Opvoeden van een Cocker Spaniël pup: Handboek voor ouders en verzorgers
juli 4, 2025
De leerkracht is niet alleen verantwoordelijk voor het geven van les en het begeleiden van leerlingen in hun leerproces, maar ook voor hun opvoeding. Dit aspect van het beroep wordt vaak onderschat, terwijl het cruciaal is voor de ontwikkeling van kinderen. De leerkracht speelt een belangrijke rol bij het vormen van normen, waarden en sociaal-emotionele vaardigheden. In dit artikel wordt ingegaan op de kern van de opvoedende rol van de leerkracht, inclusief de basiscompetenties, de invloed op leerlingen, en de samenwerking met ouders en andere betrokkenen.
De opvoedende rol van de leerkracht
De opvoedende rol van de leerkracht wordt vaak geassocieerd met het bepalen van gedragsregels en het straffen van leerlingen. Echter, de rol van de leerkracht als opvoeder gaat veel verder dan alleen discipline en bestraffing. De leerkracht moet een positief klimaat creëren, de emancipatie van leerlingen bevorderen, hen ondersteunen bij hun individuele ontwikkeling, en actuele maatschappelijke gebeurtenissen vertalen naar een pedagogische context. Deze rol is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen in een veilige en stimulerende omgeving.
De kern van de opvoedende rol
Volgens het basiscompetentiesbeleid van de Vlaamse regering moet de leerkracht onder meer het volgende kunnen: - Een positief klimaat creëren voor de leerlingen. - De emancipatie van leerlingen bevorderen door hen te stimuleren tot mondigheid, zelfstandigheid, eigen initiatief, verantwoordelijkheid en participatie. - De leerlingen ondersteunen bij hun individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie door aandacht te hebben voor hun attitudevorming, sociaal-emotionele vorming en waardeontwikkeling. - Actuele maatschappelijke gebeurtenissen en tendensen opvolgen en vertalen naar een pedagogische context.
Deze competenties zijn van cruciaal belang voor de opvoedende rol van de leerkracht. De leerkracht dient een voorbeeld te zijn voor leerlingen, want de invloed van de leerkracht op het gedrag en de waarden van leerlingen is aanzienlijk. Een leerkracht die zich niet aan zijn eigen normen en waarden houdt, kan dit ook niet verwachten van leerlingen. Daarnaast is het belangrijk dat de leerkracht openstaat voor reflectie en zichzelf kan verbeteren.
De leerkracht als voorbeeld
Een belangrijk aspect van de opvoedende rol van de leerkracht is het feit dat leerlingen de leerkracht als voorbeeld nemen. Dit betekent dat de leerkracht zowel op het gebied van gedrag als op het gebied van waarden een rol speelt. Het is daarom belangrijk dat de leerkracht zichzelf als model stelt en een positieve invloed uitoefent op leerlingen. Bijvoorbeeld, als een leerkracht nooit luistert naar een leerling, dan is het waarschijnlijk dat die leerling ook minder geneigd is om naar de leerkracht te luisteren.
De rol van de leerkracht in de samenwerking met ouders
De leerkracht speelt een centrale rol in de samenwerking met ouders. De leerkracht is het eerste aanspreekpunt voor ouders en stelt hen op de hoogte van de ontwikkeling van hun kind. Daarnaast bespreekt de leerkracht eventuele leer- of gedragsproblemen en brengt hij of zij hen op de hoogte van de voortgang in de klas. De samenwerking met ouders is essentieel voor de opvoeding van kinderen, aangezien ouders een belangrijke rol spelen in de vorming van normen en waarden.
De competenties van de leerkracht
De leerkracht moet over een aantal competenties beschikken om effectief te kunnen werken. Deze competenties zijn gedefinieerd in het basis- en voortgezet onderwijs en zijn van toepassing op zowel nieuw aangestelde leraren als op leraren die al langer in dienst zijn.
Interpersoonlijke competenties
De interpersoonlijke competenties zijn van groot belang voor het creëren van een veilige en stimulerende leeromgeving. De leerkracht moet in staat zijn om met leerlingen en collega’s om te gaan en een positief klimaat te creëren. Daarnaast moet de leerkracht in staat zijn om leiding te geven en een vriendelijke en meewerkende sfeer in de klas te creëren.
Pedagogische competenties
De pedagogische competenties zijn gericht op de ondersteuning van leerlingen in hun ontwikkeling. De leerkracht moet in staat zijn om leerlingen te begeleiden bij hun individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie. Daarnaast moet de leerkracht aandacht hebben voor de sociaal-emotionele vorming van leerlingen en hun waardeontwikkeling.
Vakinhoudelijke en didactische competenties
De vakinhoudelijke en didactische competenties zijn gericht op het geven van les en het voorbereiden van lessen. De leerkracht moet in staat zijn om les te geven in verschillende vakken en de leerlingen te begeleiden bij hun leerproces. Daarnaast moet de leerkracht in staat zijn om lesmateriaal te ontwerpen en de voortgang van leerlingen te beoordelen.
Organisatorische competenties
De organisatorische competenties zijn gericht op het organiseren van lessen, activiteiten en andere onderwijsgerelateerde taken. De leerkracht moet in staat zijn om lessen te organiseren, activiteiten te plannen en administratieve taken uit te voeren.
Competenties in het samenwerken met collega’s
De leerkracht moet in staat zijn om samen te werken met collega’s en andere onderwijsprofessionals. De samenwerking met collega’s is essentieel voor de kwaliteit van het onderwijs en de ontwikkeling van leerlingen.
Competenties in het samenwerken met de omgeving
De leerkracht moet in staat zijn om samen te werken met andere instellingen buiten de school, zoals ouders, gemeenten en andere onderwijsinstellingen. Deze samenwerking is belangrijk voor de opvoeding van leerlingen en de ontwikkeling van een positief klimaat.
Competenties in reflectie en ontwikkeling
De leerkracht moet in staat zijn om zichzelf te reflecteren en te ontwikkelen. De leerkracht moet open staan voor nieuwe ontwikkelingen en hierop reflecteren. Daarnaast moet de leerkracht in staat zijn om zichzelf te beoordelen op zijn of haar gedrag en zich te verbeteren door inzicht te krijgen in de manier van lesgeven en de omgang met anderen.
De impact van een goede leerkracht
Een goede leerkracht heeft een onbetaalbare impact op leerlingen. Ze helpen leerlingen niet alleen met leren, maar bieden ook een luisterend oor, stimuleren hun zelfvertrouwen en creëren een veilige plek waar ze fouten durven te maken. De leerkracht speelt een cruciale rol bij het vormen van leerlingen en het geven van richting in hun ontwikkeling.
De leerkracht als inspiratiebron
Een goede leerkracht inspireert, motiveert en helpt leerlingen hun eigen potentieel te ontdekken. Ze creëren een omgeving waarin nieuwsgierigheid en groei centraal staan. De leerkracht is niet alleen verantwoordelijk voor het geven van les, maar ook voor het stimuleren van leerlingen in hun persoonlijke ontwikkeling.
Conclusie
De leerkracht als opvoeder speelt een cruciale rol in de onderwijspraktijk. De leerkracht is verantwoordelijk voor het vormen van normen, waarden en sociaal-emotionele vaardigheden van leerlingen. De leerkracht moet over verschillende competenties beschikken, waaronder interpersoonlijke, pedagogische, vakinhoudelijke en didactische competenties, organisatorische competenties, competenties in het samenwerken met collega’s en de omgeving, en competenties in reflectie en ontwikkeling. De leerkracht is een sleutelfiguur in het onderwijs en heeft een onbetaalbare impact op leerlingen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
