Samenwerkingsspelen in de lichamelijke opvoeding: Belangrijke vaardigheden voor kinderen
juli 4, 2025
De opleiding tot opvoeder A2 is een belangrijk onderdeel in de opleiding tot professioneel opvoeden, dat gericht is op het begeleiden van kinderen en jongeren in hun ontwikkeling. Deze opleiding biedt een uitgebreid overzicht van de benodigde kennis, vaardigheden en beroepshouding om effectief te kunnen werken met kinderen, met name in een pedagogische omgeving. In dit artikel worden de kernpunten van de opleiding tot opvoeder A2 besproken, inclusief de leerdoelen, de benodigde kwalificaties, de praktijkervaring, en de rol van de opvoeder in de jeugd.
De opleiding tot opvoeder A2 is onderdeel van de opleiding tot professioneel opvoeden, die gericht is op het creëren van een pedagogisch klimaat waarin kinderen en jongeren zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Deze opleiding richt zich zowel op het begeleiden van de jeugdigen van 0 tot 23 jaar als op het begeleiden van opvoeders. De focus ligt op vrijwillige hulpverlening, waarbij de opvoeder op basis van theoretische kennis en praktijkinzichten werkt. De opleiding leert hoe je volgens een methodische aanpak met opvoedingsvragen aan de slag kunt, en je leert hoe je verschillende doelgroepen kunt benaderen.
Een van de kernonderdelen van de opleiding is de pedagogische groepsinterventie, waarin je samenwerkt met medestudenten aan het opzetten en uitvoeren van een groepsgerichte bijeenkomst voor jeugdigen in het kader van ontwikkelingsstimulering. Hierbij leer je o.a. hoe je verschillende doelgroepen kunt benaderen en je maakt kennis met verschillende thematieken. Je werkt hierbij met de cyclus van methodisch handelen. De opdracht wordt in de praktijk uitgevoerd.
Daarnaast is de psychopathologie jeugdigen een belangrijk onderdeel van de opleiding. Hierin worden een aantal ontwikkelingsstoornissen behandeld, en ontdek je het effect van zo’n stoornis op de ontwikkeling van jeugdigen en op de extra eisen die daardoor worden gesteld aan de opvoeder en de opvoeding. Bovendien richt het vak ontwikkelingspsychologie zich op de sociaal emotionele en cognitieve ontwikkeling van jeugdigen, zodat je er in de opvoeding en begeleiding rekening mee kunt houden.
De opleiding tot opvoeder A2 richt zich op het ontwikkelen van beroepscompetenties, waaronder het bevorderen van het vermogen van mensen en hun primaire leefomgeving om actief gestalte te geven aan eigen en elkaars welzijn, ontplooiing en maatschappelijke participatie. Daarnaast leren de leerlingen effectief, efficiënt en transparant omgaan met beschikbare middelen. Ze leren ook reflecteren en ontwikkelen van de eigen professionaliteit, onderzoeken en de beroepspraktijk verbeteren, vanuit verschillende rollen samenwerken, kritisch en ethische afwegingen maken, en creativiteit en handelen.
Deze kwalificaties vormen de basis voor het werken met jongeren, waarbij de opvoeder zowel in het individueel als groepsverband werkt. De opvoeder moet in staat zijn om met jongeren te communiceren, hen te begeleiden bij hun ontwikkeling, en hen te ondersteunen bij het nemen van keuzes. De opvoeder werkt vaak samen met ouders, juf, de leraar, en andere professionals om de jeugd te ondersteunen in hun ontwikkeling.
Een belangrijk onderdeel van de opleiding tot opvoeder A2 is de praktijkervaring. Hierbij leer je om positie in te nemen bij pedagogische kwesties en je leert om jouw eigen pedagogisch handelen vanuit verschillende invalshoeken en vooronderstellingen te bekijken en je pedagogisch handelen in de praktijk/ stagete verbeteren. Bovendien worden er gastcolleges gegeven, waarin professionals uit de praktijk en ervaringsdeskundigen hun kennis en ervaring delen.
De opleiding richt zich ook op het gesprek met een opvoeder, waarin je (oplossingsgerichte) gesprekken leert voeren met een individuele opvoeder met een opvoedvraag en samen met hen een plan maakt. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan regievoering van een afstemmingsoverleg, waarin je samenwerkt met leden van een gezin met een complexe problematiek en hun netwerk. Er is dus aandacht voor interprofessioneel samenwerken.
Voor de opleiding tot opvoeder A2 zijn bepaalde eisen aan de opleiding en ervaring. In België is een A1- of A2-opleiding, bachelor/graduaat orthopedagogiek, of opvoeder jeugd- en gehandicaptenzorg ideaal. In Nederland is een afgeronde zorggerelateerde mbo (bijv. MMZ), mbo+ of hbo (social work)-opleiding op niveau 4 of 5 vereist. De opleiding richt zich op het werken met jongeren, met name die een licht verstandelijke beperking hebben, en die te maken hebben met gedragsproblematiek, autisme en moeilijk verstaanbaar gedrag.
De werksituatie voor een opvoeder A2 is vaak intensief en dynamisch. Je werkt op een woning met jongeren tussen de 13 en 23 jaar met een licht verstandelijke beperking (LVB++) en bijkomende gedragsproblematiek. Je biedt intensieve behandeling waarbij de begeleiding/cliënt verhouding 2 op 6 is, waardoor je elke jongere de aandacht kunt geven die hij of zij verdient. Je richt je op het stabiliseren van gedragsproblemen, het opbouwen van een veilige basis, en het leren omgaan met emoties. Je werkt veel vanuit groepsverband, maar biedt ook individuele ondersteuning waar nodig.
Een opvoeder A2 moet beschikken over een aantal belangrijke kwaliteiten en vaardigheden. Dit zijn onder andere:
De opleiding tot opvoeder A2 biedt een vitaal beroep in de gehandicaptenzorg, waar jij onmisbaar bent voor bewoners en cliënten. Het salaris is afhankelijk van de opleiding en ervaring. Het ligt tussen € 2.448 en € 4.017 bruto, op basis van een 36-urige werkweek. Bovendien krijg je een eindejaarsuitkering van 8.33 %, reiskostenvergoeding, en 57 BLV-uren per kalenderjaar op fulltime basis. Het contract is vaak voor onbepaalde tijd, waardoor je direct in dienst kunt gaan.
De opleiding tot opvoeder A2 is een uitgebreide opleiding die gericht is op het begeleiden van kinderen en jongeren in hun ontwikkeling. De opleiding biedt een uitgebreid overzicht van de benodigde kennis, vaardigheden en beroepshouding om effectief te kunnen werken met kinderen, met name in een pedagogische omgeving. De opleiding richt zich op het leren van methodische aanpak, het werken met verschillende doelgroepen, en het leren omgaan met psychopathologie en ontwikkelingsproblemen. Bovendien leren de leerlingen om samen te werken met ouders, juf, de leraar, en andere professionals om de jeugd te ondersteunen in hun ontwikkeling. De opleiding biedt dus een solide basis voor een loopbaan in de jeugd- en gehandicaptenzorg.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet