'raciale groepering'. Rond het derde levensjaar associëren kinderen sommige negatieve eigenschappen met specifieke groepen mensen. Daarom is het belangrijk om in de opvoeding zo vroeg mogelijk diversiteit en inclusiviteit in te voegen, bijvoorbeeld door boeken en speelgoed te kiezen die diversiteit weerspiegelen. Hiermee leer je kinderen dat iedereen gelijkwaardig is, maar niet iedereen dezelfde kansen krijgt. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat ondanks gelijkheid, er nog steeds ongelijkheid bestaat.

Houd een spiegel voor

Ook wanneer jij of je kind geen ervaring heeft met racisme, is het belangrijk om antiracistisch te zijn. Niet enkel omdat dit waardevol is, maar ook omdat je alleen vanuit daar kan groeien en anderen iets bij kunt brengen. Het is belangrijk om onderzoek te doen naar machtsstructuren en privileges. Wat is jouw positie in deze samenleving? Hoe verhoud jij je tot anderen? Waar kan ik zelf nog in groeien? Wat voor stappen kan ik zetten om dat te bereiken? Op die manier houd je niet alleen jezelf een spiegel voor, maar geef je ook een kind een goed voorbeeld.

Ontwikkel vaardigheden om tegen racisme in te gaan

Hoe leer je een kind om zich uit te spreken of iemand bij te staan die racisme meemaakt? Maar ook: hoe leer je een kind van kleur om (na)zorg of hulp te zoeken? Je kan niet voorkomen dat een kind van kleur racisme meemaakt. Door de juiste begeleiding te bieden kan je er wel voor zorgen dat een kind er niet aan ten onder gaat. Vind gepaste manieren om bespreekbaar te maken hoe een kind zich in dergelijke situaties kan positioneren en manoeuvreren. Waar je wel voor moet wachten is dat kinderen niet gestraft worden voor het feit dat ze in een bepaalde situatie simpelweg niet wisten hoe anders te handelen. Wat er dan gebeurt is dat er een verschuiving plaatsvindt en slachtoffers als schuldigen gezien worden. De enige manier om kinderen juist te begeleiden in een dergelijke situatie is door te bespreken wat ze beter hadden kunnen doen en naar welke persoon/personen ze toe hadden kunnen stappen.

Gesprekken met kinderen

Ouders en opvoeders moeten leren om met kinderen te praten over huidskleur, racisme en vooroordelen. Kinderen zien op heel jonge leeftijd al verschillen in huidskleur. De stereotypen en vooroordelen die daaraan vasthangen, pikken ze onbewust op. Antiracistisch opvoeden is niet alleen het kopen van poppen van kleur, boeken met mensen van kleur in de hoofdrol en huidkleurige potloden. Het betekent ook dat jij als ouder of opvoeder je kind leert hoe het de principes van antiracisme kan toepassen. Zoals je kind leren zich uit te spreken of iemand bij te staan die racisme meemaakt. Of manieren vinden om bespreekbaar te maken wat je kind kan doen als het zelf doelwit van racistisch gedrag is.

Ouders van witte kinderen en kinderen van kleur

Ouders van witte kinderen zetten vooral in op kennis over ras, racisme en vooroordelen, maar ook over privileges en bondgenootschap. Ouders van kinderen van kleur leren hun kinderen goed op te vangen na een racistisch voorval en te zorgen voor een beter zelfbeeld bij het kind. Ouders begrijpen nu dat als je niets over een racistische opmerking zegt, je onderdeel bent van het probleem. Het vermindert raciale ongelijkheid, het draagt bij aan een eerlijke en rechtvaardige maatschappij, het creëert een positiever en realistischer zelf- en wereldbeeld en het stimuleert empathisch vermogen en sociale vaardigheden.

Onderwijs en maatschappelijke invloed

In een witte wijk moeten ouders extra moeite doen. Het is belangrijk dat je vertelt dat mensen met een andere huidskleur, ook anders behandeld worden. En dat je aan je witte kind vertelt dat het voordeel heeft. Dat klinkt hard, maar daardoor kan je je kind ook vertellen dat zij het verschil kunnen maken. Door je stem te verheffen als je iets ziet gebeuren in je klas, bijvoorbeeld. Onderzoek toont aan dat contact met mensen van diverse achtergronden de vooroordelen van kinderen verminderen. Er moet ook niet geforceerd op zoek gaan naar iemand van kleur om vrienden mee te worden. Mensen van kleur op sociale media volgen, boeken kopen met hoofdpersonen van kleur, diverse televisieprogramma’s en films kijken, deze hebben allemaal een positief effect op je kind.

Onderwijs en trainingen

Er zijn verschillende trainingen en cursussen beschikbaar voor ouders en opvoeders. Zoals de online cursus 'Antiracistisch opvoeden' van Jillian Emanuels. Deze cursus bevat informatie over geïnternaliseerd racisme en tips voor het stimuleren van een positief zelfbeeld bij kinderen van kleur. Daarnaast zijn er ook offline trainingen beschikbaar op scholen en kinderopvangcentra. Deze trainingen helpen ouders en opvoeders om beter om te gaan met het onderwerp racisme en hoe ze kinderen kunnen leren om antiracistisch te handelen.

Conclusie

Antiracistisch opvoeden is van groot belang in een wereld waarin raciale ongelijkheid en onrecht nog steeds voorkomen. Door vanaf jonge leeftijd met kinderen te praten over huidskleur, vooroordelen en racisme, help je ze om een positief zelfbeeld te ontwikkelen en empathisch te worden. Ouders en opvoeders moeten actief meewerken aan een eerlijke en rechtvaardige maatschappij, waarin iedereen gelijkwaardig is. Door te leren om met kinderen te communiceren en hen te begeleiden bij het omgaan met racisme, draag je bij aan een betere toekomst voor iedereen.

Bronnen

1. Je kind antiracistisch opvoeden: hoe doe je dat?
2. Kinderen kleurenblind? Dat is een mythe
3. Hoe ouders het verschil kunnen maken met een anti-racistische opvoeding
4. Judi Mesman over antiracistische opvoeding
5. Antiracistisch opvoeden
6. Geinternaliseerd racisme bij kinderen