Andere opvoeding genoten: Wat betekent het voor ouders en kinderen?

De opvoeding van kinderen is een complex proces dat van veel factoren afhangt. In de bronnen die beschikbaar zijn, wordt duidelijk gemaakt dat er verschillende opvoedingsstijlen zijn en dat de invloed van de opvoeding op het latere gedrag en de ontwikkeling van het kind niet altijd duidelijk is. In dit artikel wordt gekeken naar de vraag wat het betekent om “andere opvoeding genoten” te hebben en hoe dit de opvoedingsstijl van ouders kan beïnvloeden. De bronnen laten zien dat er verschillen zijn tussen de opvoeding van vroeger en nu, en dat ouders zich bewust moeten zijn van hun eigen opvoedingsstijl en hoe deze kan variëren van die van hun ouders.

Opvoedingsstijlen en hun invloed

Er zijn vier basisopvoedingsstijlen die vaak worden genoemd, namelijk de autoritaire, de toegeeflijke, de verwaarlozing en de gemengde stijl. Deze stijlen worden vaak bepaald door het evenwicht tussen vriendelijkheid en vastberadenheid van de ouder. De autoritaire stijl is kenmerkend voor ouders die veel regels stellen en graag controle willen houden. De toegeeflijke stijl is juist gekenmerkt door veel vriendelijkheid en weinig controle. De verwaarlozing is een stijl waarin de ouder weinig aandacht heeft voor het kind. Deze stijl wordt meestal niet bewust gekozen, maar meer bepaald door de omstandigheden waarin de ouder zich bevindt. De gemengde stijl is een combinatie van de eerder genoemde stijlen, waarbij de ouder zowel vriendelijk als vastberaden kan zijn.

Deze stijlen hebben invloed op het gedrag en de ontwikkeling van het kind. Zo kan een kind dat in een autoritaire omgeving opgroeit, meer vanuit angst reageren of opstandig worden. Een kind dat in een toegeeflijke omgeving opgroeit, kan moeilijk leren omgaan met grenzen en het horen van “nee”. De verwaarlozing kan leiden tot problemen met zelfvertrouwen en emotionele ontwikkeling.

De invloed van de opvoeding op het latere gedrag

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de invloed van de opvoeding op het latere gedrag van het kind niet altijd duidelijk is. Er zijn studies die aangeven dat veel aspecten van de persoonlijkheid en talenten van een persoon weinig te maken hebben met de omgeving, maar dat het opleidingsniveau wel een grote invloed heeft. Dit opleidingsniveau wordt voor een relatief groot deel bepaald door de omgeving, namelijk voor zo’n 35 procent. Hierbij is echter geen rekening gehouden met twee belangrijke factoren die dergelijke onderzoeken vertekenen, zoals assortatief paren. Dit betekent dat mensen vaak kinderen krijgen met iemand met een vergelijkbaar opleidingsniveau, wat de rol van de omgeving kan overschatten.

Deze studies tonen aan dat de opvoeding van het kind een belangrijke rol speelt bij het bepalen van het opleidingsniveau, maar dat de invloed van de opvoeding niet altijd duidelijk is. Er zijn ook studies die aangeven dat de opvoeding van het kind niet zo belangrijk is als het gedrag van de ouders. Hieruit blijkt dat het opvoeden van het kind niet alleen bepaald wordt door de opvoeding van de ouders, maar ook door hun gedrag en hun houding ten opzichte van het kind.

Verschillen tussen vroeger en nu

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de opvoeding van kinderen tegenwoordig anders is dan vroeger. In de jaren zestig werd het belang van het kind en aandacht voor zijn wensen en behoeften centraal gezet. Dit was duidelijk een reactie op de eigen opvoeding waarin men te weinig ruimte had ervaren. Tegenwoordig mag het stellen van grenzen weer. Ouders staan voor de uitdaging om hun ideeën over opvoeding te verankeren in hun christelijke geloof en te beseffen wat het betekent om opvoeder te zijn in deze wereld met zijn kansen en zijn gevaren.

De opvoeding van kinderen is tegenwoordig niet meer alleen. Was vroeger (schoon)moeder en het consultatiebureau voldoende voor ouders, tegenwoordig zijn er opvoedingsprogramma's, opvoedingscursussen en een breed aanbod aan magazines. Op internet kan iedereen een antwoord krijgen op prangende opvoedingsvragen. Dit betekent dat ouders tegenwoordig meer informatie en hulp krijgen bij het opvoeden van hun kinderen.

De invloed van de eigen opvoeding

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat ouders vaak hun eigen opvoeding beïnvloed door de opvoeding die ze genoten hebben van hun ouders. Als je een fijne opvoeding hebt gehad, kun je bewust kiezen wat je wel en niet van je ouders wil overnemen. Je kan dan meestal op je intuïtie vertrouwen, en het opvoeden hoeft dan vaak niet veel problemen te geven. Wanneer je een nare jeugd hebt gehad, zoals uw man, dan gaat het opvoeden niet als vanzelf. Dat is heel goed te begrijpen. Vaak is je wijze van opvoeden dan een tegenreactie op je eigen opvoeding. Het is dan moeilijk om een middenweg te vinden, vaak wil je dan absoluut je kinderen een andere opvoeding geven dan jezelf gehad hebt.

