Sociale media en opvoeding: Wat ouders en verzorgers moeten weten

Sociale media spelen een belangrijke rol in het dagelijks leven van jongeren. De impact van sociale media op de identiteitsontwikkeling van jongeren is onderwerp van veel onderzoek. Onderzoek wijst uit dat sociale media zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben, afhankelijk van de context en het gedrag van de jongere. De opvoeding van jongeren met betrekking tot sociale media is daarom van groot belang.

Sociale media en identiteitsontwikkeling

Identiteitsontwikkeling is een belangrijk onderdeel van de adolescentie. Jongeren zijn daar dus veel mee bezig. Door de aanwezigheid van sociale media verloopt die ontwikkeling tegenwoordig anders dan voorheen. Veruit de meeste jongeren zijn vandaag de dag actief op sociale media. Hoe hangt dat samen met hun identiteitsontwikkeling?

De identiteitsontwikkeling van jongeren omvat twee aspecten: de manier waarop de jongere zichzelf ziet (zelfbeeld) en de mate waarin de jongere het eigen zelfbeeld kan waarderen (eigenwaarde of zelfvertrouwen). Voor een adolescent staan daarbij vragen centraal als "wie ben ik?", "wie wil ik zijn?" en "bij wie wil ik horen?". Om dat uit te zoeken, moeten jongeren experimenteren met communicatie en gedrag. Zo kunnen ze er langzaam maar zeker achter komen wie ze zijn, wie ze willen zijn, en wat door hun sociale omgeving wel of niet gewaardeerd wordt.

Sociale media geven jongeren de mogelijkheid om zich te oefenen met gedrag en communicatie. Ze oriënteren zich daarbij vooral op informatie waar ze behoefte aan hebben, of die overeenkomt met hun sociale omgeving. Ze leren welk gedrag passend is binnen verschillende sociale omgevingen, en van welke sociale groepen ze deel zouden willen uitmaken. De voordelen die dit voor jongeren heeft ten opzichte van de fysieke wereld, liggen vooral in de mate van controle ervaren. Sommige jongeren profiteren echter minder van de voordelen die sociale media bieden.

Effecten van sociaal media op jongeren

Het gebruik van sociale media is de afgelopen twintig jaar explosief gegroeid. Inmiddels zijn ze niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Met name jongeren brengen veel tijd door op platforms als TikTok, Instagram en YouTube. Sociale media vervullen een belangrijke rol in de identiteitsontwikkeling van jongeren.

Effecten zijn voor iedereen anders. Overzichtsstudies concluderen dat jongeren veel baat kunnen hebben van sociale media, zich er gelukkiger door voelen en er meer welzijn door ervaren. Tegelijk wijzen andere studies erop dat sommige jongeren door het gebruik van sociale media meer depressieve gedachten kunnen hebben, of er onzeker en angstig door worden.

De afgelopen jaren is er internationaal veel onderzoek gedaan naar het gebruik van sociale media door jongeren en de samenhang met hun ontwikkeling. Overzichtsstudies concluderen dat jongeren veel baat kunnen hebben van sociale media, zich er gelukkiger door voelen en er meer welzijn door ervaren. Tegelijk wijzen andere studies erop dat sommige jongeren door het gebruik van sociale media meer depressieve gedachten kunnen hebben, of er onzeker en angstig door worden.

Sociale media en identiteitsontwikkeling

Sociale media kunnen veranderingen teweegbrengen bij jongeren die ze gebruiken, maar tegelijkertijd worden jongeren zelf als startpunt van dat proces gezien. De uiteenlopende effecten zijn dus gerelateerd aan verschillende factoren. Het is dus op dit moment niet mogelijk om te zeggen of sociale media nu goed of slecht zijn voor de identiteitsontwikkeling van jongeren. Effecten hangen af van de jongeren zelf, de sociale media die ze gebruiken, de onderwerpen waar het over gaat en de context waarin dat gebeurt.

