Het belang van ouders’ welbevinden in de opvoeding van jonge kinderen
juli 13, 2025
De kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen, en een belangrijk aspect daarvan is slaap. Voldoende rust is essentieel voor de fysieke en mentale gezondheid van baby’s en peuters. In de afgelopen jaren is er een groeiende interesse in alternatieve slaapmethoden, waaronder buitenslapen, zowel in Scandinavië als in Nederland. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige praktijken en richtlijnen rondom slapen in de kinderopvang, met speciale aandacht voor de mogelijkheden en overwegingen bij het slapen in de buitenlucht.
Slaapritme en -rituelen in de Kinderopvang
Een vast slaapritme en -rituelen zijn van groot belang voor een goede nachtrust en een soepele overgang van thuis naar de kinderopvang. Kinderen hebben vaak een eigen slaapritme, en het is belangrijk dat de kinderopvang dit in eerste instantie probeert te volgen. Naarmate een kind gewend raakt aan de structuur van de opvang, kan het zich meer aanpassen aan het dagelijkse ritme aldaar. Vaste rituelen, zoals een flesje, een schone luier, een slaapzak en het zingen van een slaapliedje, kunnen kinderen helpen om te ontspannen en gemakkelijker in slaap te vallen. Deze rituelen bieden herkenning en verminderen stress. Het is belangrijk om met ouders af te stemmen welke rituelen thuis worden gehanteerd en te proberen deze, indien mogelijk, op de opvang te integreren.
Buitenslapen: Voordelen en Uitvoering
Buitenslapen wint aan populariteit, mede geïnspireerd door Scandinavische principes waar het een gangbare praktijk is. Er wordt ervaren dat kinderen buiten gemakkelijker en sneller in slaap vallen, mogelijk door de omgevingsgeluiden zoals wind en vogelgezang. Het slapen in de frisse lucht wordt al sinds de jaren dertig van de vorige eeuw aanbevolen door artsen, en er zijn aanwijzingen dat het een positief effect kan hebben op de slaapkwaliteit.
Bij sommige kinderopvangorganisaties wordt gebruik gemaakt van buitenbedjes, meestal voor kinderen tot ongeveer twee jaar. Voor het slapen in een buitenbed is echter altijd schriftelijke toestemming van de ouders vereist. De richtlijnen voor buitenslapen moeten duidelijk zijn vastgelegd in het ‘Veilig Slapen beleid’ van de organisatie. Dit beleid draagt bij aan de veiligheid en het welzijn van de kinderen tijdens het slapen.
Een kinderdagverblijf, zoals De Kei, streeft ernaar om 70% van de dag buiten door te brengen, wat het buitenslapen een logisch onderdeel van hun programma maakt.
Veiligheid bij het Slapen: Algemene Richtlijnen
Veiligheid staat voorop bij het slapen in de kinderopvang. Kinderopvangorganisaties hebben een ‘Veilig Slapen beleid’ waarin de visie en werkwijze rondom veilig slapen zijn vastgelegd. Het is belangrijk dat pedagogisch medewerkers op de hoogte zijn van dit beleid en dat dit consequent wordt nageleefd.
Belangrijke aspecten van veilig slapen zijn:
- Slaaphouding: De veiligste slaaphouding voor baby’s is op de rug. Pedagogisch medewerkers controleren regelmatig of een kind niet op de buik is gaan liggen en draaien het indien nodig terug.
- Faciliteiten: Kinderen slapen in gecertificeerde bedjes met goed passende matrassen en hoeslakens. Bedden zijn altijd gesloten om ongelukken te voorkomen.
- Slaapbenodigdheden: Tot twee jaar slapen kinderen in een goed passende slaapzak, afgestemd op de temperatuur. Grotere knuffels met knopen, kralen of losse kleding worden afgeraden. Een fopspeen kan worden gebruikt, mits deze geen scheurtjes heeft.
- Temperatuur: De slaapkamertemperatuur dient tussen de 15 en 18 graden Celsius te liggen. De nek van het kind wordt gecontroleerd om te bepalen of de temperatuur comfortabel is.
- Ventilatie: Slaapkamers moeten goed geventileerd worden.
De Overgang van Thuis naar de Kinderopvang
De overgang van thuis naar de kinderopvang kan voor een baby een grote stap zijn. Het is belangrijk om deze overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Een intakegesprek met de ouders is essentieel om informatie uit te wisselen over het slaapritme en de gewoonten van het kind. Het kan helpen om in de eerste periode een ledikantje op de groep te plaatsen, zodat de baby kan wennen aan de nieuwe omgeving. Regelmatige check-ins met de ouders en evaluatiemomenten zijn belangrijk om de aanpak te optimaliseren.
Omgaan met Ziekte en Afwezigheid
Het kan voorkomen dat een kind zich ziek meldt of tijdens de opvang ziek wordt. De medewerkers van de kinderopvang nemen in dat geval contact op met de ouders om te overleggen of het kind mag blijven of opgehaald moet worden. CompaNanny volgt de richtlijnen van het RIVM, zoals vastgelegd in de KIDDI app, om te beoordelen of een kind met bepaalde symptomen toegelaten mag worden. De KIDDI app biedt ook informatie voor ouders over ziektes en de kans op besmetting.
De Rol van de Gastouder
Ook gastouders spelen een belangrijke rol in het bevorderen van een gezonde leefstijl bij kinderen. Welkom Kind biedt gastouders scholing aan over gezonde voeding, beweging en slaap. De directrice van Welkom Kind is ambassadeur van het programma Gezonde Kinderopvang, wat de toewijding aan een gezonde omgeving voor kinderen onderstreept.
Buitenspelen en Ontwikkeling
Naast slapen is buitenspelen essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die meer buitenspelen meer bewegen en minder overgewicht hebben. Buitenspelen stimuleert de ontwikkeling van zintuigen, motorische vaardigheden en creativiteit. Het is belangrijk om de binnen- en buitenruimte zo in te richten dat kinderen worden uitgedaagd om te spelen en te ontdekken. Loose parts, zoals zand, stenen, bladeren, potten en pannen, kunnen kinderen op oneindig veel manieren gebruiken in hun spel. Een buitenterrein met verschillende hoeken, zoals een buitenkeuken, een waterbaan en een blotevoetenpad, biedt veel mogelijkheden voor spel en ontwikkeling.
Ruimtelijk inpassen van Kinderopvang
Bij het ruimtelijk inpassen van kinderdagverblijven is het gemeentelijk beleid van belang. Gemeenten bepalen in hun omgevingsvisie of er behoefte is aan kinderopvang en welke locaties hiervoor geschikt zijn. De inpassing kan via een aanpassing van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning. Bij de beoordeling worden verschillende omgevingsthema’s meegenomen, zoals geluid, externe veiligheid en luchtkwaliteit.
Conclusie
Slapen in de kinderopvang is een belangrijk aspect van de dagelijkse routine. Een vast slaapritme, veilige slaapomgeving en een goede afstemming met de ouders zijn essentieel voor een goede nachtrust en een soepele overgang van thuis naar de opvang. Buitenslapen kan een waardevolle aanvulling zijn, mits de veiligheid gewaarborgd is en de ouders toestemming geven. Het is van belang dat kinderopvangorganisaties een duidelijk ‘Veilig Slapen beleid’ hebben en dat pedagogisch medewerkers op de hoogte zijn van de richtlijnen. Door aandacht te besteden aan slaap en buitenspelen kan de kinderopvang bijdragen aan de gezonde ontwikkeling van jonge kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
