ADHD in de opvoeding: Hoe kinderen met ADHD ondersteuning krijgen en hoe ouders hiermee omgaan

Inleiding

ADHD (Aandachtstevalligheids- en Impulsiviteitsstoornis) is een veelvoorkomende stoornis bij kinderen, waarbij aandacht, concentratie en impulsiviteit beïnvloed zijn. In Nederland ligt het aandeel kinderen met ADHD tussen de 3 en 7 procent. De opvoeding en behandeling van kinderen met ADHD vragen aandacht, ondersteuning en passende maatregelen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de huidige standaardpraktijk, de rol van de school, de invloed van medicatie en de uitdagingen voor ouders en leerkrachten. De informatie is gebaseerd op gegevens uit de bronnen, met name de onderzoeken, richtlijnen en ervaringen die in de bronnen worden genoemd.

Ondersteuning in de school

Kinderen met een ADHD-diagnose kunnen rekenen op extra ondersteuning op school. Dit omvat bijvoorbeeld meer tijd voor toetsen, toegang tot een persoonsgebonden budget of een individueel leerplan. Deze maatregelen zijn bedoeld om de leerling te helpen zich beter te concentreren en beter te functioneren in het onderwijs. Volgens onderzoekers is het belangrijk dat de school zich aanpast aan verschillende behoeften, in plaats van kinderen sneller in het hokje van 'stoornis' te plaatsen. Dit zorgt ervoor dat kinderen met ADHD niet direct als 'minderwaardig' worden beschouwd, maar juist worden gesteund om hun potentie te ontwikkelen.

Invloed van ADHD op leerproblemen

Een belangrijk punt is de overlap tussen ADHD en leerproblemen zoals dyslexie en dyscalculie. Uit onderzoek blijkt dat 37 procent van de kinderen met ADHD ook dyslexie of dyscalculie heeft. Dit komt door gedeelde genetische risicofactoren. De erfelijke aanleg speelt hierbij een grote rol, aangezien het verschil in hoe kinderen bepaalde vaardigheden oppikken, voor driekwart door genetica bepaald wordt. Dit betekent dat kinderen met ADHD vaak extra ondersteuning nodig hebben bij het leren lezen, spellen en rekenen. Het is belangrijk dat ouders en leerkrachten hier rekening mee houden en passende maatregelen nemen.

Medicatie bij ADHD: Waarom en wanneer?

Bij veel kinderen met ADHD wordt medicatie voorgeschreven, zoals methylfenidaat (Ritalin) of dexamfetamine. In 2023 slikten zo’n 85 duizend kinderen in Nederland dit middel. Volgens richtlijnen moet eerst psycho-educatie worden aangeboden, en pas daarna eventueel tijdelijk medicatie. Echter, de praktijk wijkt hier sterk vanaf. De discussie over het gebruik van ADHD-medicatie is onderwerp van veel debat, met name omdat veel ouders en kinderen te snel medicatie krijgen. Onderzoek wijst uit dat het afbouwen van de medicatie bij sommige kinderen leidt tot meer ADHD-symptomen, terwijl het functioneren van 60 procent van de kinderen niet verslechtert. Dit benadruidt dat het gebruik van medicatie zorgvuldig en met behulp van deskundigen moet worden beoordeeld.

Ouders en het omgaan met ADHD

De opvoeding van een kind met ADHD vraagt veel geduld, structuur en begrip. Ouders ervaren dat het lastig is om te bepalen of hun kind echt ADHD heeft of dat het gewoon een ander gedrag is. Het is belangrijk dat ouders goed worden geïnformeerd over ADHD en weten hoe ze hun kind kunnen ondersteunen. In veel gevallen is het nodig dat ouders en leerkrachten samenwerken om het juiste aanbod te geven. Ook is het belangrijk dat ouders zelf hun situatie beoordelen en niet te snel naar een diagnose zoeken, aangezien online testjes op sociale media vaak onbetrouwbaar zijn.

Invloed van sociale media

Sociale media zoals TikTok en Instagram spelen een rol in de huidige hype rond ADHD. Veel mensen laten zich hierdoor diagnosticeren op basis van een lijstje symptomen. Volgens experts is dit echter onbetrouwbaar en geeft het een vals beeld van wat ADHD werkelijk is. Diagnoses behoren niet thuis op sociale media, omdat het gaat om het functioneren van een persoon in het dagelijks leven. Als iemand niet meer kan werken of sociale contacten kan onderhouden, dan is een psychiatrische classificatie mogelijk nodig. Het is daarom belangrijk dat ouders en leerkrachten niet te snel aandacht vragen voor ADHD, en eerst een grondig onderzoek laten uitvoeren.

De rol van de familie

Een kind met ADHD kan invloed hebben op het hele gezin. Ouders moeten vaak veel geduld en structuur aanbieden, en vaak ook zelf hun eigen situatie beoordelen. In veel gevallen is het belangrijk dat ouders zelf ook steun zoeken, zodat ze beter kunnen omgaan met de uitdagingen. Het is ook belangrijk dat ouders weten dat ADHD geen oorzaak is van een slechte opvoeding, maar dat het een stoornis is die op verschillende manieren kan worden ondersteund.

De toekomst van ADHD in de opvoeding

De toekomst van ADHD in de opvoeding hangt af van het aanpassen van het onderwijs aan de verschillende behoeften van kinderen. Het is belangrijk dat ouders, leerkrachten en deskundigen samenwerken om de beste oplossingen te vinden. Ook moet er meer aandacht zijn voor de diversiteit in gedrag en leerstijl, in plaats van elk afwijkend gedrag direct te labelen. Door de verschillen te omarmen en te accepteren, kan de samenleving beter functioneren.

Conclusie

ADHD is een veelvoorkomende stoornis bij kinderen, waarbij aandacht, concentratie en impulsiviteit beïnvloed zijn. De opvoeding en behandeling van kinderen met ADHD vragen aandacht, ondersteuning en passende maatregelen. Het is belangrijk dat ouders, leerkrachten en deskundigen samenwerken om de beste oplossingen te vinden. Bovendien moet er meer aandacht zijn voor de diversiteit in gedrag en leerstijl, in plaats van elk afwijkend gedrag direct te labelen. Door de verschillen te omarmen en te accepteren, kan de samenleving beter functioneren.

Bronnen

1. ADHD-testen op TikTok en Instagram schadelijk
2. ADHD: Hoe help je ouders als hun kind ADHD heeft?
3. Onderzoek ADHD-school dyslexie
4. ADHD-medicatie als hype in het nieuws
5. Kinderen met ADHD krijgen veel te snel medicatie
6. Marlijn Weerdenburg over ADHD-zoon
7. ADHD en het gezinsleven: Waarom kan het bij ons nooit eens normaal?
8. Genetica wijst uit: Kinderen met ADHD lopen een groter risico op leerproblemen
9. Waarom heeft iedereen tegenwoordig ADHD? We moeten oppassen met het medicaliseren van het leven