Het balansmodel als sleutel tot een gezonde opvoeding
juli 5, 2025
In de lichamelijke opvoeding is het evalueren van leerlingen een essentieel onderdeel van het onderwijs. In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht geweest voor de functie en de kwaliteit van evaluatie. Het vakgebied lichamelijke opvoeding (LO) zoekt naar de juiste plek en vorm van evaluatieactiviteiten binnen het curriculum. Activiteiten waarmee het leerproces van leerlingen kan worden geoptimaliseerd en ondersteund. In dit artikel wordt uitgelegd wat formatief evalueren is, hoe het in de praktijk wordt toegepast, en welke voordelen het heeft in vergelijking met traditionele evaluatievormen zoals het geven van cijfers.
Wat is formatief evalueren?
Formatief evalueren is een vorm van evaluatie die gericht is op het ondersteunen van het leerproces van leerlingen. Het verschilt van sommatief evalueren, waarbij het doel is om het eindresultaat van leerlingen te beoordelen. Bij formatief evalueren staat het leerproces in het middelpunt. De leerkracht bepaalt op basis van observaties en feedback wat de leerling kan en moet leren, en stelt hier vervolgens een leerprogramma op maat voor op. Dit proces is continu en gebeurt tijdens het leren, zodat leerlingen hun voortgang kunnen volgen en verbeterpunten kunnen aanpakken.
In de praktijk wordt formatief evalueren vaak toegepast door leerlingen te laten werken aan leerdoelen, waarbij leerkrachten en leerlingen elkaars werk beoordelen. Dit gebeurt op basis van persoonlijke groei, samenwerking, motivatie en leerdoelen. Bijvoorbeeld, bij het gymonderwijs van het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid geven leraren geen cijfers meer, maar geven leerlingen en leerkrachten elkaar feedback op leerdoelen. Hierdoor durven leerlingen fouten te maken en leren ze hier van, waardoor hun motivatie stijgt.
Wat is het verschil tussen formatief en sommatief evalueren?
Formatief evalueren is gericht op het leren en het ondersteunen van het leerproces, terwijl sommatief evalueren gericht is op het beoordelen van het eindresultaat. Bij sommatief evalueren wordt er vaak gewerkt met cijfers, die het eindresultaat van leerlingen weergeven. Formatief evalueren daarentegen stelt leerkrachten in staat om het leerproces van leerlingen te volgen en te bepalen wat er nog aan bod moet komen. Hierdoor kunnen leerkrachten sneller ingrijpen als leerlingen last hebben van bepaalde onderdelen.
In de praktijk wordt het geven van cijfers vaak gezien als een belemmering voor het leren. Bijvoorbeeld, bij de gymles van het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid geven leraren geen cijfers meer, maar geven leerlingen en leerkrachten elkaar feedback op leerdoelen. Hierdoor durven leerlingen fouten te maken en leren ze hier van, waardoor hun motivatie stijgt. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de kwaliteit van het leerproces, niet alleen naar het eindresultaat.
Wat zijn de voordelen van formatief evalueren?
Er zijn verschillende voordelen van formatief evalueren. Allereerst stimuleert het leerlingen om zoveel mogelijk nieuwe onderdelen en sporten te proberen. Fouten maken heeft geen negatief effect meer op het cijfer, maar is nu een belangrijk onderdeel van het leerproces. Het zelfvertrouwen van de leerlingen is dan ook gegroeid. De sfeer in de les is verbeterd. De leerlingen durven meer en zijn positiever.
Daarnaast is formatief evalueren ook nuttig voor het opstellen van een leerprogramma op maat. Door leerlingen te laten werken aan leerdoelen, kunnen leerkrachten bepalen wat de leerling kan en moet leren, en stellen ze hier vervolgens een leerprogramma op maat voor op. Dit proces is continu en gebeurt tijdens het leren, zodat leerlingen hun voortgang kunnen volgen en verbeterpunten kunnen aanpakken.
Hoe wordt formatief evalueren toegepast in de praktijk?
In de praktijk wordt formatief evalueren vaak toegepast door leerlingen te laten werken aan leerdoelen, waarbij leerkrachten en leerlingen elkaars werk beoordelen. Bijvoorbeeld, bij de gymles van het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid geven leraren geen cijfers meer, maar geven leerlingen en leerkrachten elkaar feedback op leerdoelen. Hierdoor durven leerlingen fouten te maken en leren ze hier van, waardoor hun motivatie stijgt.
