Anticonceptie en seksuele opvoeding in de praktijk: wat is er in 2023 belangrijk?
juli 5, 2025
ACT, of Acceptance and Commitment Therapy, is een gedragstherapeutische aanpak die gericht is op het ontwikkelen van mentale veerkracht en het leren omgaan met onaangename ervaringen. In de opvoeding wordt ACT toegepast om ouders en onderwijsprofessionals te helpen hun gedrag bewust te kiezen, zodat ze effectief kunnen reageren op lastige situaties en tegelijkertijd hun waarden volgen. De methode wordt vaak gebruikt in cursussen zoals “ACTief opvoeden”, die gericht zijn op het verbeteren van opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. In dit artikel worden de kernprincipes van ACT in de opvoeding toegelicht, de toepassing in praktijkvoorbeelden besproken, en de voordelen van deze aanpak uitgebreid besproken.
Wat is ACT?
ACT, of Acceptance and Commitment Therapy, is een kortdurende, bewezen effectieve vorm van cognitieve gedragstherapie die gericht is op het vergroten van psychologische flexibiliteit. Het helpt mensen om te leren om te gaan met onaangename gedachten, emoties en fysieke ervaringen, en tegelijkertijd bewust te kiezen voor acties die overeenkomen met hun persoonlijke waarden. De kern van ACT is dat het niet gaat om het veranderen van wat er is, maar om het ontwikkelen van een flexibele houding ten opzichte van onaangename ervaringen en het kiezen van acties die passen bij wat iemand belangrijk vindt in het leven.
ACT bestaat uit zes kernvaardigheden die je kunt trainen:
- Acceptatie: De bereidheid om ongemakkelijke gevoelens, emoties en fysieke ervaringen te accepteren.
- Defusie: Met afstand kijken naar jezelf en je gedachten.
- Het zelf: Jezelf niet identificeren met je gedachten en flexibel omgaan met je zelfbeeld.
- Hier en nu: Bewust aanwezig zijn in het hier en nu, in plaats van steeds naar het verleden of de toekomst te gaan met je gedachten.
- Waarden: Stilstaan bij wat jij het belangrijkste vindt in het leven.
- Toegewijd handelen: Je gedrag in lijn met je waarden.
Deze vaardigheden helpen mensen om niet in te grijpen op basis van onaangename gedachten, maar juist te kiezen voor acties die passen bij hun waarden. In de opvoeding wordt ACT gebruikt om ouders te helpen hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties.
ACT in de opvoeding: Wat betekent het voor ouders?
In de opvoeding wordt ACT gebruikt om ouders te helpen hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. De methode wordt vaak toegepast in cursussen zoals “ACTief opvoeden”, die gericht zijn op het verbeteren van opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. Deze cursussen leren ouders om te leren omgaan met hun eigen gedachten en emoties, zodat ze effectief kunnen reageren op lastige situaties, in plaats van te reageren op basis van gewoonte.
Een van de belangrijkste principes van ACT in de opvoeding is het leren omgaan met onaangename gedachten en emoties. In plaats van te proberen deze te veranderen, leren ouders om ze te accepteren. Dit helpt hen om niet in te grijpen op basis van angst, frustratie of onzekerheid, maar juist om te kiezen voor acties die passen bij hun waarden.
Bijvoorbeeld, als een ouder zich zorgen maakt over het feit dat hun kind niet naar hun instructies luistert, kan ACT hierbij helpen om deze zorgen te accepteren en in plaats daarvan te kiezen voor een actie die passend is voor de situatie. In plaats van te reageren op basis van angst, leren ouders om te kiezen voor een actie die passend is voor de situatie en die overeenkomt met hun waarden.
ACT in de opvoeding: Praktijkvoorbeelden
Er zijn verschillende praktijkvoorbeelden waarin ACT in de opvoeding is toegepast. Een van de bekendste is de cursus “ACTief opvoeden”, die gericht is op het verbeteren van opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. Deze cursus wordt vaak gebruikt door onderwijsprofessionals en ouders die lastig komen te zitten met hun opvoeding.
Een voorbeeld van hoe ACT in de opvoeding werkt is het leren omgaan met angst en onzekerheid. Als een ouder bijvoorbeeld ziet dat hun kind zich terugtrekt of niet wil meedoen aan activiteiten, kan ACT hierbij helpen om deze situatie te accepteren en te leren omgaan met de angst die hierbij hoort. In plaats van te proberen het kind te dwingen, leren ouders om te kiezen voor een actie die passend is voor de situatie en die overeenkomt met hun waarden.
Een ander voorbeeld is het leren omgaan met conflicten tussen ouders en kinderen. Als een ouder bijvoorbeeld te veel controle uitoefent en het kind zich daarbij onzeker voelt, kan ACT hierbij helpen om de ouder te leren omgaan met de frustratie en de onzekerheid, en in plaats daarvan te kiezen voor een actie die passend is voor de situatie. In plaats van te reageren op basis van angst, leren ouders om te kiezen voor een actie die passend is voor de situatie en die overeenkomt met hun waarden.
