Opvoeding in de Surinaamse cultuur: Kenmerken, waarden en praktijk

De Surinaamse opvoeding is een complexe en veelzijdige vorm van kinderopvoeding die wordt gekenmerkt door specifieke waarden, normen en praktijken. In veel gevallen wordt het geassocieerd met een bepaalde stijl van omgang met kinderen, waarbij respect, gehoorzaamheid en collectieve verantwoordelijkheid centraal staan. Hoewel er geen enkele "dé" Surinaamse opvoeding is, zoals in enkele bronnen wordt benadrukt, zijn er wel veel gemeenschappelijke kenmerken die vaak worden teruggevonden in Surinaamse gezinnen, zowel in Suriname als in Nederland.

Kenmerken van de Surinaamse opvoeding

De Surinaamse opvoeding wordt vaak gekenmerkt door een sterke nadruk op respect, gehoorzaamheid en het opbouwen van een gezin met een collectieve verantwoordelijkheid. In veel Surinaamse gezinnen wordt er opgevoed met een zekere stijl van autoriteit, waarbij ouders of verpleegouders de rol van leidinggevend hebben. Dit is echter niet altijd een vorm van straf, maar eerder een manier om kinderen te leren hoe ze zich moeten gedragen in hun omgeving.

Een van de kenmerken is het gebruik van het formeel “u” bij het aanspreken van ouderen. Dit wordt gezien als een teken van respect en beleefdheid. In de Surinaamse cultuur is het van belang dat kinderen hun ouders of verpleegouders met “u” aanspreken, in plaats van met “je” of “jij”. Dit verschijnt ook in het gedrag van kinderen, die vaak opmerkelijk beleefd zijn en hun ouders met respect behandelen.

Een ander kenmerk is het gebruik van “ja, mama” of “ja, papa” in plaats van gewoon “ja”. Dit duidt op een vorm van respect en toewijding aan de ouder. Ook het gebruik van “tante” of “oom” voor verpleegouders of vertrouwde volwassenen is een kenmerk van de Surinaamse cultuur. Dit duidt op een bredere familie- en netwerkstructuur, waarin kinderen zich vaak veilig en ondersteund voelen.

Waarden en normen in de Surinaamse opvoeding

In de Surinaamse opvoeding staan waarden als eerlijkheid, respect, solidariteit en verantwoordelijkheid centraal. Deze waarden worden al vanaf jonge leeftijd bij kinderen aangeleerd. Een van de kernwaarden is het respect voor ouders, wat vaak wordt geïllustreerd door het feit dat Surinaamse kinderen niet zomaar hun ouders beledigen of uitschelden. Dit wordt ook in enkele bronnen benadrukt, waarin wordt aangegeven dat Surinaamse kinderen vaak meer respect hebben voor hun ouders dan hun Nederlandse klasgenoten.

Een andere kernwaarde is de nadruk op zelfstandigheid. In veel Surinaamse gezinnen wordt er geleerd dat je je eigen onafhankelijkheid moet opbouwen. Dit wordt vaak uitgedrukt in de opmerking “je diploma is je man”, wat betekent dat een persoon zijn onafhankelijkheid moet opbouwen door te studeren of te werken. Dit is een veelvoorkomend idee in Surinaamse gezinnen, waarin kinderen worden aangemoedigd om hun toekomst zelf te bepalen.

Praktijk en dagelijks gedrag

In de praktijk zien we dat Surinaamse kinderen vaak worden opgevoed met een zekere mate van discipline en structuur. Bijvoorbeeld, het is gebruikelijk dat kinderen op hun beurt moeten helpen in het huishouden, zoals tafelen, schoonmaken of koken. Dit leert ze verantwoordelijkheid te dragen en bij te dragen aan het gezin. In veel Surinaamse gezinnen wordt er ook gewerkt aan het leren van zorgen en het opbouwen van een betrouwbare levensstijl.