Bijvoorbeeld als je autoritair bent opgevoed, krijg je als tegenhanger de beroemde en beruchte anti-autoritaire opvoeding. Wanneer de eigen jeugd geteisterd is door trauma’s als verwaarlozing en agressie, wil je vaak onbewust je eigen (ernstige) gemis goed maken door je kind alles te geven. Dit kan zowel in materieel – als in sociaal opzicht. Het is dan heel moeilijk zijn om 'nee' tegen het kind te zeggen, en om grenzen en leeftijdsadequate eisen te stellen. Op bewust niveau wordt vaak op extreme wijze getracht om niet op de eigen ouders, i.c. vader, te lijken. Dit al maakt het opvoeden gecompliceerd.

Samen opvoeden

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat het opvoeden van kinderen niet alleen door één ouder gedaan moet worden. Samen opvoeden doe je door op de eerste plaats respectvol met elkaar om te gaan. In de eerste plaats betekent dat de ouders elkaar blijven steunen: ook als ze van visie verschillen. Door af en toe te praten over wat er fijn of juist nadelig is, ontstaat er meer inzicht en wederzijds begrip. Dit met als doel om van elkaar in grote lijnen te weten waar je de kinderen naartoe wilt begeleiden. Je respect de keuzes van je partner en hoeft de ander ook niet te overtuigen van de beste methode van opvoeden. Je valt elkaar niet af in het bijzijn van het kind. Dat betekent dat ouders elkaar niet meer hoeven te overtuigen. Zodat er geen discussie is over te laat naar bed gaan of dat de groente wel opgegeten moet worden voor het toetje.

De rol van de ouder in de opvoeding

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de rol van de ouder in de opvoeding van het kind belangrijk is. De ouder moet een balans vinden tussen steun en stimulans, door (lichamelijke) nabijheid en koestering, door aandacht en erkenning voor het gevoel en de wensen van het kind. Daarnaast is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen, omdat het als jong kind zelf de wereld en de gevolgen van zijn gedrag niet kan overzien. Zo kun je van je gezin een veilige uitvalsbasis maken.

De ouder moet ook zorgen voor ruimte om te leren. Het is belangrijk om tijd door te brengen met elkaar, samen iets te ondernemen, waardoor het kind voelt dat je waardeert dat het bij je is. Geef even die extra knuffel en dat praatje omdat het vandaag op school niet zo leuk was. Het is ook belangrijk om te beseffen dat achter elke opvatting over opvoeding een mensbeeld schuilgaat. We hebben nu te maken met een mix van ideeën uit de jaren zestig en de periode daarvoor. In de jaren zestig werd het belang van het kind en aandacht voor zijn wensen en behoeften centraal gezet. Het woord ‘gehoorzaamheid’ moest worden geschrapt. Dit was duidelijk een reactie op de eigen opvoeding waarin men te weinig ruimte had ervaren. Tegenwoordig mag het stellen van grenzen weer. Ouders staan voor de uitdaging om hun ideeën over opvoeding te verankeren in hun christelijke geloof en te beseffen wat het betekent om opvoeder te zijn in deze wereld met zijn kansen en zijn gevaren.

Conclusie

De opvoeding van kinderen is een complex proces dat van veel factoren afhangt. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat er verschillende opvoedingsstijlen zijn en dat de invloed van de opvoeding op het latere gedrag en de ontwikkeling van het kind niet altijd duidelijk is. De opvoeding van kinderen is tegenwoordig anders dan vroeger. De invloed van de opvoeding op het latere gedrag van het kind is niet altijd duidelijk. De opvoeding van kinderen is niet alleen door één ouder gedaan, maar ook door andere personen. De rol van de ouder in de opvoeding is belangrijk. De ouder moet een balans vinden tussen steun en stimulans, door (lichamelijke) nabijheid en koestering, door aandacht en erkenning voor het gevoel en de wensen van het kind. Daarnaast is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen, omdat het als jong kind zelf de wereld en de gevolgen van zijn gedrag niet kan overzien. Zo kun je van je gezin een veilige uitvalsbasis maken.

Bronnen

1. De 4 basis opvoedingsstijlen
2. Over de schrijfster van dit artikel
3. Anders opvoeden dan je ouders
4. Je genen en niet je opvoeding bepalen je opleidingsniveau
5. Opvoeden vroeger en nu: dit zijn de verschillen
6. Bepalend opvoeding later?
7. Wat is het verschil tussen vroeger en nu?
8. De grootste fout bij opvoeding
9. Opvoeden: we denken zo anders over opvoeden
10. Wat wil je je kind meegeven?