Bij de evaluatie van de les wordt er ook gekeken naar de kwaliteit van het leerproces, niet alleen naar het eindresultaat. Dit gebeurt door leerkrachten en leerlingen samen te laten werken aan leerdoelen en feedback te geven. Hierdoor kunnen leerkrachten sneller ingrijpen als leerlingen last hebben van bepaalde onderdelen.
Wat zijn de uitdagingen bij het toepassen van formatief evalueren?
Hoewel formatief evalueren veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Eén van de uitdagingen is dat leerkrachten en leerlingen samen moeten werken aan leerdoelen, wat tijd en inspanning kost. Daarnaast is het moeilijk om formatief evalueren te implementeren in een systeem dat op cijfers is gebaseerd.
Daarnaast is er ook sprake van verschillen in de manier waarop formatief evalueren wordt toegepast. Bijvoorbeeld, in de lesvoorbereiding wordt er gekeken naar de kwaliteit van het leerproces, niet alleen naar het eindresultaat. Dit gebeurt door leerkrachten en leerlingen samen te laten werken aan leerdoelen en feedback te geven. Hierdoor kunnen leerkrachten sneller ingrijpen als leerlingen last hebben van bepaalde onderdelen.
Wat is het verschil tussen formatief en sommatief evalueren?
Formatief evalueren is gericht op het leren en het ondersteunen van het leerproces, terwijl sommatief evalueren gericht is op het beoordelen van het eindresultaat. Bij sommatief evalueren wordt er vaak gewerkt met cijfers, die het eindresultaat van leerlingen weergeven. Formatief evalueren daarentegen stelt leerkrachten in staat om het leerproces van leerlingen te volgen en te bepalen wat er nog aan bod moet komen. Hierdoor kunnen leerkrachten sneller ingrijpen als leerlingen last hebben van bepaalde onderdelen.
In de praktijk wordt het geven van cijfers vaak gezien als een belemmering voor het leren. Bijvoorbeeld, bij de gymles van het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid geven leraren geen cijfers meer, maar geven leerlingen en leerkrachten elkaar feedback op leerdoelen. Hierdoor durven leerlingen fouten te maken en leren ze hier van, waardoor hun motivatie stijgt. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de kwaliteit van het leerproces, niet alleen naar het eindresultaat.
Wat zijn de voordelen van formatief evalueren?
Er zijn verschillende voordelen van formatief evalueren. Allereerst stimuleert het leerlingen om zoveel mogelijk nieuwe onderdelen en sporten te proberen. Fouten maken heeft geen negatief effect meer op het cijfer, maar is nu een belangrijk onderdeel van het leerproces. Het zelfvertrouwen van de leerlingen is dan ook gegroeid. De sfeer in de les is verbeterd. De leerlingen durven meer en zijn positiever.
Daarnaast is formatief evalueren ook nuttig voor het opstellen van een leerprogramma op maat. Door leerlingen te laten werken aan leerdoelen, kunnen leerkrachten bepalen wat de leerling kan en moet leren, en stellen ze hier vervolgens een leerprogramma op maat voor op. Dit proces is continu en gebeurt tijdens het leren, zodat leerlingen hun voortgang kunnen volgen en verbeterpunten kunnen aanpakken.
Wat zijn de uitdagingen bij het toepassen van formatief evalueren?
Hoewel formatief evalueren veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Eén van de uitdagingen is dat leerkrachten en leerlingen samen moeten werken aan leerdoelen, wat tijd en inspanning kost. Daarnaast is het moeilijk om formatief evalueren te implementeren in een systeem dat op cijfers is gebaseerd.
Daarnaast is er ook sprake van verschillen in de manier waarop formatief evalueren wordt toegepast. Bijvoorbeeld, in de lesvoorbereiding wordt er gekeken naar de kwaliteit van het leerproces, niet alleen naar het eindresultaat. Dit gebeurt door leerkrachten en leerlingen samen te laten werken aan leerdoelen en feedback te geven. Hierdoor kunnen leerkrachten sneller ingrijpen als leerlingen last hebben van bepaalde onderdelen.
Conclusie
In de lichamelijke opvoeding is het evalueren van leerlingen een essentieel onderdeel van het onderwijs. In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht geweest voor de functie en de kwaliteit van evaluatie. Het vakgebied lichamelijke opvoeding (LO) zoekt naar de juiste plek en vorm van evaluatieactiviteiten binnen het curriculum. Activiteiten waarmee het leerproces van leerlingen kan worden geoptimaliseerd en ondersteund. In dit artikel is uitgelegd wat formatief evalueren is, hoe het in de praktijk wordt toegepast, en welke voordelen het heeft in vergelijking met traditionele evaluatievormen zoals het geven van cijfers.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