Een ander kenmerk van de Surinaamse opvoeding is het gebruik van een bepaalde vorm van straf. In sommige gevallen wordt er geslagen, maar dit wordt vaak gezien als een vorm van begeleiding, in plaats van een straf. In de meeste gevallen wordt er echter gewerkt aan het leren van gedragsnormen door middel van gesprekken en voorbeelden. De nadruk ligt op het leren van gedrag, in plaats van op het geven van straf.

Invloed van de cultuur en de familie

De Surinaamse opvoeding wordt vaak beïnvloed door de cultuur en de familie. In veel Surinaamse gezinnen wordt er opgevoed binnen een groot netwerk van familieleden, waaronder ooms, tantes, neven en nichten. Dit leert kinderen dat ze niet alleen zijn, maar dat ze steun kunnen vinden in hun familie. Ook het feit dat veel Surinaamse gezinnen in Nederland zijn opgegroeid, heeft invloed gehad op de opvoeding. In sommige gevallen worden er combinaties van Surinaamse en Nederlandse opvoedstijlen toegepast, wat leidt tot een mix van waarden en normen.

De rol van de moeder

In veel Surinaamse gezinnen speelt de moeder een centrale rol in de opvoeding. Dit komt door het feit dat veel Surinaamse vaders in het verleden minder betrokken waren bij de opvoeding van hun kinderen. In sommige gevallen is de moeder de enige opvoeder, terwijl de vader zich niet altijd in het gezin bevindt. Dit heeft ertoe geleid dat Surinaamse kinderen vaak worden opgevoed door moeders, grootmoeders en tantes, wat opnieuw een vorm van collectieve verantwoordelijkheid betekent.

Onderwijs en het leren van huiswerk

Een ander kenmerk van de Surinaamse opvoeding is de nadruk op onderwijs en het leren van huiswerk. In veel Surinaamse gezinnen wordt er opgevoed met de gedachte dat je je toekomst moet opbouwen door te leren. Dit wordt vaak uitgedrukt in het feit dat Surinaamse kinderen vaak veel huiswerk hebben en dat er op wordt gelet dat het wordt gedaan. In sommige gevallen wordt er zelfs gewerkt aan het leren van taalvaardigheden, want in veel Surinaamse gezinnen wordt er ook Engels gesproken of worden er cursussen gevolgd.

Samenleving en opvoeding

De Surinaamse opvoeding wordt ook beïnvloed door de samenleving waarin kinderen opgroeien. In Nederland is de opvoeding vaak gericht op autonomie en zelfstandigheid, terwijl de Surinaamse opvoeding meer gericht is op collectieve verantwoordelijkheid en respect voor ouders. In veel gevallen wordt er opgevoed met een mix van waarden, waarbij zowel Surinaamse als Nederlandse opvoedstijlen worden toegepast.

Conclusie

De Surinaamse opvoeding is een complexe vorm van kinderopvoeding die vaak wordt gekenmerkt door een sterke nadruk op respect, gehoorzaamheid en collectieve verantwoordelijkheid. In veel gevallen wordt er opgevoed met een zekere vorm van autoriteit, waarbij ouders of verpleegouders de rol van leidinggevend hebben. Deze opvoeding wordt vaak beïnvloed door de cultuur, de familie en de samenleving waarin kinderen opgroeien. In veel gevallen worden er combinaties van Surinaamse en Nederlandse opvoedstijlen toegepast, wat leidt tot een mix van waarden en normen. De kernwaarden van de Surinaamse opvoeding zijn eerlijkheid, respect, solidariteit en verantwoordelijkheid, die al vanaf jonge leeftijd bij kinderen worden aangeleerd.

Bronnen

1. De Surinaamse opvoeding bestaat niet
2. Surinaams en/of Nederlands? Belangrijk dat je bi-culturaliteit onderkent
3. 21x Opvoeden op zijn Surinaams
4. 10 dingen die typerend zijn voor de Surinaamse opvoedstijl
5. Waarom? Daarom! Opvoeden op z’n Surinaams
6. Opvoeding
7. Waarom veel Surinaamse kinderen opgroeien zonder vader
8. Bewoners in Suriname: leer dat respect belangrijk is