Opvoeden door beginners: Zin en onzin van opvoedingsadvies

In de wereld van kinderopvoeding zijn er vele adviezen en richtlijnen die ouders en opvoeders kunnen beïnvloeden. In het boek Opvoeden door beginners van René van der Veer wordt dit thema op een kritieke en onderzoekende manier benaderd. Het boek richt zich op de vele opvoedingsadviezen die jonge ouders tegenkomen, en vraagt zich af of deze op feiten zijn gebaseerd of eerder op tijdgebonden en cultuurgebonden meningen. In dit artikel wordt het werk van Van der Veer geanalyseerd, met als doel om ouders en opvoeders te helpen bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van opvoedingsadviezen.

Inleiding

Opvoeden door beginners is een boek dat geschreven is door René van der Veer, een hoogleraar geschiedenis van de pedagogiek aan de Universiteit Leiden. Het boek is bedoeld voor ouders, opvoeders en anderen die geïnteresseerd zijn in de kwaliteit en betrouwbaarheid van opvoedingsadviezen. De titel suggereert dat het boek zich richt op het opvoeden van jonge kinderen, maar het gaat in feite om het analyseren van de vele adviezen die in omloop zijn. Van der Veer stelt dat veel van deze adviezen niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op tijdsgebonden en culturele overtuigingen. Hij noemt het een ‘relativerende gids voor de ouder of grootouder die zich niet gek wil laten maken door de zogenaamde deskundigen’.

De kern van het boek

De kern van Opvoeden door beginners is het analyseren van opvoedingsadviezen, met name die gericht op jonge kinderen. Van der Veer neemt de lezer mee op een reis door de geschiedenis en andere culturen om te laten zien dat veel stellige opvoedingsadviezen eigenlijk slechts tijdgebonden en cultuurgebonden opinies zijn. Het boek bevat vele voorbeelden van dergelijke adviezen, zoals het feit dat baby’s alleen op hun kamertje moeten slapen, peuters pas na hun tweede verjaardag zindelijk gemaakt mogen worden, en dat het huilen van een baby niet verminderd kan worden door hem of haar rond te dragen. Ook wordt de mening geuit dat volledige borstvoeding maar een paar maanden gegeven mag worden. Deze adviezen klinken soms overtuigend, maar zijn ze ook ergens op gebaseerd?

Onderzoek en betrouwbaarheid van opvoedingsadviezen

Een van de belangrijkste punten van het boek is het onderzoeken van de betrouwbaarheid van opvoedingsadviezen. Van der Veer stelt dat veel van deze adviezen niet gebaseerd zijn op gedegen onderzoek, maar eerder op cultuurgebonden meningen. Hij wijst erop dat de stelligheid waarmee deze adviezen worden gegeven vaak in schril contrast staat met de wetenschappelijke onderbouwing, die vaak ontbreekt of ontoereikend is. Het is dus belangrijk om kritisch te zijn met betrekking tot de bronnen van deze adviezen.

De rol van de ouders

Van der Veer benadruit dat ouders vaak onzeker zijn en kwetsbaar zijn bij het opvoeden van jonge kinderen. Ze zijn vaak in de war over de juiste aanpak en kunnen zich verward voelen door de vele tegenstrijdige adviezen. Het boek benadrukt dat ouders niet alleen een probleem hebben, maar ook hun eigen gedrag kunnen beïnvloeden. Goede ouders hebben geen problemen met hun kinderen, of weten ze met hun ‘problem solving skills’ te voorkomen. Het opvoeden van jonge kinderen kan een emotionele en fysieke uitputtingsslag zijn voor ouders, vooral diegenen die het zo goed willen doen. Adviezen zullen dus op een vruchtbare bodem blijven landen.

De opvoedingsadviezen in het overzicht

In Opvoeden door beginners worden verschillende opvoedingsadviezen besproken. Hieronder volgen enkele van de belangrijkste:

1. Het slapen van baby’s

Een van de meest voorkomende adviezen is dat baby’s beslist alleen op hun kamertje moeten slapen. Dit advies wordt vaak gegeven door consultatiebureaus, adviesboeken en opvoedingswebsites. Van der Veer benadrukt echter dat dit advies niet gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op culturele overtuigingen. Hij wijst erop dat de keuze voor het slapen van een baby alleen of met ouders een persoonlijke keuze is, en dat het niet moet worden opgelegd als een onvermijdelijkheid.

