Opvoeding en onderwijs: Samenwerking tussen school en ouders voor een betere ontwikkeling van het kind

De relatie tussen opvoeding en onderwijs is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat opvoeding en onderwijs vaak samenhangen, maar ook verschillen. Opvoeding is het proces waarin ouders, verzorgers en onderwijskundigen kinderen begeleiden in hun ontwikkeling tot zelfstandige, verantwoordelijke en betrokken personen. Onderwijs speelt hierin een rol door kennis en vaardigheden over te dragen, maar ook door sociale en emotionele groei te bevorderen. In dit artikel wordt nader ingegaan op de rol van opvoeding en onderwijs in het basisonderwijs, de samenwerking met ouders, en de invloed van pedagogische visies op de opvoeding.

Wat is opvoeding en onderwijs?

Opvoeding en onderwijs vallen grotendeels samen, maar er zijn ook verschillen. Pedagogiek is de theoretische basis en onderzoekt wat werkt en waarom. Opvoedkunde vertaalt deze kennis naar praktische handvatten voor de opvoeding. Opvoeding is het daadwerkelijke proces waarin kinderen worden begeleid in hun ontwikkeling door ouders, verzorgers, leraren of andere opvoeders.

In de bronnen wordt opgevallen dat opvoeding niet alleen gericht is op het overbrengen van kennis en vaardigheden, maar ook op het versterken van sociale en emotionele groei. Ouders en onderwijskundigen vormen samen een omgeving waarin kinderen leren keuzes te maken, verantwoordelijkheid te dragen en zich verbonden te voelen met hun omgeving. Daarnaast biedt opvoeding ruimte voor fouten en herstel. Het is een dynamisch proces waarin kinderen stap voor stap leren om, in verbondenheid met anderen, zelfstandig in de wereld te staan en een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving.

Onderwijs speelt een cruciale rol in de opvoeding van kinderen. Het is niet alleen gericht op het leren van kennis, maar ook op het opbouwen van een pedagogisch klimaat en het vormen van pedagogische relaties met kinderen. In het basisonderwijs worden kinderen voorbereid om als burger deel te nemen aan de maatschappij. Iedere basisschool is een professionele instelling met een eigen visie op opvoeding en onderwijs, die voortvloeit vanuit de pedagogische opdracht.

De rol van de school in de opvoeding

De pedagogische opdracht van de school is centraal in de opvoeding van kinderen. Waartoe willen wij kinderen opvoeden? Als het goed is, willen alle betrokkenen binnen de school de kinderen optimaal begeleiden bij het ontwikkelen tot een sociale, zelfstandige volwassene. Dit komt tot uiting in alle facetten van het onderwijs. De school draagt bij aan de sociale cohesie door de kinderen vaardigheden te leren die de integratie in de samenleving bevorderen. Maar dat niet alleen: de school is al een vorm van samenleven, want de kinderen leren er op een interactieve manier om samen te leven.

De rol van het onderwijs in de samenleving is van groot belang. Het is van belang dat leraren of andere professionals in de school met de leerling en ouders bespreken dat de leerling aan aanvullende activiteiten kan deelnemen. Ouders kunnen makkelijker met hun kind over deze activiteiten praten als ze een beeld hebben van wat hun kind daar meemaakt. Ouders kunnen de activiteit bezoeken, maar kinderen kunnen ook een beeld of opdracht mee naar huis nemen, waardoor de ouders ermee kunnen kennismaken.

Samenwerking met ouders aan opvoeding

De samenwerking tussen school en ouders is essentieel voor een goed verloop van de opvoeding. Het is belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de ontwikkeling van hun kind in de school. De gesprekken tussen leraar en ouder moeten gericht zijn op de ontwikkeling van het kind en de ondersteuning die nodig is. Het is van belang dat de leraar dit gesprek aan het begin van elk schooljaar voert, en niet pas als er een negatieve aanleiding is. De gesprekken gelden voor de ouders van elke leerling. Onderzoek in het voortgezet onderwijs laat zien dat nagenoeg alle ouders bij dit soort gesprekken aanwezig zijn.

In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de samenwerking met ouders niet altijd een standaardpraktijk is in het onderwijs. Soms lijkt zelfreflectie van de leerkracht te ontbreken, evenals de erkenning dat de informatie van ouders van toegevoegde waarde is. De leerkrachtstudie laat ook zien dat nadrukkelijke toewijding van de leerkracht aan schoolafspraken de relatie met ouders kan schaden.