ACT in de opvoeding: Voordelen en effectiviteit
ACT in de opvoeding heeft verschillende voordelen. De methode helpt ouders om hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. Daarnaast helpt ACT ouders om hun waarden te ontwikkelen en te leren om te kiezen voor acties die overeenkomen met hun waarden. Dit leidt tot een betere relatie tussen ouder en kind en een betere opvoeding.
Er zijn ook verschillende studies en piloten die de effectiviteit van ACT in de opvoeding hebben onderzocht. Bijvoorbeeld, in een pilotstudie met 101 ouders van kinderen (3-18 jaar) met psychische problemen, rapporteerden ouders na het afsluiten van ACT verbeteringen in hun psychologische flexibiliteit, internaliserende problemen, ouderlijke competentiebeleving, opvoedgedrag (behalve gedragscontrole) en ouder-kind relatie. Zes maanden later rapporteerden ouders een hogere ouderlijke competentiebeleving, een afname in conflicten en minder psychische problemen.
Daarnaast wordt de effectiviteit van ACT in de opvoeding ook onderzocht in een studie uitgevoerd bij Altrecht kinder en jeugd (Utrecht). De studie toont aan dat ACT een positief effect heeft op de opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind.
ACT in de opvoeding: Hoe werkt het in de praktijk?
ACT in de opvoeding werkt door ouders te helpen hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. De methode wordt vaak gebruikt in cursussen zoals “ACTief opvoeden”, die gericht zijn op het verbeteren van opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. Deze cursussen leren ouders om te leren omgaan met hun eigen gedachten en emoties, zodat ze effectief kunnen reageren op lastige situaties, in plaats van te reageren op basis van gewoonte.
De cursussen omvatten oefeningen zoals mindfulness, registratieopdrachten en experientiële oefeningen. De nadruk wordt gelegd op het versterken van gerichte aandacht en vasthouden aan eigen opvoedwaarden. Ouders leren door deelname hun gedrag bewust te kiezen en daardoor weer invloed te krijgen op de ontwikkeling van hun kind.
Bijvoorbeeld, in de 8-weekse oudercursus wordt gebruik gemaakt van o.a. mindfulness, registratieopdrachten en experientiële oefeningen. De nadruk wordt gelegd op het versterken van gerichte aandacht en vasthouden aan eigen opvoedwaarden. Ouders leren door deelname hun gedrag bewust te kiezen en daardoor weer invloed te krijgen op de ontwikkeling van hun kind. Als werkboek in de cursus wordt gebruik gemaakt van de opvoedwijzer “ACTief opvoeden: Doe wat werkt voor jou en je kind” door Denise Matthijssen.
ACT in de opvoeding: Toekomstige ontwikkelingen
ACT in de opvoeding is een veelbelangrijke methode die steeds meer wordt toegepast in de opvoeding. De methode helpt ouders om hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. Daarnaast helpt ACT ouders om hun waarden te ontwikkelen en te leren om te kiezen voor acties die overeenkomen met hun waarden. Dit leidt tot een betere relatie tussen ouder en kind en een betere opvoeding.
Er zijn ook verschillende projecten en onderzoeken die de effectiviteit van ACT in de opvoeding onderzoeken. Bijvoorbeeld, de Universiteit Utrecht doet onderzoek naar de inzet van ACT bij jongeren van 15 tot 25 jaar. Het is een transdiagnostische interventie die specifiek gericht is op jongeren en jongvolwassenen (15 tot 25 jaar) die zijn vastgelopen op het gebied van hun ontwikkeling of psychische klachten hebben.
Conclusie
ACT in de opvoeding is een effectieve methode die gericht is op het verbeteren van opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. De methode helpt ouders om hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. Daarnaast helpt ACT ouders om hun waarden te ontwikkelen en te leren om te kiezen voor acties die overeenkomen met hun waarden. Dit leidt tot een betere relatie tussen ouder en kind en een betere opvoeding.
Er zijn verschillende studies en piloten die de effectiviteit van ACT in de opvoeding hebben onderzocht. De resultaten tonen aan dat ACT positief effect heeft op de opvoedgedrag en de relatie tussen ouder en kind. Daarnaast wordt de effectiviteit van ACT in de opvoeding ook onderzocht in een studie uitgevoerd bij Altrecht kinder en jeugd (Utrecht).
ACT in de opvoeding is een veelbelangrijke methode die steeds meer wordt toegepast in de opvoeding. De methode helpt ouders om hun gedrag te beïnvloeden, zodat ze flexibeler kunnen omgaan met moeilijke situaties. Daarnaast helpt ACT ouders om hun waarden te ontwikkelen en te leren om te kiezen voor acties die overeenkomen met hun waarden. Dit leidt tot een betere relatie tussen ouder en kind en een betere opvoeding.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