Sociale media bieden jongeren een extra omgeving om te oefenen met gedrag en onderlinge communicatie. Ze leren welk gedrag passend is binnen verschillende sociale omgevingen, en van welke sociale groepen ze deel zouden willen uitmaken. De voordelen die dit voor jongeren heeft ten opzichte van de fysieke wereld, liggen vooral in de mate van controle ervaren. Sommige jongeren profiteren echter minder van de voordelen die sociale media bieden.

Wat ouders en verzorgers kunnen doen

Ouders spelen een cruciale rol bij het gebruik van digitale media van hun kind. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kind kunnen begeleiden bij het gebruik van sociale media. De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien. De MediaDiamant is opgebouwd uit vijf kanten die samen de belangrijkste onderdelen van mediaopvoeding vormen: Plezier – geniet van de mogelijkheden; Veilig – voorkom risico’s; Samen – begeleid je kind; Inhoud – weet welke media geschikt zijn; Balans – momenten met en zonder.

Ouders moeten proberen een goede balans te vinden tussen digitale media en andere activiteiten. Naast digitale media, moet er ook tijd zijn om buiten te spelen, te sporten, te lezen, voldoende te slapen en met elkaar te praten en te lachen. Hoe kun je je kind daarbij helpen? De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien.

Hoe ouders met sociale media om kunnen gaan

De meeste sociale media, zoals Instagram, Facebook en WhatsApp hanteren het beleid dat kinderen jonger dan 16 jaar toestemming van hun ouders nodig hebben. Voor Twitter, TikTok en Snapchat is de minimale leeftijd 13 jaar. Het is daarom belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kind kunnen begeleiden bij het gebruik van sociale media. De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien.

Ouders moeten ook rekening houden met de leeftijd van hun kind. Voor jongere kinderen is het belangrijk om een goede balans te vinden tussen digitale media en andere activiteiten. Naast digitale media, moet er ook tijd zijn om buiten te spelen, te sporten, te lezen, voldoende te slapen en met elkaar te praten en te lachen. Hoe kun je je kind daarbij helpen? De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien.

Wat ouders moeten weten over sociale media

Ouders moeten weten dat sociale media zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben. Het gebruik van sociale media is de afgelopen twintig jaar explosief gegroeid. Inmiddels zijn ze niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Met name jongeren brengen veel tijd door op platforms als TikTok, Instagram en YouTube. Sociale media vervullen een belangrijke rol in de identiteitsontwikkeling van jongeren.

Ouders moeten weten dat het gebruik van sociale media zowel positieve als negatieve effecten kan hebben. Het is daarom belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kind kunnen begeleiden bij het gebruik van sociale media. De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien.

Conclusie

Sociale media spelen een belangrijke rol in het dagelijks leven van jongeren. De impact van sociale media op de identiteitsontwikkeling van jongeren is onderwerp van veel onderzoek. Onderzoek wijst uit dat sociale media zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben, afhankelijk van de context en het gedrag van de jongere. De opvoeding van jongeren met betrekking tot sociale media is daarom van groot belang.

Ouders spelen een cruciale rol bij het gebruik van digitale media van hun kind. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kind kunnen begeleiden bij het gebruik van sociale media. De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor ouders, om kinderen van 0 tot en met 18 jaar mediawijs op te laten groeien. De MediaDiamant is opgebouwd uit vijf kanten die samen de belangrijkste onderdelen van mediaopvoeding vormen: Plezier – geniet van de mogelijkheden; Veilig – voorkom risico’s; Samen – begeleid je kind; Inhoud – weet welke media geschikt zijn; Balans – momenten met en zonder.

Bronnen

1. Sociale media en identiteitsontwikkeling
2. Social media en ouders: altijd een interessante combinatie
3. Mediaopvoeding: leren omgaan met digitale media
4. Mediaopvoeding: leren omgaan met digitale media
5. Laagdrempelige ondersteuning van ouders bij mediaopvoeding
6. Digitale media en opvoeden
7. Digitale opvoeding: leren omgaan met digitale media
8. Praatkaarten Mediaopvoeding