2. Zindelijkheid

Een ander veelvoorkomend advies is dat peuters pas na hun tweede verjaardag zindelijk gemaakt mogen worden. Dit advies wordt vaak gegeven door deskundigen, maar Van der Veer wijst erop dat dit ook gebaseerd is op tijdsgebonden meningen. Hij benadrukt dat de tijd van zindelijkheid van kinderen kan variëren en dat het niet altijd nodig is om dit te proberen vóór de tweede verjaardag. Het is belangrijk om te weten dat elke kind op zijn eigen manier groeit en zich ontwikkelt.

3. Het huilen van een baby

Een ander veelvoorkomend advies is dat het huilen van een baby niet verminderd kan worden door hem of haar rond te dragen. Dit advies wordt vaak gegeven door consultatiebureaus, adviesboeken en opvoedingswebsites. Van der Veer benadrukt echter dat dit advies niet gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op cultuurgebonden meningen. Hij wijst erop dat het huilen van een baby een natuurlijk gedrag is en dat het niet altijd nodig is om dit te beïnvloeden.

4. Borstvoeding

Een ander veelvoorkomend advies is dat volledige borstvoeding maar een paar maanden gegeven mag worden. Dit advies wordt vaak gegeven door deskundigen, maar Van der Veer wijst erop dat dit ook gebaseerd is op tijdsgebonden meningen. Hij benadrukt dat borstvoeding een belangrijk onderdeel is van de voeding van een baby, en dat het niet altijd nodig is om dit te beëindigen vóór de tweede maand. Het is belangrijk om te weten dat elke baby op zijn eigen manier groeit en zich ontwikkelt.

De betekenis van het boek

Opvoeden door beginners is een belangrijk boek voor ouders en opvoeders. Het boek geeft een kritische blik op de vele opvoedingsadviezen die in omloop zijn, en benadrukt dat veel van deze adviezen niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op tijdsgebonden en cultuurgebonden meningen. Het boek stelt ouders en opvoeders in staat om kritisch te kijken naar de adviezen die ze krijgen, en hen te helpen bij het bepalen welke adviezen ze kunnen accepteren en welke ze niet nodig hebben.

Het verschil tussen jonge en oudere kinderen

Van der Veer benadrukt dat er over oudere kinderen minder onzinadviezen verstrekt worden, omdat zij meer invloed op hun ouders en daarmee op hun eigen opvoeding uitoefenen dan bij jongere kinderen het geval is. Ze kunnen ouders in hun opvoedpogingen stimuleren, maar ook corrigeren. Dit is belangrijk, omdat ouders vaak onzeker zijn en kwetsbaar zijn bij het opvoeden van jonge kinderen.

Conclusie

Opvoeden door beginners van René van der Veer is een waardevol boek voor ouders en opvoeders. Het boek bevat een kritische blik op de vele opvoedingsadviezen die in omloop zijn, en benadrukt dat veel van deze adviezen niet gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek, maar eerder op tijdsgebonden en cultuurgebonden meningen. Het boek stelt ouders en opvoeders in staat om kritisch te kijken naar de adviezen die ze krijgen, en hen te helpen bij het bepalen welke adviezen ze kunnen accepteren en welke ze niet nodig hebben. Het is belangrijk dat ouders en opvoeders zich bewust zijn van de kwaliteit van de adviezen die ze krijgen, en dat ze kritisch kunnen omgaan met deze adviezen.

Bronnen

1. Opvoeden door beginners – Ouderschapskennis
2. Opvoeden door beginners – Baidu
3. Opvoeden door beginners – Stuvia
4. Opvoeden door beginners – Stumpel
5. Opvoeden door beginners – Pedagogiekdigitaal
6. Opvoeden door beginners – Themapagina
7. Opvoeden door beginners – Managementboek
8. Opvoeden door beginners – Boekenbalie
9. Opvoeden door beginners – Transfermarkt
10. Opvoeden door beginners – Google Boeken
11. Opvoeden door beginners – Bookmatch
12. Opvoeden door beginners – Transfermarkt
13. Opvoeden door beginners – Uitgeverij Balans
14. Opvoeden door beginners – Transfermarkt
15. Opvoeden door beginners – Hebban