De invloed van pedagogische visies op de opvoeding

In het onderwijs bestaan vier visies op de manier van omgaan met de multiculturele samenleving: de monoculturele visie, de multiculturele visie, de interculturele visie en de transculturele visie. De monoculturele visie stelt dat alle kinderen zich moeten aanpassen aan de Nederlandse taal en cultuur. De multiculturele visie stelt dat kinderen groeien op in hun eigen culturele groep, die zich los van de andere groepen ontwikkelt. De interculturele visie stelt dat alle kinderen leren omgaan met verschillende culturen. De transculturele visie stelt dat de nadruk ligt op het overbruggen van cultuurverschillen en wederzijdse aanpassing.

De pedagogische opdracht van de school is meer dan alleen het overdragen van normen en waarden: de school is een leer- en leefgemeenschap, waarbij de ontwikkeling van het individuele kind centraal staat. In deze leeromgeving moeten keuzevrijheid, zingeving en creativiteit een plaats krijgen. Ook is het belangrijk dat er ontmoetingen plaatsvinden tussen verschillende culturen, want dit stimuleert de sociale en maatschappelijke betrokkenheid.

Belangrijke principes bij opvoeden

Bij opvoeden geldt een aantal belangrijke principes die de ontwikkeling van een kind positief beïnvloeden. Een veilige en stimulerende omgeving laat kinderen ongestoord ontdekken. Ouders hoeven minder te verbieden. In een stimulerende omgeving met boeiende activiteiten vervelen kinderen zich minder snel en is er minder kans op negatief aandacht vragen en vervelend gedrag.

Positieve ondersteuning is belangrijk. Complimenten en aanmoediging zijn motiverend om nieuwe dingen te leren. Ouders stimuleren zo de zelfstandigheid van hun kind en bieden ondersteuning bij moeilijkheden. Aansprekende discipline is eveneens belangrijk. Kinderen ontwikkelen zich het best in een duidelijke en voorspelbare omgeving. Waarbij ouders duidelijke regels stellen, op een heldere manier instructies geven. En snel reageren wanneer het kind ongewenst gedrag vertoont.

Realistische verwachtingen zijn cruciaal. Ieder kind is uniek en ontwikkelt zich in een eigen tempo. Wanneer ouders te veel van het kind verwachten, of willen dat het meteen alles goed doet, kunnen er problemen ontstaan. Ieder kind maakt fouten en meestal niet met opzet. Goed voor je zelf zorgen is belangrijk. Ouders moeten zorgen dat hun kind zich veilig en beveiligd voelt.

Samenwerking tussen school en ouders

De samenwerking tussen school en ouders is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind. De school draagt bij aan de sociale cohesie door de kinderen vaardigheden te leren die de integratie in de samenleving bevorderen. Maar dat niet alleen: de school is al een vorm van samenleven, want de kinderen leren er op een interactieve manier om samen te leven.

De samenwerking tussen leraar en ouders is cruciaal voor een goed verloop van de opvoeding. Het is belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de ontwikkeling van hun kind in de school. De gesprekken tussen leraar en ouder moeten gericht zijn op de ontwikkeling van het kind en de ondersteuning die nodig is. Het is van belang dat de leraar dit gesprek aan het begin van elk schooljaar voert, en niet pas als er een negatieve aanleiding is. De gesprekken gelden voor de ouders van elke leerling. Onderzoek in het voortgezet onderwijs laat zien dat nagenoeg alle ouders bij dit soort gesprekken aanwezig zijn.

Conclusie

Opvoeding en onderwijs zijn van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen. De samenwerking tussen school en ouders is essentieel voor een goed verloop van de opvoeding. De school draagt bij aan de sociale cohesie door de kinderen vaardigheden te leren die de integratie in de samenleving bevorderen. De pedagogische opdracht van de school is meer dan alleen het overdragen van normen en waarden: de school is een leer- en leefgemeenschap, waarbij de ontwikkeling van het individuele kind centraal staat.

Belangrijke principes bij opvoeding zijn een veilige en stimulerende omgeving, positieve ondersteuning, aansprekende discipline en realistische verwachtingen. De samenwerking tussen leraar en ouders is cruciaal voor een goed verloop van de opvoeding. De gesprekken tussen leraar en ouder moeten gericht zijn op de ontwikkeling van het kind en de ondersteuning die nodig is. De school draagt bij aan de sociale cohesie door de kinderen vaardigheden te leren die de integratie in de samenleving bevorderen.

Bronnen

1. https://wij-leren.nl/opvoedkunde.php
2. https://www.x11.nu/nieuws/heeft-het-onderwijs-een-inbreng-in-de-opvoeding-van-het-kind
3. https://nivoz.nl/nl/samenwerken-met-ouders-aan-opvoeding-het-warme-betrokken-hart-van-de-leerkracht-doet-ertoe
4. https://wij-leren.nl/pedagogische-opdracht-basisschool.php
5. https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/ouderbetrokkenheid-en-onderwijskansen
6. https://www.beteronderwijsnederland.nl/blogs/2006/09/structuur-in-opvoeding-en-onderwijs/
7. https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/opvoeding