Begeleiding bij opvoeden: Hulp en ondersteuning voor ouders en kinderen
juli 5, 2025
De term allochtoon wordt in Nederland gebruikt om personen aan te duiden die niet in Nederland zijn geboren, of die van ouders afkomstig zijn die in een ander land zijn geboren. De term heeft een complexe geschiedenis en is onderhevig aan veranderingen in de maatschappelijke en politieke context. In het kader van opvoeding en gezondheid, met name in het onderwijs en bij ouders met een migratieachtergrond, is het belang van de taal en cultuur van ouders van invloed op de ontwikkeling van hun kinderen. Dit artikel bespreekt de context van allochtonen in het Nederlands opvoeden, de rol van taal en cultuur, en de uitdagingen en kansen die dit met zich meebrengt.
Inleiding
In Nederland wordt het begrip allochtoon vaak gebruikt om mensen aan te duiden die van ouders afkomstig zijn die in een ander land zijn geboren. De term heeft sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw een breedere betekenis gekregen en is onderhevig aan veranderingen in de maatschappelijke context. In het kader van opvoeding en gezondheid is het belang van de taal en cultuur van ouders van invloed op de ontwikkeling van hun kinderen. In dit artikel worden de kernprincipes van het opvoeden in het Nederlands voor allochtonen besproken, met aandacht voor taalkundige, culturele en maatschappelijke aspecten.
De betekenis van het begrip 'allochtoon'
De term allochtoon is afgeleid van het Grieks en betekent letterlijk "van elders aangevoerd of afkomstig". In Nederland wordt de term gebruikt om personen aan te duiden die niet in Nederland zijn geboren, of die van ouders afkomstig zijn die in een ander land zijn geboren. Volgens de definitie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is een allochtoon iemand die zelf of van wie minstens één ouder in het buitenland is geboren. Dit omvat zowel de eerste als de tweede generatie allochtonen.
De term allochtoon wordt tegenwoordig in Nederland steeds minder gebruikt, omdat de overheid de term in 2016 heeft opgegeven ten gunste van de term migratieachtergrond. De term allochtoon wordt vaak in verband gebracht met bepaalde groepen, zoals Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillen, maar de term omvat ook mensen uit andere landen, waaronder Westerse landen.
De rol van taal bij het opvoeden van allochtonen
Taal speelt een cruciale rol in de opvoeding van kinderen, met name bij ouders met een migratieachtergrond. In veel gevallen wordt er in de familie gesproken in de moedertaal van de ouders, terwijl het Nederlands de schooltaal is. Dit kan leiden tot een situatie waarin de kinderen de moedertaal goed beheersen, maar het Nederlands minder goed. Volgens sommige onderzoekers is het belangrijk dat ouders in hun eigen taal met hun kinderen praten, omdat dit helpt bij het opbouwen van een sterke taalbasis.
Een onderzoek uit de jaren tachtig van de twintigste eeuw toonde aan dat kinderen die hun moedertaal in de school les kregen, beter in staat waren om het Nederlands te leren. Dit onderzoek ondersteuntte de theorie van Cummins, die stelt dat het opbouwen van een sterke basis in de moedertaal helpt bij het leren van een tweede taal. Dit betekent dat ouders die hun eigen taal beheersen, hun kinderen kunnen helpen bij het leren van het Nederlands.
De invloed van cultuur en identiteit
De cultuur en identiteit van ouders spelen een belangrijke rol bij de opvoeding van hun kinderen. In veel gevallen willen ouders hun cultuur en tradities behouden, terwijl ze tegelijkertijd proberen hun kinderen te laten integreren in de Nederlandse maatschappij. Dit kan leiden tot een situatie waarin de kinderen zichzelf zien als bicultureel, wat betekent dat ze zich kunnen identificeren met zowel hun oorspronkelijke cultuur als de Nederlandse cultuur.
In sommige gevallen is het moeilijk om de balans te vinden tussen de twee culturen. Ouders kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met de grote vrijheid die er in Nederland heerst, met name ten aanzien van de manier waarop kinderen en volwassenen met elkaar omgaan en het openlijk bespreken van thema’s als seksualiteit. Daarnaast is er vaak een gebrek aan begrip en erkenning voor de meervoudige identiteit van de ouders, zowel op school als in de bredere samenleving.
Uitdagingen bij het opvoeden van allochtonen
Het opvoeden van kinderen met een migratieachtergrond kan uitdagingen met zich meebrengen, vooral als de ouders niet goed in het Nederlands zijn. In veel gevallen wordt er in de familie gesproken in de moedertaal van de ouders, terwijl het Nederlands de schooltaal is. Dit kan leiden tot een situatie waarin de kinderen de moedertaal goed beheersen, maar het Nederlands minder goed. Dit kan het leren van het Nederlands belemmeren, wat op zijn beurt de schoolprestaties kan beïnvloeden.
Bij sommige ouders is er ook een onzekerheid over de juiste manier van opvoeden. Ze willen hun kinderen graag helpen bij het leren van het Nederlands, maar tegelijkertijd willen ze hun eigen cultuur behouden. Dit kan leiden tot een situatie waarin de kinderen zich niet volledig kunnen integreren in de Nederlandse maatschappij, maar ook niet volledig kunnen participeren in hun oorspronkelijke cultuur.
Ondersteuning bij het opvoeden van allochtonen
Om de uitdagingen bij het opvoeden van allochtonen te verminderen, is er ondersteuning nodig. Dit kan zowel informeel als formeel zijn. Informele opvoedondersteuning kan bijvoorbeeld worden geboden door buren, vrienden of familie. Formele opvoedondersteuning kan worden geboden door professionele hulpverleners, zoals opvoeders, psychologen of leraars.
Er zijn ook diverse programma’s en handreikingen die gericht zijn op het opvoeden van kinderen met een migratieachtergrond. Deze programma’s richten zich op de waarden en normen in de opvoeding, de omgang en communicatie met gezinnen uit andere culturen, de invloed van religie en de verantwoordelijkheden van de ouders, de rollen binnen het gezin en de verwachtingen van de familie, en opvoeden in een multiculturele samenleving.
Conclusie
Het opvoeden van kinderen met een migratieachtergrond is een complex proces dat aandacht verdient. De taal, cultuur en identiteit van de ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van hun kinderen. Ouders die hun eigen taal beheersen, kunnen hun kinderen helpen bij het leren van het Nederlands. Daarnaast is het belangrijk dat ouders hun eigen cultuur behouden, terwijl ze tegelijkertijd proberen hun kinderen te laten integreren in de Nederlandse maatschappij. Ondersteuning, zowel informeel als formeel, is essentieel om de uitdagingen bij het opvoeden van allochtonen te verminderen.
Bronnen
- https://en.wikipedia.org/wiki/Allochtoon
- https://www.pharos.nl/factsheets/opvoedondersteuning-bij-migranten-en-vluchtelingengezinnen/
- https://gyurka.nl/wie-er-allochtoon/
- https://www.kis.nl/artikel/opvoeden-als-ouder-met-een-meervoudige-identiteit-uitdagingen-en-ondersteuningsbehoeften
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Allochtoon_(persoon)
- https://www.hr-kiosk.nl/hoofdstuk/categorieen-werknemers/allochtonen
- https://www.encyclo.nl/begrip/allochtonen
- http://www.taalcanon.nl/vragen/moeten-ouders-met-een-migratieachtergrond-nederlands-praten-met-hun-kinderen/
- https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal-cultureel/79462-het-verschil-tussen-een-autochtoon-en-een-allochtoon.html
- https://www.encyclo.nl/begrip/allochtoon
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
